नवी दिल्ली : मूळव्याधाच्या समस्येला पाइल्स ( Piles) असेही म्हणतात. हा एक अतिशय वेदनादायक रोग आहे. जर त्यावर वेळीच योग्य उपचार केले नाहीत तर फिशरचा त्रास उद्भवू शकतो. त्याच्या उपचारासाठी तर शस्त्रक्रिया करावी लागते. पण ही शस्त्रक्रिया टाळण्यासाठी योगासनांची मदत घेतली जाऊ शकते. बद्धकोष्ठता हे मूळव्याध होण्याचे प्रमुख कारण (Piles Causes) मानले जाते. जे खराब पचनाचे लक्षण आहे. हा त्रास असणाऱ्या रुग्णाला मलत्याग करण्यासाठी खूप ताण द्यावा लागतो, त्यामुळे गुदद्वाराच्या नसांवर दाब येतो आणि सूज आणि वेदना होतात. त्यामुळे मूळव्याध बरा होण्यासाठी आधी पचनक्रिया सुधारणे (digestion) महत्वाचे ठरते.
चांगले पचन हा मूळव्याधावरील उपाय
मूळव्याधाच्या वेदना आणि सूज यापासून आराम मिळण्यासाठी खराब पचनावर उपचार केले पाहिजेत. जेणेकरून मज्जातंतूंवरील दबाव थांबतो आणि ते बरे होऊ लागतात. पबमेड वर प्रकाशित केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले की योगासनांच्या नियमित सरावाने पचन सुधारते आणि पोट सहज साफ होते.
बद्धकोष्ठतेसाठी योगासने
वज्रासन
– योगा मॅटवर गुडघ्यावर बसा.
– पायाची बोटे जोडून घोट्याच्या दरम्यान थोडे अंतर ठेवा.
– आता नितंब टाचांवर टेकवा आणि कंबर सरळ ठेवून ताठ बसा.
– हात गुडघ्यांच्या वर ठेवा.
– आता डोळे बंद करा आणि शरीराला आराम द्या.
पश्चिमोत्तानासन
– चटईवर बसून दोन्ही पाय समोर पसरवा.
– दोन पायांमध्ये अंतर न ठेवता गुडघे सरळ ठेवा.
– आता पाठ, मान आणि डोके सरळ ठेवून कंबर वाकवा.
– दोन्ही हात समोरच्या बोटांच्या दिशेने घ्या.
– शक्यतो धड गुडघ्याजवळ आणा.
– काही वेळ या स्थितीत रहा आणि सामान्यपणे श्वास घ्या.
उष्ट्रासन
– उष्ट्रासन योग करण्यासाठी वज्रासनाच्या स्थितीत या.
– आता गुडघ्यावर उभे रहा.
– यानंतर, श्वास घेताना, कंबर मागच्या दिशेने वाकवा आणि डोकेही मागे न्या.
– मागे वाकून दोन्ही पायांचे घोटे दोन्ही हातांनी पकडण्याचा प्रयत्न करा.
– या स्थितीत काही वेळ सामान्यपणे श्वास घ्या.
पवनमुक्तासन
– आपल्या पाठीवर चटईवर झोपा.
– आता दोन्ही गुडघे पोटाच्या दिशेने एकत्र आणा.
– गुडघे पोटाच्या अगदी जवळ आणा.
– नंतर दोन्ही तळवे लॉक करा आणि गुडघे पकडून त्यांना छातीने स्पर्श करण्याचा प्रयत्न करा.
– आता डोके वर करा आणि नाकाने गुडघ्यांना स्पर्श करा.
– 10 ते 15 सेकंद या स्थितीत रहा.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)