World Aids Day : आज जागतिक एड्स (AIDS) दिन आहे. दरवर्षी 1 डिसेंबरला हा दिन साजरा केला जातो. जागतिक एड्स दिन ही केवळ एक तारीख नाही, तर HIV / AIDS बद्दल जागरूकता पसरविण्याचा आणि या रोगाशी लढणाऱ्या लाखो लोकांना सक्षम करण्याचा दिवस आहे. HIV ची लागण झालेल्या व्यक्तीचे आयुष्य संपत नाही, तर योग्य माहिती, उपचार आणि आधार मिळाल्यास ते अधिक चांगले करता येते, याची आठवण ‘जागतिक एड्स दिन’ हा दिवस करून देतो. आज आपण त्याच्या Fourth Generation HIV Test बद्दल बोलणार आहोत.
HIV संसर्गाचे लवकर निदान आणि वेळीच उपचार केल्यास रुग्णाचा जीव वाचू शकतो आणि संसर्गाचा फैलाव रोखता येतो. 1985 मध्ये HIV स्क्रीनिंग सुरू झाल्यापासून या तंत्रात अनेक सुधारणा झाल्या आहेत. विशेषत: Fourth Generation HIV Test मुळे HIV चा शोध अधिक अचूक आणि वेगवान झाला आहे. या चाचण्या व्हायरसची सुरुवातीची चिन्हे (जसे की P-24 अँटीजेन आणि HIV -1 आणि 2 अँटीबॉडीज) शोधते.
यासंदर्भातील तज्ज्ञ सांगतात की, Fourth Generation HIV स्क्रीनिंग चाचणीत HIV-1 आणि HIV-2 अँटीबॉडीज तसेच P-24 अँटीजेन शोधले जातात. P-24 प्रतिजन HIV संसर्गाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आढळतात, जे विषाणूच्या संपर्कात आल्यानंतर सुमारे 14 दिवसांच्या आत शोधले जाऊ शकतात. या चाचण्यांमुळे डायग्नोस्टिक विंडो 4-6 आठवड्यांवरून फक्त 2 आठवड्यांपर्यंत कमी झाली आहे. तीव्र HIV संसर्ग आणि आधीपासून अस्तित्वात असलेला संसर्ग ओळखण्यासाठी ही चाचणी विशेषतः उपयुक्त ठरली आहे.
HIV-RNA PCR चाचणी
HIV तपासणी गर्भवती महिला, रक्तदाते, समलिंगी, सेक्स वर्कर्स, अंमली पदार्थांचे व्यसनाधीन, लैंगिक संक्रमित रोग (STD) असलेले रुग्ण आणि TB रूग्णांसाठी आवश्यक मानली जाते. संसर्गाच्या संशयाची वेळ 14 दिवसांच्या आधी असेल तर HIV-RNA PCR चाचणी केली जाऊ शकते. ही चाचणी संपर्कात आल्यानंतर 5-10 दिवसांच्या आत संसर्ग ओळखते.
3 महिन्यांच्या अंतराने चाचणी
खोट्या निगेटिव्ह रिपोर्टची शक्यता आणि विंडो पीरियड जर एखाद्या व्यक्तीला HIV निगेटिव्ह रिपोर्ट प्राप्त झाला असेल तर त्याला खिडकी कालावधीत खोट्या निगेटिव्ह रिपोर्टच्या शक्यतेबद्दल माहिती देणे आवश्यक आहे. रुग्णांना 4 आठवड्यांनंतर पुन्हा आणि 3 महिन्यांच्या नियमित अंतराने पुन्हा चाचणी करण्याचा सल्ला दिला जातो.
समुपदेशन आणि गोपनीयता
HIV चाचणीपूर्वी आणि नंतर व्यावसायिक समुपदेशकांद्वारे समुपदेशन अत्यंत महत्वाचे आहे. अहवालाची गोपनीयता राखणे आणि रुग्णाला उपचार, सावधगिरी आणि भविष्यातील काळजीबद्दल माहिती देणे महत्वाचे आहे. चौथ्या पिढीच्या चाचणीमुळे HIV संसर्गाचे लवकर निदान करणे सोपे आणि अचूक झाले आहे. हे तंत्र उपचार सुरू करण्यात आणि संसर्ग रोखण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)