मुंबई, हृदयाचा (Heart Health) आपल्या शरीरातील सर्वात महत्त्वाच्या अंगात समावेश होतो. संपूर्ण शरीर व्यवस्थित चालवण्याची जबाबदारी हृदयावर आहे. देशात हृदयविकाराच्या रुग्णांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. हृदयविकारामुळे तरुण वयातच लोकं जीव गमावत आहेत. आपल्या छोट्याशा निष्काळजीपणाचा आणि खाण्यापिण्याच्या तसेच जीवनशैलीतील (Lifestyle) चुकांचाही आपल्या हृदयावर वाईट परिणाम होतो. हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी आहार महत्वाची भूमिका बजावते. आज आपण अशाच काही आहार पध्दतीबद्दल जाणून घेणार आहोत ज्यांचा समावेश करून तुम्ही तुमचे हृदय निरोगी ठेवू शकता.
जर्नल ऑफ युरोपियन सोसायटी ऑफ कार्डिओलॉजीमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की अस्वास्थ्यकर अन्नामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि हृदयविकाराचे अनेक आजार होतात. हे टाळण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे निरोगी अन्न खाणे आणि आपली जीवनशैली निरोगी बनवणे. आज आपण अशाच काही खाद्यपदार्थ आणि आहार पद्धतींबद्दल माहिती देत आहोत, ज्यांचा समावेश तुम्ही तुमचे हृदय मजबूत करण्यासाठी तुमच्या आहारात करू शकता.
क्रिटिकल रिव्ह्यूज इन फूड सायन्स अँड न्यूट्रिशनमध्ये प्रकाशित केलेला अभ्यास आणि अनेक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, भूमध्य आहार तुमच्या हृदयासाठी फायदेशीर ठरू शकतो. या आहारात भरपूर भाज्या, फळे, शेंगा, बिया, मासे आणि काजू यांचा समावेश आहे. यामध्ये तुमच्या कॅलरीजचे व्यवस्थापन होते आणि तुम्ही हृदयविकाराचा धोकाही टाळता.
DASH आहार म्हणजे हायपरटेन्शन थांबवण्यासाठी आहारविषयक दृष्टीकोन, जो विशेषत: तुमच्या हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी तयार केलेला आहारविषयक दृष्टीकोन आहे. यामध्ये कॅल्शियम, मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियम समृद्ध असलेल्या पदार्थांचा समावेश आहे. या आहाराचा उद्देश सोडियम, संतृप्त चरबी आणि अतिरिक्त साखरेचे सेवन मर्यादित करून रक्तदाब नियंत्रित करणे हा आहे.
हा आहार लवचिक आणि शाकाहारी या दोन शब्दांनी बनलेला आहे. त्यात प्रथिने समृद्ध आहार आणि प्रक्रिया केलेले वनस्पती सर्वोत्तम अन्न समाविष्ट आहे परंतु मांस आणि प्राणी उत्पादनांचे सेवन नियंत्रित करण्यावर भर दिला जातो. ब्रिटीश मेडिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की लवचिक आहार घेतल्यास हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.
सामान्यतः, या प्रकारच्या आहारामध्ये पास्ता, प्रक्रिया केलेले पदार्थ, साखरयुक्त पदार्थ आणि ब्रेड यांसारख्या पदार्थांसह उच्च कर्बोदकांचे सेवन मर्यादित करणे समाविष्ट आहे. अमेरिकन जर्नल ऑफ क्लिनिकल न्यूट्रिशनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की कमी-कॅलरी आहाराचे पालन करणाऱ्या लोकांना जास्त वजन असलेल्या लोकांपेक्षा हृदयविकाराचा धोका कमी असतो.
हा आहाराचा आणखी एक प्रकार आहे जो अनेक संशोधनांमध्ये तुमच्या हृदयासाठी फायदेशीर दर्शविण्यात आला आहे. या प्रकारच्या आहारामध्ये भाज्या, फळे, बीन्स, संपूर्ण धान्य आणि मांसाचे पर्याय समाविष्ट आहेत जे तुमचे कोलेस्टेरॉल आणि रक्तातील साखरेची पातळी कमी करतात आणि हृदयविकाराचा धोका कमी करतात.