मुंबई : भगवान शिवाच्या जटांमधून बाहेर पडणारी गंगा हिमालयाचे मोठे हिमनग पार करून तराई प्रदेशात प्रवेश करते तेव्हा तिचे धार्मिक महत्त्व अधिकच वाढते. म्हणूनच विविध धार्मिक विधींमध्ये गंगाजल निश्चितपणे वापरले जाते. असे मानले जाते की जे गंगेत स्नान (Gangasnan Importance) करतात त्यांना सर्व पापांपासून मुक्ती मिळते आणि मृत्यूनंतर मोक्ष प्राप्त होतो. पण गंगेत स्नान करण्याचं आध्यात्मिक आणि वैज्ञानिक महत्त्व आहे हे तुम्हाला माहिती आहे का? अनेक संशोधकांनीही याला दुजोरा दिला आहे. चला जाणून घेऊया, गंगेत स्नान करण्याचे आध्यात्मिक, वैज्ञानिक महत्त्व काय आहे आणि गंगा मातेच्या जन्माची पौराणिक कथा काय आहे?
गंगाजलावर आतापर्यंत अनेक संशोधने झाली आहेत. त्यापैकी एक संशोधन लखनौच्या नॅशनल बोटॅनिकल रिसर्च इन्स्टिट्यूटने देखील केले होते, ज्यामध्ये त्यांना आढळले की गंगेच्या पाण्यात रोग निर्माण करणाऱ्या ई. कोलाय बॅक्टेरिया मारण्याची क्षमता आहे. शास्त्रज्ञांचा असाही विश्वास आहे की गंगा हिमालयातून वाहते तेव्हा अनेक खनिजे आणि वनौषधींचा त्यावर परिणाम होत राहतो आणि त्यातून औषधी गुणधर्म प्राप्त होतात.
गंगाजलामध्ये ऑक्सिजन शोषण्याची अद्भुत क्षमता असल्याचे संशोधकांना तपासात आढळून आले आहे. म्हणूनच गंगेच्या पाण्यात सल्फर मुबलक प्रमाणात असते, त्यामुळे पाणी जास्त काळ खराब होत नाही. शास्त्रज्ञांनी गंगास्नान आणि गंगाजल पिण्यामागे अनेक प्रशिक्षणे देखील केली आहेत, ज्यामध्ये त्यांना आढळले की गंगाजल पिण्याने कॉलरा, प्लेग किंवा मलेरिया यांसारख्या रोगांचे धोकादायक जंतू नष्ट होतात.
गंगा माता मोक्षदायिनी म्हणून ओळखली जाते. कारण प्राचीन काळापासून असे मानले जाते की गंगेत स्नान केल्याने सर्व पापे धुऊन जातात आणि अनंत पुण्य प्राप्त होते. अमावस्या किंवा पौर्णिमेच्या दिवशी गंगेच्या पाण्यात स्नान केल्याने साधकाला देवी-देवतांचे आशीर्वाद प्राप्त होतात. यासोबतच गंगेच्या तीरावर श्राद्ध किंवा तर्पण वगैरे केल्याने पितरांचा आशीर्वाद प्राप्त होतो.
धार्मिक मान्यतेनुसार, माता गंगेचा जन्म वैशाख शुक्ल पक्षाच्या सप्तमी तिथीला झाला होता. माता गंगेच्या जन्मासंबंधी अनेक कथा वेद आणि पुराणात प्रचलित आहेत. वामन पुराणानुसार भगवान विष्णूने वामनाचे रूप धारण केले तेव्हा त्यांनी एक पाय आकाशाकडे उचलला. तेव्हा ब्रह्माजींनी भगवान विष्णूचे पाय धुतले आणि एका कमंडलात पाणी भरले. या पाण्याच्या तेजातून गंगेचा जन्म झाला. यानंतर ब्रह्माजींनी गंगा पर्वतराज हिमालयाच्या स्वाधीन केली आणि अशा प्रकारे देवी पार्वती आणि माता गंगा बहिणी झाल्या.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)