अयोध्या | 24 डिसेंबर 2023 : अयोध्येतील श्री रामजन्मभूमी येथे बांधण्यात आलेल्या भव्य राम मंदिरात 22 जानेवारी 2024 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते भगवान रामलल्लाची प्राणप्रतिष्ठा होणार आहे. रामलल्ला मूर्ती स्थापना विशिष्ट मुहूर्तावर करण्यात येणार आहे. महान कवी कालिदास यांनी त्यांच्या ‘पूर्वकालामृत’ या ग्रंथात २२ जानेवारीच्या मुहूर्ताला संजीवनी मुहूर्त असे म्हटले आहे. याच मुहूर्तावर रामलल्लाच्या मूर्तीची स्थापना करण्यात येणार आहे. या मुहूर्ताचे वैशिष्ट्य म्हणजे कोणत्याही मुहूर्तामध्ये दोष निर्माण करणारे पाच बाण म्हणजे रोग बाण, मृत्यू बाण, राजा बाण, चोर बाण आणि अग्निबाण यापैकी कोणताही बाण संजीवनी मुहूर्तामध्ये राहणार नाही.
त्रेतायुगात राम आणि रावण युद्धात लक्ष्मण याची शुद्ध हरपली. भक्त हनुमान याने संजीवनी आणून आर्यावर्ताचे दु:ख दूर केले होते. अयोध्येत राम मंदिराचे पुनर्बांधणीचे काम हाती घेण्यात आले आहे. देशभरात उत्साहाचे वातावरण आहे. त्यामुळे काशीतील पं. गणेशेश्वर शास्त्री द्रविड आणि पं. विश्वेश्वर शास्त्री द्रविड यांनी रामलल्लाच्या जीवन अभिषेकासाठी ‘संजीवनी’ हाच शुभ मुहूर्त ठरवला आहे.
22 जानेवारी रोजी रात्री 12:29 वाजून 8 सेकंदांनी हा संजीवनी मुहूर्त सुरू होत आहे. 12:30 मिनिटे आणि 32 सेकंद असा हा मुहूर्त आहे. म्हणजे प्राणप्रतिष्ठेसाठी एकूण ८४ सेकंद (एक मिनिट २४ सेकंद) हा अत्यंत सूक्ष्म असा मुहूर्त आहे.
संजीवनी मुहूर्ताचे दुसरे वैशिष्ट्य म्हणजे या काळात नऊपैकी सहा ग्रह आपल्या घरात अनुकूल ग्रह म्हणून राहणार आहेत. मेष राशीचा गुरू हा या शुभ काळाचा आत्मा आहे. चढत्या गुरूची पूर्ण दृष्टी पाचव्या, सातव्या आणि नवव्या भावात पडत आहे. हे अत्यंत शुभ मानले जाते. चढता बुध सर्व दोष दूर करण्यास सक्षम आहे. श्रेष्ठ चंद्र दुसऱ्या घरात, केतू सहाव्या घरात, बुध आणि शुक्र नवव्या घरात आणि शनि 11 व्या घरात आहे. शास्त्रानुसार नवव्या घरातील बुध एकटा शंभर दोष आणि शुक्र दोनशे दोष दूर करण्यास सक्षम आहेत.
जीवन अभिषेक विधीत निवासस्थानाला विशेष महत्त्व आहे. यामध्ये जलाधिवास, धनाधिवास, पुष्पाधिवास, फलाधिवास आणि शय्याधिवास यांची प्रक्रिया पूर्ण होते. राम मंदिराच्या अभिषेकासाठी आयोजित केलेल्या जलाधिवासात सहस्र चुरा अभिषेक हजार छिद्रे असलेल्या घागरीतून केला जाणार आहे. हे भांडे काशीमध्ये तयार केले जात आहे. देशातील सर्व तीर्थक्षेत्रे, पवित्र नद्या आणि समुद्रातील पाण्याने ही घागर भरून रामलल्लाला अभिषेक केला जाईल.
काशीतील वैदिक लोकांच्या सूचनेवरून प्राणप्रतिष्ठा विधीसाठी नऊ मंडप बांधण्यात आले आहेत. या मंडपांमध्ये नऊ आकाराचे हवनकुंड बांधण्यात येणार आहेत. तलाव बांधण्याच्या विधीचे मुख्य आचार्य पं. लक्ष्मीकांत दीक्षित यांच्या सूचनेवरून त्यांचे पुत्र पं. अरुण दीक्षित लवकरच अयोध्येला रवाना होणार आहेत. सर्व नऊ मंडपांमध्ये एकाच वेळी धार्मिक विधी होतील. शास्त्रानुसार तलावांचे नऊ आकार चतुर्भुज, पद्माकर, अर्धचंद्र, त्रिकोण, वर्तुळाकार, योनीकार, षटकोनी, अष्टकोनी आहेत.