मुंबई, हृदयविकारामुळे (Heart Problem) जगभरातील मोठ्या प्रमाणात लोकांचा मृत्यू होतो. पण तुम्हाला माहित आहे का की हृदयाचे सर्व आजार सारखे नसतात. हृदयविकाराचा परिणाम रक्ताच्या नळ्या, हृदयाचे स्नायू आणि झडपा आणि शरीराच्या इतर भागांवर होतो. हृदयरोगासाठी दीर्घकालीन उपचारांची आवश्यकता असू शकते. अमेरिकेचा प्रसिद्ध फुटबॉलपटू डमर हॅमलिन (24) याला सोमवारी रात्री खेळताना हृदयविकाराचा झटका (Heart Attack) आला आणि तो अचानक मैदानात कोसळला. त्याला हृदयविकाराचा झटका येण्याचे कारण काय हे स्पष्ट झाले नसले तरी, ह्दयविकाराच्या तक्रारी मोठ्या प्रमाणात समोर येत आहे. यासध्ये कार्डियाक अरेस्ट (Cardiac arrest), हार्ट अटॅक आणि हार्ट फेल्युअरचा सर्वाधीक समावेश आहे. अनेकांना हे सर्व आजार एकच वाटतात, मात्र तसे नाही.
कार्डिअॅक अरेस्टमध्ये हृदयाचे ठोके अचानक बंद होतात. क्षणार्धात आपले हृदय रक्त पंप करणे थांबवते. यामुळे आपल्या पेशींना आवश्यक ऑक्सिजन मिळत नाही. पेशींमध्ये ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे, अचानक हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो आणि ही एक जीवघेणी स्थिती आहे. यामध्ये तातडीने मदत मिळाल्यास रुग्ण वाचण्याची शक्यता वाढते.
अशा वेळी रुग्णाला सीपीआर दिल्यास थोडा आराम मिळतो. कार्डियाक अरेस्ट हा हृदयविकाराच्या झटक्यासारखा नाही. तथापि, हृदयविकाराच्या झटक्यासह, जवळजवळ कोणत्याही ज्ञात हृदयाच्या स्थितीमुळे हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो. हे दुर्मिळ आहे, परंतु खेळादरम्यान किंवा व्यायामामुळे हे मुख्यतः तरूणांमध्ये आढळते.
कार्डियाक अरेस्टच्या विपरीत, हृदयविकाराचा झटका ही रक्ताभिसरण समस्या आहे. रक्त गोठणे किंवा हृदयात रक्तपुरवठा कमी झाल्यामुळे हृदयविकाराची स्थिती निर्माण होते. हृदयविकाराचा झटका मुख्यतः कोरोनरी धमन्यांमधील अडथळ्यामुळे येतो. डॉक्टर त्याला मायोकार्डियल इन्फेक्शन देखील म्हणतात. कोरोनरी धमन्यांमधील ब्लॉकेजमुळे हृदयाला गंभीर नुकसान होते.
तसे, हृदयविकाराची लक्षणे अचानक दिसतात. परंतु कधीकधी काही सौम्य लक्षणे अनेक दिवस किंवा आठवडे आधी जाणवू शकतात. हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे वेगवेगळ्या लोकांमध्ये वेगवेगळ्या प्रकारे दिसू शकतात, जसे की-
– अस्वस्थता आणि छातीत दुखणे
– भरपूर घाम येणे
– जलद हृदयाचा ठोका
-श्वसनविषयी दाह, फुफ्फुसातील दाह
– चक्कर येणे
हात, पाठ, मान, जबडा आणि ओटीपोटात वेदना आणि जळजळ