Janmashtami 2022: श्रीकृष्ण जन्माष्टमीचे आध्यात्मिक महत्त्व, पूजेचा योग्य विधी

श्रीकृष्ण जन्माष्टमी

Image Credit source: Social Media

Janmashtami 2022: पूर्णावतार भगवान श्रीकृष्ण  यांचा जन्म श्रावण कृष्ण पक्षातील अष्टमी तिथीला झाला. लहानपणापासूनच त्यांनी आपल्या असामान्य शक्तीतून भक्तांचे संकट दूर केले. दरवर्षी भारतातील मंदिरे आणि धार्मिक संस्थांमध्ये श्रीकृष्ण (Shri Krishna) जन्माष्टमीचा सण मोठ्या प्रमाणात साजरा केला जातो. हा सण प्रत्येक प्रांतात वेगवेगळ्या पद्धतीने साजरा केला जातो. या उत्सवासाठी लोक मोठ्या संख्येने जमतात आणि हा उत्सव भक्तिभावाने साजरा करतात. यंदा श्रीकृष्ण जन्माष्टमी 18 आणि 19 ऑगस्टला आहे. स्मार्त आणि वैष्णव संप्रदायातले लोकं वेगवेगळ्या तिथीला जन्माष्टमी साजरी करतात. त्यानिमित्याने जन्माष्टमीचे महत्त्व जाणून घेणार आहोत.

महत्त्व

जन्माष्टमीच्या दिवशी श्रीकृष्ण तत्व रोजच्या तुलनेत हजार पटीने अधिक सक्रिय असते. या तिथीला ‘ओम नमो भगवते वासुदेवाय’ या नामाचा जप केल्याने आणि श्रीकृष्णाची इतर भक्तिपूजा केल्याने श्रीकृष्ण तत्वाचे अधिक लाभ मिळण्यास मदत होते. मासिक पाळी, गरीब नसणे आणि स्पर्श-अस्पृश्य, या सर्वांचा स्त्रियांवर होणारा परिणाम या दिवशी व्रत आणि ऋषीपंचमी पाळण्याने कमी होतो.

उत्सवाची पद्धत

या दिवशी रात्री बारा वाजता पूर्ण दिवस उपवास करून कृष्ण जन्म साजरा केला जातो. त्यानंतर प्रसाद घेऊन उपवास पूर्ण करतात किंवा दुसऱ्या दिवशी सकाळी गोपाळकाल्याच्या प्रसाद घेऊन उपवास सोडतात.

श्रीकृष्ण पूजेची वेळ

श्रीकृष्णाच्या जन्माची वेळ रात्री 12.00 वाजता आहे. या कारणास्तव, या आधी पूजेची तयारी ठेवावी. रात्री 12.00 वाजता शक्य असल्यास श्रीकृष्ण जन्माचे पाळणा गीत गायावे.

श्री कृष्णाची पूजा करण्याची पद्धत

1. श्रीकृष्णाच्या जन्माच्या पाळणास पूजा केल्यानंतर श्रीकृष्णाच्या मूर्तीची किंवा फोटोची पूजा करावी.
2. षोडशोपचार पूजा: ज्यांना श्रीकृष्णाची षोडशोपचार पूजा करता येते त्यांनी त्या प्रकारे पूजा करावी.

पंचोपचार पूजा

ज्यांना श्रीकृष्णाची षोडशोपचार पूजा करता येत नाही त्यांनी पंचोपचार पूजा करावी. उपासना करताना, ‘सपरिवराय श्री कृष्णाय नमः’ या नाममंत्राचा जप करून प्रत्येक सामग्री श्रीकृष्णाला अर्पण करावी. दही, पोहे आणि लोणी श्रीकृष्णाला अर्पण करावे. त्यानंतर श्रीकृष्णाची आरती करावी. (पंचोपचार पूजा: गंध, हळद-कुंकू, फुले, धूप-दीप आणि भोग या क्रमाने पूजा करावी)

श्रीकृष्णाची पूजा कशी करावी?

भगवान श्रीकृष्णाची पूजा करण्यापूर्वी उपासकाने मधल्या बोटातून दोन उभ्या रेषांमध्ये स्वतःला गंध लावावा. श्रीकृष्णाच्या पूजेत गोपी चंदनाचा गंध वापरतात. श्रीकृष्णाची पूजा करताना अनामिकाला गंध लावावा. श्रीकृष्णाला हळदी कुमकुम अर्पण करताना प्रथम हळद आणि नंतर उजव्या हाताच्या अंगठ्याने व अनामिकाने कुमकुम अर्पण करावी. अंगठा आणि अनामिका जोडून तयार झालेली मुद्रा उपासकाचे अनाहत चक्र जागृत करते. त्यामुळे भक्तीची भावना निर्माण होण्यास मदत होते.

 श्रीकृष्णाला तुळशी का अर्पण करतात?

ज्या वस्तूमध्ये विशिष्ट देवतांच्या पवित्रा (देवतांचे सूक्ष्म कण) आकर्षित करण्याची क्षमता इतर गोष्टींपेक्षा जास्त असते, ती वस्तू देवतांना अर्पण केली जाते. यामुळे ते तत्व जास्त प्रभावाखाली देवतेच्या मूर्तीकडे आकर्षित होते आणि त्यामुळे देवतेच्या चैतन्याचा लाभ लवकर होतो. तुळशीमध्ये कृष्ण तत्व मुबलक प्रमाणात आहे. काळी तुळशी श्री कृष्णाच्या मारक तत्वाचे प्रतीक आहे आणि हिरव्या पानांची तुळशी श्रीकृष्णाच्या तारक तत्वाचे प्रतीक आहे.

(वरील माहिती उपलबध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही,तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)