नवी दिल्ली : खरबूज हे इराण, अनाटोलिया आणि आर्मेनियाचे मूळ आहे. टरबूज जीवनसत्व ए आणि जीवनसत्व सी चा चांगला स्रोत आहे. यात 90 टक्के पाणी आणि 9 टक्के कार्बोदके असतात. खरबूज पिकविलेल्या भाज्यांमध्ये पंजाब, तामिळनाडू, महाराष्ट्र आणि उत्तर प्रदेश यांचा समावेश आहे, टरबूज हे नगदी पीक आहे. हे फळ पिकताना कोरडे व पश्चिम दिशेने वाहणारे वारे फळांमधील गोडवा वाढवते. हवेतील जास्त आर्द्रतेमुळे फळे उशिरा पिकतात आणि रोग होण्याची शक्यता देखील वाढते. (Opportunity to make more money with less investment in Melon planting)
डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद केंद्रीय कृषी विद्यापीठ, पूसा समस्तीपूर येथे सध्या भाजीपाल्याच्या उत्पादनावर विशेष संशोधन चालू आहे, कारण तेथून अनेक ठिकाणी नद्या आहेत. येथील वर्षातील बहुतेक काळ ओसाड असलेल्या क्षेत्रात पाणी सोडून भाजीपाला आणि खरबूज पिकवले जाते. या सर्व प्रकल्पांची जबाबदारी बागायती विभागाचे विभाग प्रमुख डॉ. कृष्ण कुमार यांच्याकडे आहे. खरबूज आता नगदी पीक म्हणून पिकवले जाते.
उन्हाळ्याचा हंगाम खरबूजसाठी सर्वात योग्य असतो. जानेवारीच्या सुरूवातीपासून ते फेब्रुवारीच्या शेवटापर्यंत याची लागवड केली जाते. जर जमीन वालुकामय असेल आणि तापमान 22 ते 26 अंशांदरम्यान असेल तर पीक उत्पादन देखील चांगले येते. जर यावेळी पश्चिमेकडील वारे वाहू लागले तर फळांमध्ये अधिक गोडवा येतो.
वेगवेगळ्या राज्यात वेगवेगळ्या महिन्यांत खरबूजची लागवड केली जाते. दक्षिण भारतात याची लागवड ऑक्टोबरमध्ये होते, तर बिहारमध्ये त्याची लागवड डिसेंबर आणि जानेवारीमध्ये होते, तर उत्तर भारतातील इतर राज्यांमध्ये याची फेब्रुवारीपर्यंत लागवड होते.
आता सपाट जमिनीवरही शेती केली जाते. पुसा मधुरास, अर्का रहान्स, काशी मधु, दुर्गापुरा मधु, पंजाब सुनही, गुजरात खरबूजा अशा बऱ्याच जातीची आपल्या देशात लागवड केली जाते. यामध्ये शेतकरी विशिष्ट भागाच्या जमिनीची गुणवत्ता आधार मानून पिके घेत आहेत.
हरियाणाच्या कैथल जिल्ह्यातील सिवान तहसील हे आजकाल खरबूजांचे महत्त्वपूर्ण केंद्र बनले आहे. या तहसीलच्या अनेक खेड्यांमध्ये शेतकरी खरबूजचे पीक घेत आहेत.
कपूरथला येथील रहिवासी धरम सिंह अनेक वर्षांपासून खरबूजची लागवड करीत आहेत. दिल्ली आणि आसपासच्या बाजारात पहिला खरबूज देखील कपूरथला येथून आला आहे. धरमसिंह म्हणतात की आम्ही मार्चमध्ये बाजारात खरबूज आणतो, त्यासाठी पीक लागवडीचे काम डिसेंबरपासूनच सुरू होते. हे पीक 4 ते 5 वेळा घेतले जाते. हे पीक 1 आठवडा ते 15 दिवसांत तयार होते आणि बाजारात पोहोचते. खरबूज प्रति एकरात 150 क्विंटल ते 250 क्विंटलपर्यंत उत्पादन घेतले जाते, म्हणजे 5 लाख रुपये प्रति एकर माल विकला जातो आणि दोन ते अडीच लाख रुपये कमाई होते. (Opportunity to make more money with less investment in Melon planting)
क्वारंटाईनसाठी घरात जागा नव्हती, पठ्ठ्याने 11 दिवस ठोकला झाडावर मुक्काम https://t.co/UeIsg8LQHg #CoronavirusPandemic #Quarantine #CovidIndia
— TV9 Marathi (@TV9Marathi) May 17, 2021
इतर बातम्या
निर्मनुष्य रस्त्यावर ‘डान्सिंग’ अॅम्ब्युलन्स, तिघा तरुणांसह अश्लील कृत्य करताना तरुणी रंगेहाथ
घरात नाही दाणा, पण मला ‘व्हॅक्सिन गुरू’ म्हणा; रुपाली चाकणकरांचा केंद्राला टोला