नवी दिल्ली | 30 डिसेंबर 2023 : Unified Payments Interface-UPI ने देशात क्रांती आणली आहे. व्यवहारात त्यामुळे सुलभता आली आहे. एका क्लिकवर सहज पेमेंट करण्यासाठी भारतीय नागरीक त्याचा वापर करत आहे. रोख व्यवहारानंतर सर्वाधिक व्यवहार युपीआयमार्फत होतात. आता पैशांच्या व्यवहारापुरता हा प्लॅटफॉर्म मर्यादित राहिला नाही. ग्राहकांना शेअर बाजारात, शेअर खरेदी -विक्रीसाठी युपीआयची मदत होणार आहे. राष्ट्रीय देयके महामंडळाने (NPCI) ही घोषणा केली आहे. नवीन वर्षाच्या पहिल्या दिवशी ही सुविधा सुरु होत आहे. इक्विटी कॅश सेगमेंटसाठी सध्या ही सुविधा देण्यात आली आहे. त्यासाठी क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन, स्टॉक एक्सचेंज, डिपॉझिटरीज, स्टॉक ब्रोकर, बँक आणि युपीआय एपचे पाठबळ असेल.
1 जानेवारीपासून श्रीगणेशा
ही एक दुय्यम बाजार संकल्पना आहे. ही शेअर बाजारातील शेअर खरेदी-विक्रीला पाठबळ देते. एप्लिकेशन सपोर्टेड बाय ब्लॉक्ड अमाऊंट यासारखी सुविधा देण्यास सेबीने मंजूरी दिली आहे. युपीआय सिंगल ब्लॉक आणि मल्टिपल डेबिट ही थीमवर ती आधारीत आहे. त्याला भारतीय रिझर्व्ह बँकेचे बळ आहे. 1 जानेवारीपासून या सुविधेचा श्रीगणेशा होत आहे.
मर्यादीत ग्राहकांसाठी ही सुविधा
राष्ट्रीय देयके महामंडळानुसार, ही सुविधा सुरुवातीला मर्यादीत ग्राहकांसाठी सुरु करण्यात येत आहे. हा एक पायलट प्रोजेक्ट आहे. या पथदर्शी प्रकल्पात गुंतवणूकदार बँकेतील रक्कमेच्या आधारे बाजारात गुंतवणूक करु शकतात. ही रक्कम मध्येच बंद करु शकतात. ट्रेड पूर्ण झाल्यावर ग्राहकाच्या खात्यातून रक्कम वळती होईल. क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन या ग्राहकांन थेट T+1 या आधारावर पुढील प्रक्रियेचा लाभ देईल. सुरुवातीच्या टप्प्यात HDFC Bank आणि ICICI Bank चे ग्राहक या योजनेचा लाभ घेऊ शकतील.
Groww ची भरारी
युपीआय फॉर सेंकडरी मार्केट या संकल्पनेवर हे काम होईल. त्यासाठी Groww हा स्टार्टअप, ब्रोकरेज एप काम करेल. तर BHIM, Groww आणि Yes Pay Next यांना युपीआय एपसाठी शेअर बाजाराची प्रक्रिया पूर्ण करता येईल. सुरुवातीच्या टप्प्यात HDFC Bank, HSBC, ICICI Bank, Yes Bank , क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन आणि एक्सचेंजसाठी स्पॉन्सरचे काम करतील. या प्रक्रियेत zerodha आणि इतर बँका लवकरच सहभागी होतील.