Hand Sanitizer | ‘या’ सोप्या पद्धतीने घरच्या घरी बनवा ‘हँड सॅनिटायझर’, खर्चातही होईल बचत!

मुंबई : कोरोना संसर्गाच्या पार्श्वभूमीवर सॅनिटायझरची मागणी मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. सॅनिटायझर्सचा वापर घरोघरी, सर्व कार्यालयात केला जात आहे. सॅनिटायझर केवळ हात स्वच्छ करण्यासाठीच नव्हे तर, जमीन स्वच्छ करण्यासाठी देखील वापरले जाते. हँडवॉशचा खर्च पूर्वी देखील होत होता, परंतु या संसर्गामुळे सॅनिटायझरचा नवा खर्च बजेटमध्ये सामील झाल आहे. या नव्या खर्चामुळे घरगुती खर्चावर अतिरिक्त दबाव आला आहे. हा खर्च कमी करण्यासाठी आपण घरच्या घरीही सॅनिटायझर बनवू शकतो, ज्याची पद्धत अगदी सोपी आहे. केवळ त्यासाठी लागणारे साहित्य जमवावे लागणार आहे (Home made Sanitizer with Rubbing Alcohol, Aloe vera gel and essential oil).

घरी सॅनिटायझर बनवण्यापूर्वी त्यामध्ये कोणत्या गोष्टी वापरल्या जातात, हे आपल्याला माहित असले पाहिजे. आजकाल, अल्कोहोल-आधारित (99 टक्के) आयसोप्रॉपिल हँड सॅनिटायझरला सर्वाधिक मागणी आहे. ज्यात कमीतकमी 60 टक्के अल्कोहोल असणे आवश्यक आहे. अशा प्रकारचे सॅनिटायझर बनविण्यासाठी मुख्यत: तीन गोष्टींची आवश्यकता असते. त्यात रबिंग अल्कोहोल, कोरफड जेल आणि सुगंधी तेल यांची आवश्यकता असते.

सॅनिटायझर बनवण्याची कृती

एका भांड्यात रबिंग अल्कोहोल आणि कोरफड जेल घाला आणि दोन घटक पूर्णपणे मिसळतील तोपर्यंत व्यवस्थित ढवळा. कोरफड जेलमुळे हे मिश्रण घट्ट होतेच, शिवाय आपण जेव्हा त्याचा वापर करतो तेव्हा ते त्वचेला आर्द्रता देते. आता मिश्रणात आवश्यक असणारी किंवा सुगंधी तेल घाला. हे तेल मिश्रण सुवासिक बनवते आणि अल्कोहोलचा वास कमी करते. आपण लेव्हेंडर, लिंबू किंवा ऑरेंज ज्यूससारखे लिंबूवर्गीय तेल वापरू शकता. आता हे मिश्रण आणखी थोडावेळ मिसळा. पूर्ण मिसळले की ते एका डब्यामध्ये काढून ठेवा. आता हे मिश्रण वापरासाठी एकदम तयार आहे.

घटकांचे प्रमाण काय असावे?

सॅनिटायझर केवळ तेव्हाच प्रभावी होईल जेव्हा ते तयार करण्यासाठी वापरलेले घटक योग्य प्रमाणात किंवा प्रमाणात असतील. योग्य सॅनिटायझर बनविण्यासाठी, अल्कोहोल आणि कोरफड जेल 2-1च्या प्रमाणात असणे आवश्यक आहे. म्हणजेच, संपूर्ण मिश्रणात अल्कोहोलचे प्रमाण सुमारे 60 टक्के असावे. जंतू नष्ट करण्यासाठी अल्कोहोलचे आवश्यक असणारे हे सर्वात कमी प्रमाण आहे. याहून कमी-प्रमाणात अल्कोहोलसह सॅनिटायझर बनवण्याचा काही उपयोग नाही. जरी आपण घरी असे सॅनिटायझर बनवले तरी ते कोरोना किंवा इतर जंतूंचा नाश करणार नाही (Home made Sanitizer with Rubbing Alcohol, Aloe vera gel and essential oil).

ही पद्धत आणखी सोप्या भाषेत :

आयसोप्रॉपिल अल्कोहोलचे दोन भाग किंवा इथेनॉल (91-टक्के अल्कोहोल), एक भाग कोरफड जेल आणि क्लोव्ह, नीलगिरी, पेपरमिंट किंवा इतर सुगंधी तेलांचे काही थेंब सॅनिटायझर बनवण्यासाठी वापरतात. घरीच सॅनिटायझर बनवत असताना महत्त्वाच्या सावधगिरी बाळगल्या पाहिजेत. सॅनिटायझरमध्ये गोंधळ होऊ नये, तसेच त्यात घाण, धूळ मिसळू नये, म्हणून खबरदारी घ्यावी लागेल. सॅनिटायझर नेहमी स्वच्छ ठिकाणी बनवा. जिथे सॅनिटायझर तयार करणार आहात ती जागा ब्लीच सोल्यूशनने स्वच्छ करू घ्या.

खबरदारी घ्या

सॅनिटायझर बनवण्यापूर्वी आपले हात व्यवस्थित स्वच्छ करा. सॅनिटायझर बनवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या घटकांचे मिश्रण तयार करण्यासाठी चमचा वापरा. जे कंटेनर स्टोरेजसाठी वापरायचे आहेत, त्या सर्वांना योग्यरित्या साफ करणे आवश्यक आहे. मिश्रण पूर्णपणे तयार होईपर्यंत त्यास हातांनी स्पर्श करु नका. वरील प्रमाण हे केवळ छोट्या प्रमाणात सॅनिटायझर तयार करण्यासाठी आहे.

जर, आपल्याला जास्त प्रमाणात सॅनिटायझर बनवायचे असेल तर, जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मार्गदर्शक सूचनांचे अनुसरण करा. यामध्ये, घटकांसाठी आयसोप्रॉपिल अल्कोहोल किंवा इथॅनॉलचा वापर केला जाऊ शकतो. हायड्रोजन पेरोक्साईड आणि ग्लिसरॉलदेखील यामध्ये वापरला जातो. सॅनिटायझर द्रावणाची अधिक मात्रा तयार करण्यासाठी स्टराइल डिस्टिल्ड किंवा उकळवून थंड केलेले पाणी देखील वापरले जाते. या घटकांचा योग्य प्रमाणात वापर केला गेला पाहिजे. अन्यथा या सॅनिटायझरमुळे त्वचेवर अॅलर्जी किंवा बर्न्स होऊ शकतात.

(Home made Sanitizer with Rubbing Alcohol, Aloe vera gel and essential oil)

(टीप : कुठल्याही कृतीपूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्य घ्या.)

हेही वाचा :