Heart Care: अँजिओप्लास्टी केल्यानंतरही हृदयात जाणवू शकतात या समस्या

हृदय विकार

Image Credit source: Social Media

मुंबई,  प्रसिद्ध कॉमेडियन राजू श्रीवास्तव (Raju Shriwastava) यांच्यावर गुरुवारी नवी दिल्लीतील निगमबोध घाटावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. 10 ऑगस्ट 2022 रोजी राजू श्रीवास्तव यांना व्यायामादरम्यान हृदयविकाराचा (Heart Attack) झटका आला. त्यानंतर त्यांना ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (एम्स) येथे नेण्यात आले आणि अँजिओप्लास्टी करण्यात आली. जिममध्ये व्यायाम करताना छातीत दुखू लागल्याने त्याला वैद्यकीय देखरेखीखाली ठेवण्यात आले होते. 42 दिवस ते व्हेंटिलेटरवर होते. हॉस्पिटलने सीटी स्कॅन आणि एक्स-रेद्वारे राजू श्रीवास्तव यांचे वर्चुअल ऑटोप्सी केले.

अँजिओप्लास्टीमध्ये एक लहान बलून कॅथेटर वापरले जाते जी ब्लॉक केलेल्या रक्तवाहिनीमध्ये घातली जाते ज्यामुळे ती रुंद होण्यास आणि हृदयाला रक्त प्रवाह सुधारण्यास मदत होते. परंतु या प्रक्रियेशी संबंधित अनेक धोके आहेत. फोर्टिस हॉस्पिटलचे कार्डिओलॉजिस्ट डॉ. धीरज गंडोत्रा ​​यांच्या म्हणण्यानुसार, “स्टेंट थ्रोम्बोसिस, ज्याला Abrupt vessel closure आणि Acute stent थ्रोम्बोसिस असेही म्हणतात, ही अँजिओप्लास्टीची एक गुंतागुंतीची शस्त्रक्रिया आहे.

ते म्हणाले की, सर्वोत्तम उपकरणे आणि उपचार असूनही काही टक्के रुग्णांना स्टेंट बंद होण्याचा त्रास होतो. जागतिक स्तरावर 3 टक्के ते 5 टक्के शस्त्रक्रियांमध्ये स्टेंट थ्रोम्बोसिस होतो, असेही ते म्हणाले.

स्टेंट थ्रोम्बोसिसची समस्या

स्टेंट थ्रोम्बोसिस (ST) विविध यंत्रणांमुळे होऊ शकतो. फार्माकोलॉजिकल घटक, जखमा- आणि प्रक्रिया-संबंधित घटक आणि पोस्ट-प्रोसिजरल घटकांसह रुग्ण-संबंधित घटक. एका अहवालानुसार एसटीचा मृत्यूशी संबंध असू शकतो. “स्टेंट थ्रोम्बोसिस मृत्यू आणि मृत्यूच्या उच्च दरांशी संबंधित आहे, ज्यामुळे अनेकदा हृदयविकाराचा मृत्यू किंवा नॉनफेटल मायोकार्डियल इन्फेक्शन होतो,” अहवालात म्हटले आहे.

अँजिओप्लास्टीशी संबंधित जाणवू शकतात या समस्या

बायपास शस्त्रक्रियेपेक्षा अँजिओप्लास्टी ही बंद झालेल्या धमन्या उघडण्याची सौम्य शस्त्रक्रिया पद्धत असली  तरी या प्रक्रियेशी संबंधित काही धोके आहेत.

 धमनी पुन्हा अरुंद होणे

जेव्हा अँजिओप्लास्टी ड्रग-इल्युटिंग स्टेंट प्लेसमेंटसह एकत्र केली जाते, तेव्हा उपचार करायच्या धमनी पुन्हा बंद होण्याचा धोका असतो. जेव्हा बेअर मेटल स्टेंट वापरले जातात, तेव्हा धमनी पुन्हा अरुंद होण्याचा धोका जास्त असतो.

ब्लड क्लोट

प्रक्रियेनंतरही स्टेंटमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या तयार होऊ शकतात. या गुठळ्या धमनी ब्लॉक करू शकतात ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो. ऍस्पिरिन हे क्लोपीडोग्रेल, प्रसुग्रेल किंवा तुमच्या स्टेंटमध्ये गुठळ्या तयार होण्याची शक्यता कमी करण्यासाठी लिहून दिल्याप्रमाणे रक्ताच्या गुठळ्या होण्याचा धोका कमी करण्यास मदत करणार्‍या इतर कोणत्याही औषधासोबत घेणे आवश्यक आहे.

 रक्तस्त्राव

तुम्हाला पायात किंवा हातामध्ये जेथे कॅथेटर घातले होते तेथे रक्तस्त्राव होऊ शकतो. अति रक्तस्त्रावामुळे शस्त्रक्रिया देखील करण्याची देखील पाळी येऊ शकते.

 हृदयविकाराचा झटका

याची शक्यता फार कमी आहे मात्र प्रक्रियेदरम्यान रुग्णाला हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो.

 कोरोनरी आर्टरी डॅमेज

प्रक्रियेदरम्यान कोरोनरी धमनी फुटू शकते किंवा खराब होऊ शकते. या गुंतागुंतांसाठी आपत्कालीन बायपास शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते.

किडनीशी संबंधित समस्या

अँजिओप्लास्टी आणि स्टेंट प्लेसमेंट दरम्यान वापरल्या जाणार्‍या डाय किडनी खराब होऊ शकते, विशेषत: ज्यांना आधीच किडनीच्या समस्या आहे त्यांच्यासाठी हे अधिक धोकादायक आहे. रुग्णाला किडनीची समस्या असल्यास किडनीचे संरक्षण करण्यासाठी डॉक्टर विशेष काळजी घेतात यामुळे धोका कमी करण्यात फायदा होता.

 स्ट्रोक

एंजियोप्लास्टी दरम्यान जेव्हा कॅथेटर मुख्य धमनीमधून थ्रेड केले जाते तेव्हा प्लेक सैल होतो. ज्यामुळे  स्ट्रोक होऊ शकतो. रक्ताच्या गुठळ्या कॅथेटरमध्ये देखील तयार होऊ शकतात आणि ते सैल झाल्यास मेंदूपर्यंत पोहोचू शकतात. स्ट्रोक हा कोरोनरी अँजिओप्लास्टीची एक क्वचित धोका आहे. जोखीम कमी करण्यासाठी प्रक्रियेदरम्यान रक्त पातळ करणारे वापरले जातात.