मुंबई : दरवर्षी कार्तिक महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला देवउठनी एकादशी साजरी केली जाते. त्यानुसार यंदा देवउठनी एकादशी (Devuthani Ekadashi 2023) 23 नोव्हेंबरला आहे. या दिवशी जगाचा पालनपोषण करणाऱ्या भगवान विष्णूची विधीपूर्वक पूजा केली जाते. तसेच उपवासही केला जातो. देवउठनी एकादशीच्या तिथीला जगाचे पालनपोषण करणारे भगवान विष्णू झोपेतून जागे होतात, असे सनातन शास्त्रात नमूद केले आहे. या आधी देवशयनी एकादशी तिथीला भगवान विष्णू क्षीरसागरात विश्रांतीसाठी जातात. या कालावधीला चातुर्मास म्हणतात. या काळात कोणतेही शुभ कार्य केले जात नाही. देवउठनी एकादशीला भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीची पूजा केल्याने साधकाच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. तसेच घरामध्ये सुख, समृद्धी आणि वैभव येते. देवउठनी एकादशीची शुभ मुहूर्त आणि उपासना पद्धत जाणून घेऊया.
पंचांगानुसार, कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी 22 नोव्हेंबर रोजी रात्री 11.03 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी 23 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 9.01 वाजता समाप्त होईल. अशा प्रकारे, उदय तिथीनुसार, 23 नोव्हेंबर रोजी देवूठाणी एकादशी साजरी केली जाईल. 23 नोव्हेंबर रोजी साधक उपवास करू शकणार आहेत.
11 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 06.51 ते 08.57 या वेळेत साधक पारण करू शकतात. शक्य असल्यास यावेळी ब्राह्मण किंवा गरजूंना दान करा.
देवूठाणी एकादशीच्या तिथीला ब्रह्ममुहूर्तावर उठावे. आपल्या दिवसाची सुरुवात भगवान विष्णू आणि संपत्तीची देवी लक्ष्मीला नमस्कार करून करा. आपल्या नित्यक्रमातून निवृत्त झाल्यावर पाण्यात गंगाजल टाकून स्नान करा आणि ध्यान करा. व्रताचा संकल्प करा. यानंतर सर्वप्रथम सूर्याला जल अर्पण करावे. पूजेच्या वेळी पिवळे कपडे घाला.
सूर्यदेवाला जल अर्पण केल्यानंतर पंचोपचार करावा आणि विधीनुसार भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीची पूजा करावी. पिवळी फळे, बेसनाचे लाडू, केशर मिश्रित खीर, केळी वगैरे अर्पण करा. विष्णु चालिसाचा पाठ करा आणि मंत्रांचा जप करा. पूजेच्या शेवटी, आरती करा आणि देवाकडे सुख, समृद्धी आणि संपत्तीसाठी प्रार्थना करा. दिवसभर उपवास ठेवा. रात्री आरती करावी आणि फळे खावीत. दुसर्या दिवशी पंचांगाने ठरवलेल्या वेळी उपवास सोडावा.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)