मुंबई : गणपतीची पूजा करताना नैवेद्यामध्ये मोदकांचा समावेश अवश्य होतो. आपल्या सर्वांनाच माहिती आहे की गणपतीला मोदक खूप प्रिय आहे. गणपतीला छप्पन पकवान्न जरी अर्पण केले तरी मोदकाशिवाय ते प्रसन्न होत नाही अशी धार्मिक मान्यता आहे. यामुळेच गणेशाच्या पूजेत मोदक अर्पण केले जातात. सध्या सर्वत्र गणेशोत्सवाची (Ganeshotsav 2023) धूम सुरू आहे. बाप्पाला खूश करण्यासाठी आणि त्याच्या आवडत्या पदार्थाचा नैवेद्य दाखवण्यासाठी लोकं मोदक बनवण्याच्या वेगवेगळ्या पाककृती शोधत आहेत. पण गणपतीला मोदक इतके का आवडतात हे तुम्हाला माहिती आहे का? गणपती उत्सव किंवा गणेशपूजेच्या वेळी मोदक का अर्पण केले जातात? यामागे एक खास कारण आहे, चला तर मग जाणून घेऊया गणपतीला मोदक इतके प्रिय का आहेत.
प्रचलित कथेनुसार, एकदा भगवान शिव झोपले होते आणि भगवान गणेश दरवाजावर पहारा देत होते. परशुराम तिथे पोहोचल्यावर गणेशजींनी त्यांना दारात थांबवले. परशुराम रागावले आणि गणेशाशी भांडू लागले. युद्धात परशुरामाने भगवान शंकराने दिलेल्या वज्राने गणपतीवर वार केला. त्यामुळे गणपतीचा एक दात तुटला. तुटलेल्या दातांमुळे गणेशजींना अन्न ग्रहण करण्यास त्रास होऊ लागला, म्हणून त्यांच्यासाठी मोदक तयार करण्यात आले. मोदक मऊ असतात आणि त्यांना फार चावण्याची गरज नसते. म्हणूनच गणपतीने मनापासून मोदक खाल्ले. तेव्हापासून मोदक हा गणपतीचा आवडता पदार्थ बनला.
एका पौराणिक कथा भगवान गणेश आणि आई अनुसूया यांच्याशी संबंधित आहे. एकदा गणपती माता पार्वती आणि भगवान शिव यांच्यासोबत अनुसूयाच्या घरी गेले होते. आई अनुसुईयाने विचार केला की प्रथम श्रीगणेशाला भोजन द्यावे. ती श्रीगणेशाला अन्न भरवत राहिली पण त्यांनी भूक काही संपत नव्हती. अनुसुईयाला वाटले की त्यांना काहीतरी गोड खाऊ घातलं तर कदाचित गणपतीचं पोट भरेल. आई अनुसुईयाने गणपतीला मोदक दिले. गणपतीने असे 21 मोदक खाल्ले. त्यानंतर त्यांचे पोट भरले. तेव्हापासून गणपतीला 21 मोदकांचा नैवेद्य दाखविण्याची परंपरा सुरू झाली.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)