मुंबई : आपण आपल्या आयुष्यात कधीना काही तर दुःखी आणि उदास होतो. जर हे अपयश, संघर्ष आणि एखाद्यापासून विभक्त होण्याचे दु:ख असेल, तर असे वाटते की सर्व काही संपले आहे. आयुष्यात कधीकधी असे वाटणे सामान्य आहे. परंतु जर दु: ख, असहायता, निराशेसारख्या भावना काही आठवड्यांपासून काही महिन्यांपर्यंत टिकून राहिल्या आणि त्या व्यक्तीच्या दैनंदिन कामांवर त्याचा परिणाम झाला, तर ते डिप्रेशन असू शकते. हा एक मानसिक रोग आहे. अमेरिकन सायकायट्रिक असोसिएशनच्या मते, डिप्रेशन हा एक सामान्य परंतु गंभीर आजार आहे, जो आपल्या विचारांवर परिणाम करतो. यामध्ये आपल्याला कसे वाटते आणि त्यानुसार आपण कसे काम करता, यातही नकारात्मकता दिसून येते (Do not ignore this physical symptoms of depression).
डिप्रेशन हा आजार आपल्याला मानसिकरित्या प्रचंड त्रास देतो. परंतु, ही वेदना फक्त भावनिक वेदनाच नाही तर संशोधनाच्या मते एखाद्या व्यक्तीला नैराश्यामुळे बर्याच शारीरिक वेदनांचा देखील सामना करावा लागू शकतो. जर एखादी व्यक्ती नैराश्यातून जात असेल, तर त्याचा केवळ त्याच्या मानसिक आरोग्यावर आणि भावनांवर परिणाम होत नाही, तर त्याच्या शारीरिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. यात शरीराच्या अनेक भागांमध्ये वेदना, वजन बदलणे यासारख्या गोष्टींचा समावेश आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (डब्ल्यूएचओ) आकडेवारीनुसार, दर 6 स्त्रियांपैकी 1 महिला आणि 8 पैकी 1 पुरुष नैराश्याने ग्रस्त आहेत.
जर आपल्याला सकाळी ठीक वाटत असेल, परंतु जर आपण ऑफिसच्या डेस्कवर बसताच आपल्या पाठीत आणि कंबरमध्ये वेदना जाणवत असेल, तर ते आपल्या चुकीच्या बसण्याच्या पद्धतीमुळे किंवा कोणत्याही प्रकारच्या दुखापतीमुळे देखील होऊ शकते. परंतु, कधीकधी हा तणाव देखील असू शकतो किंवा डिप्रेशन असणेही शक्य आहे. सन 2017मध्ये कॅनेडियन विद्यापीठाच्या विद्यार्थ्यांनी एक अभ्यास केला, ज्यामध्ये त्यांना पाठदुखी आणि डिप्रेशनमध्ये थेट संबंध आढळला. या अभ्यासामध्ये असे म्हटले गेले आहे की, शरीरात होणारी वेदना आणि जळजळ मेंदूत उपस्थित असलेल्या न्यूरोसुरकिट्सशी संबंधित आहे.
आपल्याल डोकेदुखीचा त्रास इतका सामान्य वाटतो की, बहुतेक लोक त्यावर उपचारही करत नाहीत. काही वेळा एखाद्या प्रकारचा तणाव किंवा वादामुळे आपल्याला डोकेदुखी येते. परंतु, प्रत्येक वेळी जेव्हा डोकेदुखी होते, तेव्हा ती ताणामुळेच असेल असे नाही. हे नैराश्याचे लक्षण देखील असू शकते. तथापि, डोकेदुखीचा हा प्रकार मायग्रेनइतका तीव्र नाही. अमेरिकेच्या नॅशनल हेडएक फाउंडेशनच्या म्हणण्यानुसार, या प्रकारच्या डोकेदुखीला ‘टेन्शन हेडएक’ म्हणतात, ज्यामध्ये डोक्यात वेदना होतात. विशेषत: भुवयांभोवती वेदना होतात. एकटी डोकेदुखी हे नैराश्याचे लक्षण नाही, तर उदासी, चिडचिडेपणा इत्यादी देखील समस्या दिसतात (Do not ignore this physical symptoms of depression).
कोणत्याही गोष्टीमुळे आपण तणावग्रस्त असल्यास आणि त्याच वेळी आपल्याला पोटात तीव्र वेदना जाणवत असेल, तर ते नैराश्याचे लक्षण असू शकते. हार्वर्ड मेडिकल स्कूलच्या संशोधनात असे दिसून आले आहे की, पोटाचे कळ येणे, पोट फुगणे आणि मळमळ यासारख्या पोटातील समस्या खराब मानसिक आरोग्याची लक्षणे आहेत. हार्वर्डमधील संशोधकांच्या मते, नैराश्यामुळे पाचन तंत्रामध्ये बिघाड होते आणि वारंवार ओटीपोटात वेदना होतात. याला ‘इरिटेबल बॉवेल सिंड्रोम’ म्हणतात. डॉक्टरांचा असा विश्वास आहे की, पोटाचे आरोग्य आणि मानसिक आरोग्य यांच्यात विशेष संबंध आहे.
थकवा देखील डिप्रेशनचे एक सामान्य लक्षण आहे. तसेच, जास्त काम किंवा एखाद्या प्रकारच्या तणावामुळे जास्त थकवा आणि अशक्तपणा जाणवतो. पण, नैराश्यामुळे देखील थकवा येऊ शकतो. अमेरिकेच्या मॅसाच्युसेट्स जनरल हॉस्पिटलमधील क्लिनिकल रिसर्च प्रोग्रामचे संचालक डॉ. मौरिजिओ फावा म्हणतात की, डिप्रेशनग्रस्त लोक नीट झोपत नाहीत आणि यामुळेच त्यांना रात्रभर विश्रांती घेतल्यानंतरही थकवा जाणवत राहतो. थकव्यासह, जर एखाद्या व्यक्तीला तीव्र दु:ख, निराशा इत्यादी वाटत असेल तर ते नैराश्याचे लक्षण असू शकते.
(टीप : वरील माहिती सामान्य माहितीवर आधारित असून, अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.)
(Do not ignore this physical symptoms of depression)
काळी मिरीप्रमाणे दिसणाऱ्या ‘या’ बियांमध्ये लपलेयत अनेक औषधी गुणधर्म, वाचा याचे फायदे!
Running Side Effects | जास्त वेळ धावणे महिलांसाठी धोकादायक, आरोग्यास होऊ शकते हानी!
Curry Leaves | हृदय विकाराचा धोका कमी करेल ‘कढीपत्त्याचे पान’, वाचा याच्या आणखी फायद्यांबद्दल…#CurryLeaves | #Food | #health | #healthbenefits https://t.co/dFvX3pa4KF
— TV9 Marathi (@TV9Marathi) February 25, 2021