एक्स्पायर झालेले औषध चुकून घेतले तर काय होते? जाणून घ्या याबाबत सर्व माहिती

एक्स्पायर झालेले औषध चुकून घेतले तर काय होते?

नवी दिल्ली : औषधे खरेदी करताना बर्‍याच गोष्टींकडे लक्ष देणे गरजेचे असते. मेडिकलमधून औषध विकत घेताना आपण त्याची मुदत नक्की पाहतोच. कालबाह्य झालेली औषधे खरेदी केली जाऊ नयेत हे सामान्यतः आपल्याला माहिती आहे. पण कधीकधी आपल्या घरात ठेवलेली औषधे देखील कालबाह्य होतात आणि आपल्याला माहिती देखील नसते. जेव्हा आपल्याला त्या औषधांची गरज भासते तेव्हा त्या औषध एक्स्पायर झाल्याचे कळते. मात्र औषधांवर लिहिलेली एक्स्पायर डेटचा अर्थ असा नाही की ठराविक तारखेनंतर ते औषध घातक बनते किंवा त्याचा प्रभाव पूर्णपणे संपतो. आता हाच प्रश्न तुमच्या मनात आलाच पाहिजे की जर असे असेल तर औषधांवर लिहिलेली एक्सपायरी डेट म्हणजे काय? (What happens if an expired drug is taken by mistake, know all about it)

एक्स्पायरी डेटचा अर्थ काय?

आपण कोणत्याही प्रकारचे औषध विकत घेतल्यास, त्याच्या पॅकवर आपल्याला दोन तारखा दिसतील. पहिली तारीख मॅन्युफॅक्चरिंगची असेल तर दुसरी तारीख एक्स्पायर कधी होईल त्याची असते. मॅन्युफॅक्चरिंग तारीख ही औषधाची निर्मितीची तारीख आहे. दुसरीकडे, एक्सपायरी डेट त्या तारखेला सांगितले जाते ज्यानंतर औषध निर्मात्याच्या औषधाची सुरक्षा आणि प्रभावाची हमी संपेल. होय, मुदत संपण्याच्या तारखेचा अर्थ असा नाही की त्या तारखेनंतर औषध घातक होईल.

औषधांवर लिहिलेल्या एक्स्पायरी डेटचा तारखेचा खरा अर्थ असा आहे की ती औषधाची कंपनी बनविणारी कंपनी योग्य तारखेनंतर त्याची सुरक्षा आणि प्रभावीपणाची हमी देत ​​नाही. इतकेच नाही तर औषध उत्पादक बाटली उघडल्यानंतर कोणत्याही औषधाच्या प्रभावीपणाची हमी देत ​​नाहीत. वास्तविक, उष्णता, सूर्यप्रकाश, आर्द्रता आणि इतर अनेक घटक देखील औषधांच्या सामर्थ्यावर परिणाम करतात. तर, त्यांची मुदत संपण्यापूर्वी, त्यांची क्षमता आणि शक्ती कमकुवत करते.

डॉक्टरही मुदत संपलेली औषधे घेण्याची शिफारस नाही करत

आता प्रश्न येतो, कालबाह्य औषधे खाऊ शकतात का? या प्रश्नावर यू.एस. अन्न व औषध प्रशासना(U.S. Food and Drug Administration)चे म्हणणे आहे की कालबाह्य औषधे कधीही खाऊ नयेत. बर्‍याच अज्ञात बदलांमुळे हे खूप धोकादायक असू शकते. यामागील अनेक कारणे दिली गेली आहेत, जसे की आपण हे औषध कसे स्टोअर करतो, त्यात कोणत्या प्रकारचे रासायनिक बदल झाले असावेत. कालबाह्य झालेल्या औषधांच्या वापराबद्दल जास्त संशोधन किंवा चाचणी केली गेली नाही. ड्रग्स डॉट कॉम(drugs.com)च्या वृत्तानुसार, गोळ्या आणि कॅप्सूल सारखी ठोस औषधे मुदत संपल्यानंतरही प्रभावी आहेत. तर द्रव स्वरूपात औषधे, सिरप, डोळे-कान यासाठी वापरण्यात येणारे ड्रॉप्स, इंजेक्शन्स आणि रेफ्रिजरेटेड औषधे यांची मुदत संपल्यानंतर क्षमता कमी होऊ शकते. असे असूनही, वैद्यकीय तज्ज्ञ आणि डॉक्टर कालबाह्य औषधे न वापरण्याचा सल्ला देतात कारण ती आपल्यासाठी अनेक मार्गांनी धोकादायक ठरू शकते.

आपण चुकून कालबाह्य झालेले औषध खाल्ल्यास काय करावे

thehealthsite.com च्या वृत्तानुसार, उत्पादक औषधांवर लिहिलेल्या कालबाह्य तारखेमध्ये मार्जिन कालावधीही ठेवतात. उदाहरणार्थ, समजा एबीसीडी नावाचे औषधाची मुदत 2 वर्षे आहे. हे औषध जानेवारी 2021 मध्ये तयार केले गेले असेल आणि ते जानेवारी 2023 मध्ये कालबाह्य होणार असेल. तर कंपनी औषधाची एक्स्पायरी डेट जानेवारी 2023 च्या ऐवजी सहा महिने मार्जिन कालावधी ठेवून जून 2022 ठेवेल. एखाद्याने चुकून एक्स्पायर झालेले औषध घेतले तर यामुळे कोणतेही नुकसान होऊ नये यासाठी हे केले जाते. अहवालानुसार अशा काही केसेस झाल्या आहेत ज्यात कालबाह्य औषधे घेतल्यानंतर लोकांना डोकेदुखी, पोटदुखी आणि उलट्या यासारख्या तक्रारी नोंदवल्या आहेत. जरी आपण चुकून एखादे कालबाह्य झालेले औषध घेतले तर आपण ताबडतोब डॉक्टरांकडे जावे आणि यकृत-मूत्रपिंड चाचणी घ्यावी जेणेकरून कोणतीही अनुचित घटना टाळता येईल. (What happens if an expired drug is taken by mistake, know all about it)

इतर बातम्या

VIDEO | नागपुरातील महाराजबाग प्राणी संग्रहालय परिसरात बिबट्याला पकडण्यासाठी कॅमेरा ट्रॅप, पिंजऱ्याचा वापर

दिलासादायक! राज्यात आज 14,123 नव्या रुग्णांची नोंद, 477 कोरोनाबाधित रुग्णांचा मृत्यू