एखाद्याला मदत करणे हे पुण्यकर्म मानले जाते. एखादी व्यक्ती इतरांना मदत करणे हे आदर्श व्यक्तिमत्त्वाचे लक्षण असते, परंतु कधीकधी आपल्याला एखाद्याला मदत करावीशी वाटते. त्यात तुमची मदत करून देखील सगळं नीट झालं नाही, तर त्यांना तुमची समस्या समजते. तसेच कधी कधी तुमचा चांगला हेतू पूर्ण होतो. मात्र, काही वेळा तुमच्या मदतीचा समोरच्याला फायदा होत नाही. आचार्य चाणक्य यांनी आपल्या नीतिशास्त्रात शिकवले आहे की, या तीन प्रकारच्या लोकांना मदत करणे देखील हानिकारक ठरू शकते.
जी लोकं अनेकदा इतरांना दुखावतात आणि त्यांच्याशी अपमानास्पद वर्तवणूक करतात त्यांच्यापासून दूर राहिले पाहिजे. त्यांच्या सहवासात राहिल्याने तुमचे मन नकारात्मक विचारांनी भरून जाईल आणि तुमचा आत्मविश्वासही कमकुवत होईल. चाणक्य यांच्या मते असभ्य लोकांचा सहवास माणसाला बरबाद करू शकतो. अशा लोकांपासून दूर राहूनच तुम्ही तुमचे जीवन यशस्वी करू शकता.
चाणक्य म्हणतात की, चांगले चारित्र्य नसलेल्या महिलांशी लग्न केल्याने वैवाहिक जीवन खराब होते. त्यामुळे अशा महिलेशी कधीही लग्न करू नका. ज्या स्त्रिया अपमानास्पद वागत असतात आणि त्यांचे व्यक्तिमत्त्व चांगले नसते त्या त्यांच्या पतीच्या कुटुंबाच्या प्रगतीत अडथळा ठरू शकतात. त्यामुळे आपला जीवनसाथी समंजसपणे निवडा, असा सल्ला त्यांनी दिला. आयुष्यात अशा महिलांपासून दूर राहणेच श्रेयस्कर असल्याचेही चाणक्य यांनी सांगितले.
आचार्य चाणक्य यांच्या मते अज्ञानी शिष्याला कोणताही धडा समजत नाही. तसेच अशा कमकुवत विद्यार्थ्यावर तुमचा वेळ, ऊर्जा वाया घालवण्यात काही अर्थ नसतो. त्यात दुसरे लोकं काय बोलतात याची काळजी करू नका. कारण अशा लोकांवर वेळ वाया घालवणे व्यर्थ आहे. चाणक्य यांनी अशा लोकांपासून जास्तीत जास्त दूर राहण्याची शिकवण दिली आहे.
आजारी व्यक्ती नकारात्मक ऊर्जा उत्सर्जित करते. याशिवाय आजारी असल्याने अशा व्यक्ती नेहमी दु:खी असतात. ते तुम्हाला पुढे जाऊ देणार नाहीत. त्यामुळे आचार्य चाणक्य यांनी आजारी व्यक्तींपासून अंतर राहण्यास सांगितले आहे. आपल्या जीवनात आजारी लोकांपासून अंतर ठेवा.
केवळ या तीन व्यक्तींपासूनच नव्हे, तर इतर प्रकारच्या विशेष गुणांच्या लोकांपासून, म्हणजे असभ्य, हानीकारक, मत्सर, द्वेषी, कायर, लोकांपासूनही दूर राहणेच श्रेयस्कर आहे. चाणक्य यांनी आपल्या नीतिशास्त्रात शिकवले आहे की, जीवनात पुढे जाण्यासाठी खोटे बोलणे, मद्यपान, स्वार्थी आणि लोभी लोकांपासून नेहमी दूर राहिले पाहिजे.