अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर हे आठ दिवसाच्या मिशनसाठी अंतराळात गेले होते. मात्र, तांत्रिक कारणामुळे त्यांचा मुक्काम लांबला. तब्बल तीन महिन्यापासून हे दोघेही अंतराळात अडकून पडले आहेत. आता तर त्यांना आणखी आठ महिने अंतराळात अडकून राहावे लागणार आहे. केवळ एक जोडी पँटमध्येच सुनीताला अंतराळात काढावे लागले आहेत. अजून आठ महिने याच स्थितीत घालवावे लागणार आहेत.
सुनीताला फेब्रुवारी 2025 पर्यंत पृथ्वीवर आणण्याचा नासाचा प्रयत्न आहे. अंतराळात सहा बेडरूमवाल्या घराच्या आकारात सुनीता ही इतर नऊ लोकांसोबत राहत आहे. सुनीता आणि विल्मोर यांनी मीडियाशी संवाद साधला होता. त्यावेळी आपण अत्यंत चांगल्या परिस्थितीत असल्याचं त्यांनी सांगितलं होतं. पृथ्वीपासून 400 किलोमीटर अंतरावर वर राहणं किती सोपं आहे? असा सवाल त्यांना करण्यात आला होता. त्यावर आंतरराष्ट्रीय स्पेस सेंटरमध्ये राहणं सोपं नाही, असं त्यांनी स्पष्ट केलं होतं. या ठिकाणी आम्हाला रोज दोन तास व्यायाम करावाच लागतो. नाही तर हाडं ठिसूळ होतील. या शिवाय स्वत:चे कपडे स्वत: धुवावे लागतात. आम्ही काय खातो त्याच्यावरही लक्ष द्यावं लागतं. अंतराळातील वास अत्यंत विचित्र आहे. तसेच व्यायाम करताना प्रचंड घाम येतो, असंही त्यांनी सांगितलं.
हलू सुद्धा शकत नाही
घामाचे थेंब हवेत तरंगू नये म्हणून आम्ही हलू सुद्धा शकत नाही. आम्हाला एक जोडी पँटमध्ये तीन महिने राहावे लागले आहे, असंही त्यांनी सांगितलं. एका माजी अंतराळवीराने स्पेस सेंटरमध्ये जीवंत राहण्याचा खुलासा केला. आम्ही सकाळी 6.30 वाजता उठतो. आम्हाला हार्मनी नावाच्या आयएसएस मॉड्यूलमध्ये फोन बुथच्या आकाराच्या शयन कक्षात झोपावे लागते, असं त्यांनी स्पष्ट केलं. नासाचे अमेरिकन अंतराळवीर निकोल स्टॉट हे 2009 आणि 2011मध्ये दोन मिशननुसार अंतराळात 104 दिवस राहिले होते. जेव्हा अंतराळात कुटुंबाची आठवण येते तेव्हा तिथे आम्ही कुटुंबीयांचे फोटो आणि पुस्तकं पाहायचो, असं स्टॉट म्हणाले.
कोणताच ऋतू नसतो
काही भाग्यवंत अंतराळवीरांना आंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशनच्या बाहेर अंतराळात चालण्याची संधी मिळते. हेडफिल्ड यांच्या सांगण्यानुसार, त्यांना ही संधी दोनदा मिळाली होती. मी अंतराळात 15 तास घालवले आहेत. केवळ माझा प्लास्टिकचा चेहरा माझ्या आणि ब्रह्मांडाच्या दरम्यान उभा होता. हा काळही इतर आयुष्यातील 15 तासांसारखा होता. मात्र, स्पेस वॉक करताना अंतराळातील वास हा एखाद्या धातुचा वास असल्याची जाणीव झाली. पृथ्वीवर वेगवेगळ्या प्रकारचे वास आहेत. पण अंतराळात केवळ एकच वास आहे. पण आपल्याला नंतर लवकर त्याची सवय होते. या शिवाय अंतराळात कोणताही ऋतू नसतो. तुमच्या चेहऱ्यावर पाऊस पडत नाही आणि तुमचे केस हवेत उडत नाहीत, असंही हेडफिल्ड म्हणाले.