नवी दिल्ली | 24 ऑक्टोबर 2023 : नागपूरमधील या कंपनीने बहुराष्ट्रीय कंपन्यांना तगडे आव्हान उभं केलं. बाहेरील उत्पादनाच्या जाहिरातींचा मारा असताना ही या कंपनीचे काही प्रोडक्ट आजही बाजारात हातोहात विक्री होता. केशव विष्णु पेंढरकर यांनी नागपूरमध्ये मोठ्या हिंमतीने त्यांचा अभिनव प्रयोग राबविला. सुरुवातीला अनेक टप्पेटोणपे त्यांना खावे लागले. उत्पादनाचा दर्जा सुधारण्यासाठी अनेक प्रयोग करावे लागले. हे प्रोडक्ट गावोगावी जाऊन विक्री करावे लागले. स्वयंपाक घरातून या उत्पादनाची सुरुवात झाली होती. केशव विष्णु पेंढरकर हे स्वस्त धान्य दुकानदार होते. त्यांना सुचलेल्या अभिनव कल्पनेतून आणि मेहनतीतून आज हा मोठा ब्रँड उभा राहिला आहे.
पहिला आयुर्वेदिक ब्रँड
यावेळी आयर्वेदिक उत्पादनं तयार करणाऱ्या कंपन्यांचे पीक आले आहे. अनेक नवीन स्टार्टअप्स पण आले आहेत. पतंजली एक मोठा ब्रँड आहे. पण विकोने (VICCO) आयुर्वेदात पहिला अभिनव प्रयोग केला. विकोने आयुर्वेदवर आधारीत उत्पादनं 1952 मध्ये तयार केले आणि ते बाजारात उतरवले. टूथपेस्ट आणि पाऊडर स्वरुपात विको ही देशातील पहिली आयुर्वेदीक कंपनी म्हणावी लागेल.
विष्णू इंडस्ट्रियल केमिकल कंपनी
VICCO या कंपनीचे पूर्ण नाव विष्णू इंडस्ट्रियल केमिकल कंपनी असे आहे. नागपूरमधील केशव विष्णू पेंढरकर यांनी 1952 साली तिची स्थापना केली होती. स्वस्त धान्य दुकानातून त्यांना मोठी कमाई नव्हती. त्यांना काही तरी वेगळं करायचं होतं. स्वप्नाचा पाठलाग करत ते कुटुंबासह मुंबईत दाखल झाले.
अनुभवातून शिकले
पेंढरकर यांनी अनेक छोटे व्यवसाय केले. त्यात चुका झाल्या. या चुकातून ते शिकत गेले. त्याचेवेळी त्यांचे लक्ष एलोपथिक औषधं, पाँड्स, निव्हिया, अफगाण स्नो यासारख्या कॉस्मेटिक पदार्थांनी वेधले. हे सर्व परदेशी ब्रँड होते. त्याचवेळी आयुर्वेदिक उत्पादन तयार करण्याची कल्पना त्यांना सूचली.
स्वयंपाक घरात पहिले प्रोडक्ट
3 रुमच्या घरात त्यांनी स्वयंपाक घरात त्यांच्या उत्पादनाचा श्रीगणेशा केला. दुसऱ्या खोलीत गोदाम आणि ऑफिस तयार केले. अशाप्रकारे विकी कंपनीची सुरुवात झाली. यामध्ये विको वज्रदंती टूथ पाऊडरची निर्मिती करण्यात आली. या प्रोडक्टमध्ये 18 वनौषधीचा वापर केल्याचा दावा करण्यात आला.
अपयश पचवून यशाचा रस्ता
सुरुवातीला केशव यांनी घरोघरी जाऊन हा उत्पादन विक्रीचा प्रयोग केला. त्यांनी सोबत मुलाला पण घेतले. पण हे काम सोप्पं नव्हतं. त्याकाळी लोकांची त्यांना बोलणी खावी लागली. त्यांना अनेक ठिकाणी अपयशाचे तोंड पहावे लागले. पण केशव चिकाटीबाज होते. काही दिवसांनी हे उत्पादन दर्जेदार असल्याचे लक्षात आले. कंपनी चांगली चालायला लागल्यावर पेंढरकर यांनी तिची नोंदणी केली. आज ही कंपनी अब्जावधीची उलाढाल करते.