लहान मुल एकाच वेळेस पोटभर, भरपूर खाऊ शकत नाहीत. वाढतं वय असल्यामुळे त्यांना थोड्या थोड्या वेळाने भूक लागत असते. त्यामुळे मुलं जोपर्यंत जागी असतात, तोपर्यंत सतत काही ना काही खातच असतात. मात्र रात्री झोपण्यापूर्वी त्यांनी काही ठराविक पदार्थ खायला देऊ नका (do not give these food items) अन्यथा त्यांना रात्रभर (sleep will affect) झोप येणार नाही. रात्री झोप नीट झाली नाही तर सकाळी उठायला उशीर होतो आणि मग दिवसभराचं सगळं गणितच बिघडतं. अपूर्ण झोपेमुळे मुलांचं शाळेतही नीट लक्ष लागत नाही, अभ्यास धड होत नाही, चिडचिड होत राहते. त्यामुळे त्यांची रात्रीची झोप नीट, शांत होणे (sound sleep) गरजेचे आहे. रात्री काही ठराविक पदार्थ खाल्यास झोपेत अडथळा निर्माण होऊ शकतो , म्हणून रात्री झोपण्यापूर्वी ‘हे’ पदार्थ मुलांना (avoid eating these food items before sleeping) बिलकूल देऊ नका.
कॅफेनमुळे झोप उडते आणि ते शरीरात बराच काळ साठून राहते. संध्याकाळी 1 कप कॉफी प्यायल्यामुळेही लहान मुलांना रात्री झोप लागण्यात अडचण येऊ शकते. चहा, कॉफी, चॉकलेट, ग्रॅनोला बार, एनर्जी ड्रिंक, सोडा इत्यादी पदार्थांमध्ये कॅफेन असते. त्यामुळे रात्री झोपण्यापूर्वी किमान 7 ते 8 तास आधी या पदार्थांचे सेवन करू नये आणि मुलांनाही देऊ नये.
लहान मुलांना पास्ता, बर्ग, पिझ्झा किंवा सँडविचसारखे पदार्थ खूप आवडतात. त्यामध्ये चीज घालून खाणे तर त्यांना अतिशय आवडते. रात्री झोपण्यापूर्वी चीजचे सेवन करू नये कारण त्यामध्ये टायरॅमिन असते. हे रसायन मेंदूतील उत्तेजक द्रव्ये रिलीज करते, ज्यामुळे मेंदू सतर्क आणि जागृत राहतो, त्यामुळे झोप लागणे कठीण होते. चीजसह पॅपरोनी, नट्स, ॲव्हकॅडो, सोया सॉस आणि रेड वाइन यामध्ये टायरॅमिन असते.
काही भाज्या या रात्रीपेक्षा दुपारच्या जेवणात खाणे अधिक उत्तम असते. कोबी, ब्रोकोली, पालक, मुळा यांसारख्या भाज्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात फायबर असते, त्यामुळे त्या रात्री खाऊ नयेत. हाय कॅलरीवाले पदार्थांचे पचन करण्यासाठी शरीराचे तापमान वाढते. आणि रात्री शांत झोप लागण्यासाठी सामान्य अथवा थंड तापमानाची गरज असते. म्हणून रात्रीच्या वेळेस या भाज्या खाणे टाळावे.
अति तिखट अथवा मसालेदार पदार्थांमुळे मुलांना पचनासंबंधित समस्या निर्माण होऊ शकते. अपचन,गॅस किंवा पोटदुखी यामुळे मुलांची रात्रीची झोप मोडू शकते. त्यामुळे मुलांना रात्रीच्या जेवणात तिखट, मसालेदार पदार्थ खाण्यास देऊ नयेत.
अति गोड पदार्थ खाणे शरीरासाठी अपायकारक असते. डेझर्ट, सोडा , चॉकलेट, मिठाई यासारखे पदार्थ खाल्यामुळे आपल्या शरीरातील रक्तातील साखरेचे प्रमाणही वाढते. त्यामुळे शरीराचे कामही वाढते. ज्यामुळे ॲड्रेनल कॉर्टिसॉल रिलीज होते. त्याच्यामुळे झोपेत व्यत्यय निर्माण होऊ शकतो. गोड पदार्थ खाऊन झोपल्यास रात्री मुलांची झोपमोड होऊ शकते.
वाढत्या वयातील मुलांसाठी फुल फॅट जेवण चांगले असते, पण ते रात्रीच्या वेळेस खाणे योग्य नाही. रात्री झोपण्यापूर्वी असे अन्न खाल्यास जाडेपणा वाढण्याचा धोका असतो. जेवण झाल्यावर लगेच झोपल्यामुळे जळजळणे, ॲसिडिटी त्रास होऊ शकतात, ज्यामुळे शांत झोप लागणे कठीण असते.