नवी दिल्ली : काही देशांमध्ये रस्त्याच्या डाव्या बाजूने तर काही देशांत उजव्या बाजूने (right side) गाड्या (vehicles) का चालवतात याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का? याचं खरं उत्तर हे इतिहास, संस्कृती आणि अगदी थोड्याशा विज्ञानाशी संबंधित आहे. जुन्या काळी जेव्हा लोक घोड्यावरून अथवा गाडीतून प्रवास करत असत तेव्हा रस्त्याच्या डाव्या बाजूने (left side) चालणे सामान्य होते. याचे कारण असे की बहुतेक लोक उजव्या हाताने काम करणारे होते आणि गरज पडल्यास शस्त्रे वापरून स्वतःचा बचाव करणे त्यांच्यासाठी सोपे होते.
19व्या शतकात जेव्हा गाड्या आल्या तेव्हा लोक रस्त्याच्या डाव्या बाजूने चालत राहिले. मात्र, वेगवान आणि अधिक धोकादायक गॅसोलीनवर चालणार्या कारच्या आगमनानंतर, अनेक देशांनी रस्त्याच्या उजव्या बाजूने गाडी चालवण्यास सुरुवात केली.
काही देशात डाव्या बाजूला गाडी चालवतात
अशा परिस्थितीत, हे स्विच विशेषतः त्या देशांमध्ये होते जे ब्रिटीश साम्राज्याचा भाग होते आणि त्यांना स्वातंत्र्य मिळाले होते. यानंतर ब्रिटीश लोकांनी स्वतः रस्त्याच्या डाव्या बाजूने गाडी चालवण्यास सुरुवात केली आणि आजपर्यंत ते फक्त रस्त्याच्या डाव्या बाजूनेच गाडी चालवतात. आयर्लंड, माल्टा आणि भारत पूर्वी ब्रिटीश साम्राज्याचा भाग होते पण तरीही येथे रस्त्याच्या डावीकडून गाडी चालवली जाते. ड्रायव्हिंगच्या जुन्या सवयी, स्विचिंगचा खर्च, गैरसोय आणि ड्रायव्हर्सना पुन्हा प्रशिक्षण देण्यात येणाऱ्या अडचणी यामुळे हेच फॉलो केले जाते.
काही देशांनी उजव्या बाजूने ड्रायव्हिंग का सुरू केले?
काही देशांनी उजव्या बाजूने गाडी चालवण्यामागे फ्रेंच क्रांतीसारख्या ऐतिहासिक घटनांसारखी अनेक कारणे आहेत. अशा परिस्थितीत, फ्रान्सने 1792 मध्ये उजव्या बाजूने गाड्या अथव वाहने चालवण्यास सुरुवात केली. स्वीडनमध्ये, 1967 मध्ये उजव्या हाताने वाहन चालवण्यावर स्विच केले गेले. त्याचे मुख्य कारण होते की, रस्त्याच्या उजव्या बाजूने वाहन चालवणाऱ्या देशांमधून आयात केलेल्या कारच्या संख्या वाढत चालली होती. याशिवाय त्यांना रस्ता सुरक्षा अधिक चांगली हवी होती. इतर देशांमध्ये, या स्विचवर वसाहती शक्ती, व्यापार आणि लष्करी युती यांचा प्रभाव होता.