मुंबई, रक्तात असलेल्या मेणासारख्या घटकाला कोलेस्टेरॉल (Cholesterol) म्हणतात. कोलेस्टेरॉलचे प्रामुख्याने दोन प्रकार आहेत, चांगले कोलेस्ट्रॉल आणि वाईट कोलेस्ट्रॉल. चांगले कोलेस्ट्रॉल शरीरासाठी हितकारक मानले जाते, ज्याची आपल्या शरीराला खूप गरज असते, तर वाईट कोलेस्ट्रॉल शरीरासाठी खूप हानिकारक मानले जाते. शरीरातील खराब कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण वाढल्याने हृदयविकार आणि पक्षाघाताचा धोका वाढतो. कोलेस्टेरॉल सहसा आपल्या रक्तात असते. कोलेस्टेरॉलची पातळी वाढल्यामुळे ते रक्तवाहिन्यांमध्ये जमा होण्यास सुरुवात होते, ज्यामुळे हृदयापर्यंत पोहोचणारा रक्त प्रवाह खूप कमी होतो. परिणामी हृदयविकाराचा झटका (Heart Attack) आणि पक्षाघाताचा धोका मोठ्या प्रमाणात वाढतो.
विशेष म्हणजे शरीरातील कोलेस्टेरॉलची पातळी सुरुवातीला वाढली तर त्याची कोणतीही चिन्हे दिसत नाहीत. यामुळेच याला सायलेंट किलर असेही म्हणतात. जेव्हा रक्तातील कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण खूप जास्त होते, तेव्हा ते तुमच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये जमा होऊ लागते.
जेव्हा रक्तवाहिन्यांमध्ये कोलेस्टेरॉल जमा होते, तेव्हा आपले शरीर अनेक प्रकारचे सिग्नल देऊ लागते. हे महत्त्वाचे आहे की तुम्ही या चिन्हांकडे दुर्लक्ष करू नका. याचे सर्वात मोठे लक्षण म्हणजे पायात पेटके येणे.
उच्च कोलेस्टेरॉलवर वेळेवर उपचार न केल्यास, रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लेक तयार होतो. रक्तवाहिन्यांमध्ये जमा होणारा प्लेक कोलेस्टेरॉल आणि फॅटी घटकांनी बनलेला असतो. धमन्यांमध्ये प्लेक जमा झाल्यामुळे ते खूप आकुंचन पावते.
रक्तवाहिन्या अरुंद झाल्यामुळे शरीरातील रक्तप्रवाह नीट होत नाही, याची लक्षणे शरीराच्या अनेक भागात दिसून येतात. विशेषतः त्याची चिन्हे पायात दिसतात. याला परिधीय धमनी रोग म्हणतात.
पायांमध्ये तीव्र वेदना हे परिधीय धमनी रोगाचे पहिले लक्षण आहे. परिधीय धमनी रोगामध्ये, पायांच्या स्नायूंमध्ये अचानक उबळ येते, ज्यामुळे खूप वेदना सहन कराव्या लागतात. जेव्हा तुमचे शरीर विश्रांतीच्या स्थितीत असते आणि तुम्ही अचानक काही काम करण्यासाठी उठता तेव्हा ही समस्या उद्भवते.
वास्तविक, जेव्हा तुम्ही विश्रांती घेतल्यानंतर अचानक सक्रिय होतात किंवा दीर्घ झोपेनंतर उठता तेव्हाही पायात कॅम्प्स येण्याची समस्या उद्भवते. ही समस्या सामान्यतः रक्तप्रवाहातील समस्येमुळे उद्भवते आणि याचे मुख्य कारण म्हणजे रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लेक जमा होणे.
पाय दुखणे आणि अस्वस्थता ही समस्या अनेक कारणांमुळे असू शकते. पण काही काम करत असताना अचानक तुमच्या पायात क्रॅम्प्स येत असतील किंवा बराच वेळ विश्रांती घेतल्यानंतर उठताना क्रॅम्प्स येण्याच्या समस्येला सामोरे जावे लागत असेल, तर हे परिधीय धमनी रोगाचे लक्षण असू शकते.
पेरिफेरल आर्टरी डिसीजमुळे देखील इंटरमिटंट क्लॉडिकेशनची समस्या भेडसावत आहे, ज्यामुळे पायात मुंग्या येणे, पाय सुन्न होणे, पाय कमजोर होणे किंवा पाय जड होणे यासारख्या समस्या उद्भवतात.
पायात क्रॅम्प्स येण्याची समस्या, विशेषतः पायांच्या मागच्या बाजूने, मांडी आणि नितंबांच्या जवळ उद्भवते. ही समस्या वेळीच थांबवली नाही, तर वेदना आणखीनच धोकादायक बनू शकतात.