मुंबई : पुरुषांमध्ये टक्कल पडण्याच्या समस्येला पुरुष पॅटर्न टक्कल पडणे किंवा एंड्रोजेनेटिक एलोपेशिया असेही म्हणतात. अशा स्थितीत पुरुषांचे केस गळायला (Hair loss in men) लागतात. जनुकीय किंवा हार्मोनल बदलांमुळे या समस्येचा सामना करावा लागतो. पुरुषांच्या नमुन्यातील टक्कल पडण्याचे प्राथमिक कारण अनुवांशिक प्रवृत्ती आणि हार्मोन्स, विशेषत: डायहाइड्रोटेस्टोस्टेरॉन (DHT) चे परिणाम यांचे संयोजन असल्याचे मानले जाते. DHT संप्रेरक केसांच्या कूपांमध्ये रिसेप्टर्सशी बांधले जाते. अनुवांशिक पूर्वस्थिती असलेल्या व्यक्तींमध्ये, DHT केसांचे कूप आकुंचन करू शकते, ज्यामुळे ते कमकुवत होतात आणि केस पातळ होतात व गळतात. आनुवंशिकता महत्वाची भूमिका बजावत असली तरी, पुरुषांच्या टक्कल पडण्यावर परिणाम करणारे इतर अनेक घटक आहेत. त्या सर्व घटकांबद्दल जाणून घेऊया
औषधे- कर्करोग, उच्च रक्तदाब, नैराश्य आणि संधिवात यांच्या उपचारांसाठी वापरल्या जाणार्या औषधांचा दुष्परिणाम म्हणून केस गळू शकतात. अशा परिस्थितीत, कोणतेही औषध सुरू करण्यापूर्वी केस गळतीच्या धोक्यांबद्दल डॉक्टरांशी बोलणे आवश्यक आहे. जेणेकरून केसगळती वेळीच रोखता येईल.
हार्मोनल असंतुलन- आधी सांगितल्याप्रमाणे, हार्मोनल असंतुलन, विशेषत: डीएचटीचे जास्त प्रमाण, पुरुषांमध्ये टक्कल पडण्याचे एक प्रमुख कारण असू शकते. हार्मोन्समधील हे असंतुलन थायरॉईड किंवा हार्मोनल थेरपीमुळे असू शकते. अशा परिस्थितीत हार्मोन्सवर उपचार करून केस गळण्याची समस्या टाळता येते.
वय- पुरुषांचे वयोमानानुसार, टेस्टोस्टेरॉनची पातळी हळूहळू कमी झाल्यामुळे केस गळणे सुरू होते. जरी हा घटक टाळता येत नसला तरी, संपूर्ण आरोग्याची काळजी घेणे आणि विशेषतः डिझाइन केलेले हेअर केअर उत्पादनांचा वापर केल्याने गळणाऱ्या केसाची संख्या कमी करण्यास मदत होऊ शकते.
पोषक तत्वांची कमतरता – खराब पोषण, जसे की जीवनसत्त्वे आणि खनिजांची कमतरता, केस गळण्यास कारणीभूत ठरू शकते. जीवनसत्त्वे ए, सी, डी, ई, बायोटिन आणि लोहयुक्त संतुलित आहार घेतल्यास केसांच्या वाढीस आणि टक्कल पडण्याचा धोका कमी होण्यास मदत होते.
ताण- तणाव केसांच्या सामान्य वाढीच्या चक्रात व्यत्यय आणू शकतो, ज्यामुळे केस गळतात. विश्रांती तंत्र आणि व्यायामाद्वारे तणावाचे व्यवस्थापन केल्यास पुढील केसगळती टाळता येऊ शकते.
वैद्यकीय परिस्थिती- अनेक वैद्यकीय परिस्थिती आणि त्यांचे उपचार जसे की स्वयंप्रतिकार रोग, टाळूचे संक्रमण आणि केमोथेरपीमुळे केस गळतात.
धुम्रपान- धुम्रपान केल्याने केस गळण्याचा धोका तर वाढतोच पण रक्ताभिसरण आणि केसांच्या कूपांवरही नकारात्मक परिणाम होतो. धूम्रपान सोडल्याने संपूर्ण आरोग्य तर सुधारतेच पण टक्कल पडण्याचा धोकाही कमी होतो.