मुंबई : उत्तराखंडमधील बद्रीनाथ धाम (Badrinath Temple) हे भगवान विष्णूच्या प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक आहे. जगाचे पालनहर्ते मानल्या जाणाऱ्या श्री हरींच्या या पवित्र मंदिराचे दरवाजे 27 एप्रिल 2023 रोजी सहा महिन्यांनी उघडणार आहेत. या वर्षी भगवान बद्रीनाथ मंदिराचे दरवाजे पारंपारिक पद्धतीने पूजा केल्यानंतर सकाळी 07:00 वाजता उघडण्यात येणार आहेत. जोशीमठ येथील नरसिंह मंदिरात मंदिराचे दरवाजे उघडण्यापूर्वी गरुड छड उत्सव साजरा करण्याची परंपरा आहे. जोशीमठ येथे दरवर्षी होणाऱ्या या गरुड छड जत्रेत भगवान बद्रीनाथाचे भक्त मोठ्या संख्येने सहभागी होतात. भगवान बद्रीनाथच्या पूजेशी संबंधित या परंपरेबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
ज्योतिर्मठशी संबंधित स्वामी मुकुंदानंद जी यांच्या मते, भगवान बद्रीनाथचे दरवाजे उघडण्यापूर्वी साजरे होणाऱ्या गरुड छड उत्सवाची परंपरा भगवान विष्णू आणि गरुड यांच्याशी संबंधित आहे, ज्यांना त्यांचे वाहन मानले जाते. गरुड छड उत्सवाच्या दिवशी भगवान विष्णू गरुडावर स्वार होऊन आपल्या पवित्र निवासस्थानासाठी जोशीमठ सोडतात. गरुड छड उत्सवात भगवान विष्णू आणि गरुडाचे प्रतीक दोरीच्या साहाय्याने आणले जाते. धार्मिक परंपरेनुसार दरवर्षी या उत्सवात गरुड देवतेची लाकडी मूर्ती दोरीने बांधून दुसऱ्या टोकाला सोडली जाते.
भगवान बद्रीनाथ यांच्याशी संबंधित या परंपरेचे पालन करण्यासाठी मोठ्या संख्येने वैष्णव भाविक जोशीमठ येथे हजेरी लावतात. ज्या स्त्रीला दोरीला जोडलेल्या गरूड देवतेचा पवित्र स्पर्श होतो, तिला पूर्ण आशीर्वाद मिळतो आणि तिची निरोगी व सुंदर मूल होण्याची इच्छा लवकर पूर्ण होते, अशी स्थानिक लोकांची श्रद्धा आहे. बद्रीनाथ मंदिराशी संबंधित पुजारीच्या मते, गरुड देवतेची ही मूर्ती खूप जुनी आहे आणि तिचे पौराणिक महत्त्व मोठे आहे. ही पवित्र मूर्ती गरुड देवतेने अर्धा किलोमीटर लांब दोरीच्या सहाय्याने प्रतिकात्मकपणे बद्रीनाथ मंदिराकडे नेली आहे. गरुड छड उत्सवाच्या दिवशी जोशीमठ येथील नृसिंह मंदिरात पूजा-पाठ, भजन-कीर्तन आदी धार्मिक कार्यक्रम होतात.
गरुड छड उत्सवानंतर गरुड घडाळा टिहरी गढवालच्या महाराजांच्या ठिकाणी असलेल्या नरसिंह मंदिरात पोहोचेल. यानंतर उद्या 25 एप्रिल रोजी ही कलश यात्रा पांडुकेश्वर येथे पोहोचून 26 एप्रिल 2023 रोजी बद्रीविशाल धाम आणि दुसऱ्या दिवशी रावल पुजार्यांच्या हस्ते देवाच्या मंदिराचे भव्य कपाट सर्वसामान्य भाविकांसाठी खुले करण्यात येणार आहे.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)