मुंबई : कार्तिकी एकादशी (Kartiki Ekadashi 2023) म्हणजेच देवउठनी एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णू चार महिन्यांच्या झोपेतून जागे होतात. या दिवशी काही नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे. असे न केल्याने माणसाला पापाचे भागीदार व्हावे लागते आणि मृत्यूनंतर यमराजाचा प्रकोप सहन करावा लागतो, असे मानले जाते. या वर्षी उद्या 23 नोव्हेंबर 2023, गुरूवारी कार्तिक महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी आहे. याला देव देवउठनी, प्रबोधिनी एकादशी असेही म्हणतात. या दिवसापासून चातुर्मास संपतो. या दिवशी अधोलोकात झोपलेले भगवान विष्णू चार महिन्यांनंतर जागे होतात आणि पुन्हा एकदा सृष्टीची जबाबदारी घेतात. या दिवसापासून शालिग्राम आणि तुळशीचा विवाह सुरू होतो, या दिवशी विवाह इत्यादी शुभ कार्ये होतात.
चातुर्मासाच्या निद्रेतून जागे झाल्यावर देवाचे भक्त त्यांचे भव्य स्वागत करतात. एकादशीचे व्रत नारायणाला समर्पित केले जाते. जे व्रत करत नाहीत, तेही विधिपूर्वक भगवान विष्णूची पूजा करतात. असे केल्याने बैकुंठाची प्राप्ती होते असे मानले जाते. परंतु एकादशीच्या दिवशी काही नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे, ज्याचे पालन न केल्यास व्यक्ती पापी ठरते आणि मृत्यूनंतर त्याला यमराजाची कठोर शिक्षा भोगावी लागते. चला तर मग जाणून घेऊयात कोणत्या आहेत त्या गोष्टी.
एकादशीच्या दिवशी नारायणासोबत तुळशीची पूजाही केली जाते. तुळशीचा विवाह शालिग्रामशी झाला आहे. अशा वेळी विसरूनही तुळशीची पाने तोडण्याची चूक करू नका.
एकादशीच्या दिवशी सात्त्विक जीवन जगावे. तुमचा उपवास नसला तरी या दिवशी साधे अन्न खावे. कांदा, लसूण, अंडी, मांस, अल्कोहोल इत्यादी सूडबुद्धीच्या गोष्टींचे सेवन करू नका.
कोणत्याही एकादशीला भात खाण्यास शास्त्रात निषिद्ध आहे. एकादशी ही सर्वात मोठी एकादशी मानली जाते. हा दिवस विसरूनही अशी चूक करू नका.
तुमच्या घरात शांततापूर्ण वातावरण ठेवा. ज्येष्ठांचा अनादर करू नका. भांडण, भांडण, वाद घालू नका. असे मानले जाते की नारायणाच्या विशेष पूजेच्या दिवशी घरातील वातावरण बिघडल्याने माता लक्ष्मी क्रोधित होते आणि ती नाराज होऊ शकते.
एकादशीचा दिवस खूप खास आहे. या दिवसाचा उपासना वगैरे करून सदुपयोग करावा. या दिवशी नारायणाच्या मंत्रांचा जप करावा.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)