केदारनाथ धाम
Image Credit source: Social Media
मुंबई : हिंदू धर्माशी संबंधित असलेल्या बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक बाबा केदारनाथ (Kedarnath Temple) यांचे निवासस्थान उत्तराखंडच्या मैदानी भागात आहे. बाबा केदारनाथच्या पवित्र निवासस्थानाला प्रत्येक शिवभक्त भेट देऊ इच्छितो आणि पूजा करू इच्छितो. हे मंदिर जवळजवळ सहा महिन्यांनंतर 25 एप्रिल 2023 रोजी उघडणार आहे. भगवान शंकराचे अकरावे ज्यातिर्लिंग मानल्या जाणाऱ्या या मंदिरात शिवलींगाची पूजा केली जाते. सनातन परंपरेतील बाबा केदारनाथ धामच्या यात्रेचे महत्त्व काय आहे आणि येथे शिवलिंगाची पूजा केल्याने काय फळ मिळते, या धामाशी संबंधित सर्व धार्मिक रहस्ये जाणून घेऊया.
केदारनाथ धामशी संबंधीत हे आहेत सात रहस्य
- असे मानले जाते की भगवान शिव पांडवांना दर्शन देणे टाळत होते आणि त्यांनी केदारनाथमध्ये बैलाचे रूप धारण केले. पांडवपुत्र भीमाने त्याला ओळखले तेव्हा तो ओळखू शकला नाही. असे मानले जाते की जेव्हा शिव बैलाच्या रूपात अदृश्य झाले तेव्हा त्याचा वरचा भाग पशुपतिनाथ मंदिरात (नेपाळ) मध्ये प्रकट झाला आणि दुसरा भाग केदारनाथ येथे राहिला. तेव्हापासून इथे बैलाची पूजा करण्याची प्रथा आहे.
- हिंदू मान्यतेनुसार, उत्तराखंडच्या चार प्रमुख धामांपैकी एक असलेल्या बाबा केदारनाथच्या या मंदिराची स्थापना पांडवांनी केली होती. असे मानले जाते की पांडवांनी बांधलेले मंदिर जवळपास 400 वर्षे बर्फाखाली गाडले गेले होते, ज्याचा जीर्णोद्धार आदि शंकराचार्यांनी केला होता.
- बाबा केदारनाथच्या दैनंदिन पूजेमध्ये, नियम आणि नियमांनुसार त्यांना स्नान केल्यानंतर शुद्ध तुपाची पेस्ट लावली जाते. यानंतर धूप-दीप इत्यादींनी बाबांची आरती केली जाते. केदारनाथ धाममध्ये संध्याकाळी बाबांचा भव्य श्रृंगार केला जातो.
- बाबा केदारनाथ मंदिराच्या मागे, एका पवित्र खडकाचे दर्शन देखील खूप महत्वाचे आहे. 2013 मध्ये केदारनाथमध्ये महापूर आला होता, तेव्हा या पवित्र खडकाने या पवित्र निवासस्थानाचे रक्षण केले होते. बाबांचे भक्त या पवित्र खडकाची भीम शिला नावाने पूजा करतात.
- केदारनाथ मंदिराचे दरवाजे एप्रिल ते ऑक्टोबर या काळात भाविकांसाठी खुले असतात. हिवाळा सुरू होताच, कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी, भोलेनाथाची मूर्ती पालखीत उखीमठ येथे नेली जाते. या दरम्यान केदारनाथ धामच्या आत एक अखंड दिवा लावला जातो, जो संपूर्ण सहा महिने सतत तेवत असतो.
- सनातन परंपरेशी निगडित श्रद्धेनुसार, केदारनाथ धाम हे भगवान शिवाच्या कैलास धामाप्रमाणेच अत्यंत महत्त्वाचे आहे, जेथे केवळ दर्शनाने शिवभक्ताचे सर्व दुःख आणि इच्छा दूर होतात.
- उत्तराखंडमध्ये असलेल्या बाबा केदारनाथ धामाबद्दल एक अशी धारणा आहे की जो व्यक्ती या पवित्र स्थानाला न जाता बद्रीनाथ धामला भेट देऊन पूजा करतो, त्याला तीर्थक्षेत्राचे पुण्य प्राप्त होत नाही.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)