गव्हाच्या भावाने सर्वसामान्य नागरिकांचे पीठ काढले आहेत. पण गव्हाचे भाव इतके का वाढत आहेत? किमान आधारभूत किंमत (MSP) 2015 रुपये प्रतिक्विंटल आहे, परंतु अनेक राज्यांमध्ये या आधारभूत किमतींपेक्षा चढ्या भावाने गव्हाची विक्री सुरू आहे. आता, महागाईला आळा घालण्यासाठी सरकारने गव्हाच्या निर्यातीवर (Wheat Export) बंदी घातली आहे. गहू निर्यातीवर बंदी असूनही त्याचे भाव अद्याप कमी होताना दिसत नाहीत. देशातील अनेक मंडयांमध्ये किमान आधारभूत किंमतीपेक्षा (MSP) गहू 400-500 रुपये प्रतिक्विंटल अधिक दराने विकला जात आहे. 15 मे रोजी महाराष्ट्रातील लातूर जिल्ह्यातील औसा (Ausa) मंडी येथे त्याची कमाल किंमत 2,676 रुपये प्रतिक्विंटल या विक्रमी उच्चांकी पातळीवर (Higher Level) पोहोचली. तर सरासरी 3215 रुपये प्रतिक्विंटल भाव होता. 14 मे रोजी गुजरातमधील बनासकांठा येथील दिसा मंडी येथे कमाल भाव 2905 रुपये होता आणि सरासरी भाव 2,300 रुपये प्रति क्विंटल होता. मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशात गव्हाचे दर अजूनही एमएसपीपेक्षा जास्त आहेत.
अशा परिस्थितीत केंद्रीय कृषी सचिव मनोज आहुजा यांनी गव्हाच्या उत्पादनाबाबतची भूमिका स्पष्ट केली आहे. आहुजा यांच्या मते, यंदा विशेषत: वायव्य भारतात उष्णतेच्या लाटांचा गहू पिकांवर विपरीत परिणाम झाला आहे, परंतु उपलब्धतेतील फरक गेल्या वर्षीच्या तुलनेत किरकोळ आहे. मग प्रश्न उरतो की, असे असतानाही गव्हाचे भाव इतके चढे का आहेत?
ओरिगो ई-मंडीचे वरिष्ठ व्यवस्थापक (Commodity Research ) इंद्रजित पॉल यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, गव्हाच्या निर्यातीवर सरकारने बंदी घातली असली, तरी देशांतर्गत बाजारात गव्हाची किंमत एमएसपीच्यावर आहे. गव्हाचे उत्पादन सरकारच्या मागील अंदाजापेक्षा कमी असल्याचे समोर येत आहे. तर काही दिवसांपूर्वीपर्यंत निर्यातीच्या उत्तम संधीमुळे व्यापाऱ्यांनी गव्हाचा भरपूर साठा करून ठेवला होता. ज्यामुळे बाजारात गव्हाचा तुटवडा निर्माण झाला होता. त्यामुळेच देशांतर्गत बाजारात गव्हाचे भाव सतत वाढत आहे.
पुरवठ्यातील तुटवड्यामुळे जागतिक बाजारात (Global Market) गव्हाच्या दरात अजूनही जोरदार चुरस असल्याचे इंद्रजित पॉल सांगतात. त्याचबरोबर येत्या काही दिवसांत जिथे देशांतर्गत बाजारात भावात सुधारणा होऊ शकते, तिथे विदेशी बाजार मजबूत राहील. आगामी काळात मंडयांमध्ये शेतकरी, व्यापाऱ्यांकडून पुरवठा वाढणार असून, त्यामुळे भाव 100 ते 150 रुपयांनी कमी होतील.