Chhath Puja 2023 : छट पूजेदरम्यान महिला नाकापासून ते डोक्यापर्यंत कुंकू का लावतात ? कारण माहीत आहे का ?
छठ पूजेच्या वेळी स्त्रिया एक विशेष प्रकारचा सिंदूर लावतात जो या महान सणाचा एक महत्त्वाचा भाग मानला जातो. परंतु महिला असे का करतात हे तुम्हाला माहिती आहे का ? चला , याबद्दल माहिती जाणून घेऊया.
Chhath puja 2023 : छठ पूजेचा महाउत्सव सुरू झाला आहे. प्रामुख्याने पूर्व उत्तर प्रदेश आणि बिहारमध्ये साजरा होणारा हा सण आता देशातील अनेक राज्यांमध्ये मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. छठ पूजेच्या दिवशी सूर्यदेव आणि षष्ठी मैया यांची पूजा केली जाते. यासोबतच या दिवशी महादेवाचीदेखील पूजा केली जाते. या सणाला सूर्य षष्ठी असेही म्हणतात. छठ पूजेच्या दुसऱ्या दिवशी, खरना येथील महिला गूळ आणि तांदळाची खीर खाऊन 36 तास निर्जळी उपवास करतात. हिंदू मान्यतेनुसार, छठ व्रत हे सर्वात कठीण व्रतांपैकी एक मानले जाते.
छठ पूजेच्या वेळी स्त्रिया एक खास प्रकारचा सिंदूर लावतात, जो या महान सणाचा एक महत्त्वाचा भाग मानला जातो, पण स्त्रिया असं का करतात आणि ते नाकापासून डोक्यापर्यंत का लावले जाते, हे तुम्हाला माहीत आहे का ?
हिंदू मान्यतेनुसार सिंदूर किंवा कुंकू हे पतीचे प्रतीक असते. स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी सिंदूर लावतात, परंतु छठपूजेच्या दिवशी नाकावर सिंदूर लावण्याची प्रथा खूप जुनी आहे. या दिवशी स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी कपाळावर केशरी सिंदूर लावतात. लांब आणि मोठा सिंदूर लावणे हे कुटुंबातील सुख-समृद्धीचे प्रतिक असून या दिवशी लांब सिंदूर लावल्याने कुटुंबात सुख-समृद्धी येते, असेही मानले जाते. सामान्य भाषेत या सिंदूराला भाकर सिंदूर असेही म्हणतात.
काय आहे यामागची पौराणिक कथा ?
पौराणिक कथेनुसार, श्रीरामांनी सीतेला सिंदूर लावला तेव्हा सीता प्रसन्न झाली हे जेव्हा हनुमानाला कळले की तेव्हा त्यांनी आपले संपूर्ण शरीर केशरी सिंदूराने रंगवले. स्वतःला सिंदूर लावून त्यांना श्रीरामांप्रती असलेले समर्पण दाखवायचे होते. सिंदूर दान करताना या केशरी सिंदूराचा वापर केल्याने पती-पत्नीचे एकमेकांप्रती समर्पण दिसून येते.
या दिवशी स्त्रीने नाकापासून डोक्यापर्यंत लांब सिंदूर लावल्यास तिच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात आणि पतीचे आयुष्य वाढतं, अशी धार्मिक मान्यता आहे. या दिवशी सूर्यदेवाच्या उपासनेसोबतच स्त्रिया आपल्या पती आणि मुलांच्या सुख, शांती आणि दीर्घायुष्यासाठी अर्घ्य अर्पण करून व्रत पूर्ण करतात. स्त्रिया स्वतःसाठी हे सिंदूर वापरतात, पण देवी-देवतांना प्रसन्न करण्यासाठीही लावतात.