ADHD Disorder: मुलांना काही करावेसे वाटत नाही.. कोणत्याही कामात मन लागत नाही; आताच व्हा सतर्क! ‘या’ मानसिक आजाराचे आहे लक्षण!
तुमच्या मुलाचे कोणत्याही कामात मन लागत नाही. सतत त्याचे लक्ष विचीलीत होते. त्यांना काही आठवत नाही. अशी लक्षणे तुमच्याही मुलांमध्ये दिसत असतील तर, वेळीच सावध व्हा. कारण हे एका मानसिक आजाराचे लक्षण असू शकते. जाणून घ्या काय आहे हा आजार.
मुंबईः जर तुमचे मूल कोणत्याही कामात लक्ष केंद्रित करू शकत नसेल आणि क्षणार्धात त्याच्या वागण्यात बदल (Behavior change) होत असेल तर सावध व्हा. कारण हे लहान मुलांच्या मानसिक विकाराचे लक्षण (Symptoms of mental disorder) आहे. या आजाराला एडीएचडी डिसऑर्डर म्हणतात. ‘अटेंशन डेफिसिट हायपरएक्टिव्हिटी डिसऑर्डर’, सहसा अनुवांशिक कारणांमुळे उद्भवते. यामुळे पीडित मुले कोणतेही काम नीट करू शकत नाहीत, त्यांना एकाग्र होण्यास त्रास होतो. त्याला काही सहज आठवत नाही. लहानपणी मेंदूला इजा झाली तरी हा आजार होण्याची शक्यता असते, असे मानसोपचारतज्ज्ञांचे म्हणणे (What psychiatrists say) आहे. अशा परिस्थितीत पालकांनी मुलाच्या वागणुकीत काही बदल होत असतील तर त्यावर लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते, जगभरात 6 दशलक्षाहून अधिक मुले ADHD ग्रस्त आहेत. 1990 पासून या आजाराची प्रकरणे सातत्याने वाढत आहेत.
मुलांच्या हालचालीकडे लक्ष दया
ADHD ही समस्या 12 वर्षांखालील मुलांमध्ये अधिक दिसून येते. DHD साठी कोणताही विहित उपचार नाही. त्याची लक्षणे औषधांद्वारे कमी केली जातात. ज्येष्ठ मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ.राजकुमार यांच्या मते, लहान मुलांमधील मानसिक समस्या सहज लक्षात येत नाहीत. अनेक वेळा पालक मुलांच्या वागणुकीतील बदलाकडे दुर्लक्ष करतात. पण असे न करता, मुलांच्या हालचालीक़डे बारकाईने लक्ष देणे गरजेचे असते.
आजार टाळण्यासाठी हे करा
हा आजार टाळण्यासाठी पालकांनी मुलासोबत अधिकाधिक वेळ घालवणे आवश्यक आहे. त्यांना फोन किंवा गेम्सचे व्यसन होऊ देऊ नका. मुलांना बाहेर खेळायला घेऊन जा आणि मुलांच्या वागण्यात काही बदल झाला असेल तर त्यांना रागवू नका. शांत मनाने समजावून सांगण्याचा प्रयत्न करा.
गर्भधारणेदरम्यान देखील समस्या उद्भवू शकतात
डॉ.च्या मते, लहानपणीच बाळाच्या डोक्याला दुखापत झाली किंवा गर्भधारणेदरम्यान मुलाचा मानसिक विकास खुंटला तर त्रास होऊ शकतो. गर्भधारणेदरम्यान धूम्रपान आणि अल्कोहोलचे सेवन देखील टाळले पाहिजे. मुलाच्या जन्मानंतर सर्व चाचण्या करा. मुलामध्ये न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर दिसल्यास विलंब न करता उपचार करा. वेळेवर उपचार घेतल्यास रोगाची लक्षणे कमी करता येतात. एडीएचडीने ग्रस्त मुलांच्या पालकांनी मुलांच्या आरोग्याची काळजी घेणे आणि डॉक्टरांशी नियमित संपर्कात राहणे महत्त्वाचे आहे.
