Kedarnath Temple : केदारनाथ मंदिराबद्दलच्या या गोष्टी आहेत खुप चमत्कारिक, अशा प्रकारे निर्माण झाले हे मंदिर
3583 मीटर उंचीवर उभे असलेले हे मंदिर अभियांत्रिकी आणि स्थापत्यकलेचा एक उत्कृष्ट नमुना आहे. हिमालयासारख्या अद्भुत ठिकाणी, केदारनाथ सारखी सुंदर मंदिरे दगडांच्या मोठ्या स्लॅबचा वापर करून बांधण्यात आली होती
मुंबई : हिंदू धर्मातील चार धाम यात्रेपैकी एक केदारनाथ, (Kedarnath Temple) भगवान शिवाच्या केदारनाथ मंदिरासाठी खूप प्रसिद्ध आहे. उत्तराखंडच्या उत्तरेकडील राज्यांमध्ये असलेल्या या मंदिराला भेट देण्यासाठी दरवर्षी हजारो लाखो भाविक येतात. हे मंदिर महाभारतातील पांडवांनी बांधले होते, नंतर आठव्या शतकात आदिगुरू शंकराचार्यांनी पुन्हा बांधले. अशाच आणखी काही रंजक गोष्टींबद्दल आज आपण जाणून घेऊया.
कोण करतं मंदिराची रक्षा
असे मानले जाते की केदारनाथ मंदिराचे रक्षण भैरो नाथ करतात. ते भगवान शिवाचे उग्र अवतार म्हणून ओळखले जातात. केदारनाथच्या मुख्य मंदिराच्या अगदी जवळ भैरोनाथाचे मंदिर आहे. अवताराला क्षेत्रपाल म्हणूनही ओळखले जाते, या अवताराचा विनाशाशी संबंधित आहे आणि म्हणूनच तो मंदिराचा रक्षक मानला जातो. भैरोनाथ हे मंदिराचे रक्षक आहेत, जे सर्व संकटांना मंदिरापासून दूर ठेवतात. असे मानले जाते की जे लोकं केदारनाथ मंदिरात जातात त्यांनी भैरोबाबा मंदिरात देखील जावे.
विशीष्ट पुजाऱ्यांकडून केली जाते पूजा
मंदिरातील पूजापाठ किंवा विधी विशिष्ट समाजातील लोकांकडून केली जाते. मात्र, मुख्य पुजारी मंदिरात धार्मिक विधी करत नाहीत. मुख्य पुजारी, ज्याला रावल म्हणतात, ते कर्नाटकातील वीर शैव जंगम समुदायाचे आहे आणि ते केवळ त्याच्या अधीनस्थांना कर्तव्ये सोपवू शकतो.
मंदिरात पाच मुख्य पुजारी आहेत आणि प्रत्येक पुजारी आवर्तनात आपली कर्तव्ये पार पाडतो. मनोरंजक वस्तुस्थिती अशी आहे की केदारनाथ मंदिरातील सर्व विधी फक्त कन्नड या भारतीय भाषेत केले जातात. ही प्रथा अनादी काळापासून पाळली जात आहे. तसेच, महान ऐतिहासिक मूल्यामुळे, शेकडो वर्षांपासून, विधी करण्याच्या पद्धतीमध्ये कोणताही बदल झालेला नाही.
बाबा केदारनाथ
मंदिर मजबूत आणि जड दगडांनी बनलेले आहे
3583 मीटर उंचीवर उभे असलेले हे मंदिर अभियांत्रिकी आणि स्थापत्यकलेचा एक उत्कृष्ट नमुना आहे. हिमालयासारख्या अद्भुत ठिकाणी, केदारनाथ सारखी सुंदर मंदिरे दगडांच्या मोठ्या स्लॅबचा वापर करून बांधण्यात आली होती आणि सुमारे 6 फूट उंचीच्या आयताकृती व्यासपीठावर बांधली गेली होती. या आर्किटेक्चरच्या निर्मात्यांनी इंटरलॉकिंग नावाच्या तंत्राचा वापर करून बांधले होते. आश्‍चर्यकारक बाब म्हणजे केदारनाथ मंदिराच्या भिंतींची जाडी 12 फूट आहे.
केदारनाथ हे नाव कसे पडले?
यामागील कथाही भगवान शंकराशी संबंधित आहे. पौराणिक कथेनुसार, देवतांनी राक्षसांपासून वाचण्यासाठी भगवान शिवाची मदत घेतली, हे पाहून शिव बैलाच्या रूपात प्रकट झाले. असुरांचा नाश करण्याची ताकद असलेल्या बैलाचे नाव ‘कोडाराम’ होते. बैलाने असुरांचा त्याच्या शिंगे आणि खुरांनी नाश केला, त्यानंतर भगवान शिवाने त्यांना मंदाकिनी नदीत फेकून दिले. याच कोडाराम बैलावरून या मंदिराला केदारनाथ हे नाव पडले आहे.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)