मुंबई : हिंदू धर्मात नवरात्रोत्सवाला (Navratri 2023) खूप महत्त्व आहे. नवरात्रीचा उत्सव नऊ दिवस साजरा केला जातो जो पूर्णपणे देवी दुर्गा देवीला समर्पित आहे. यावर्षी शारदीय नवरात्रीची सुरुवात 15 ऑक्टोबरला झाली असून ती 23 ऑक्टोबरला संपणार आहे. अशा परिस्थितीत काही लोकांच्या मनात हा प्रश्न निर्माण होतो की नवरात्रीची सुरुवात कधी आणि कशी झाली? या संदर्भात नवरात्रीशी संबंधित अनेक पौराणिक कथा प्रचलित आहेत. हिंदू धार्मिक ग्रंथांनुसार, आज आम्ही तुम्हाला नवरात्रीशी संबंधित दोन मुख्य कथा सांगत आहोत.
पहिल्या मान्यतेनुसार, महिषासुर नावाचा एक राक्षस होता, ज्याला ब्रह्मदेवाकडून वरदान मिळाले होते की पृथ्वीवर राहणारा कोणताही देव, राक्षस किंवा कोणताही प्राणी त्याला मारू शकत नाही. वरदान मिळाल्यामुळे महिषासुराने संपूर्ण विश्वात कहर केला. सृष्टीच्या उद्धारासाठी आणि महिषासुराच्या नाशासाठी माता दुर्गादेवीला जन्म घ्यावा लागला. अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील प्रतिपदा तिथीपासून नवमी तिथीपर्यंत दुर्गा देवी आणि दैत्य महिषासुर यांच्यात नऊ दिवस भयंकर युद्ध झाले आणि दहाव्या दिवशी म्हणजे अश्विन महिन्याच्या दहाव्या दिवशी दुर्गादेवीने महिषासुराचा वध करून या दुष्टापासून संपूर्ण सृष्टीचे रक्षण केले. महिषासुर या राक्षसाचा वध केल्यानंतर माता दुर्गादेवी महिषासुर मर्दिनी या नावाने ओळखली जाऊ लागली आणि अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील प्रतिपदा तिथीपासून नवमी तिथीपर्यंत शारदीय नवरात्रीचा उत्सव साजरा केला जाऊ लागला.
दुसर्या मान्यतेनुसार, माता दुर्गादेवीने ज्या दिवशी महिषासुराचा वध केला होता त्याच दिवशी त्रेतायुगात रामाने रावणाचाही वध केला होता. भगवान रामाने रावणाशी युद्ध जिंकण्यासाठी आदिशक्ती दुर्गा देवीची पूजा केली. श्रीरामांनी पूर्ण नऊ दिवस रामेश्वरममध्ये देवीची पूजा केली. श्रीरामाच्या पूजेने देवी माता प्रसन्न झाली आणि तिने भगवान रामांना रावणाशी युद्ध जिंकण्याचा आशीर्वाद दिला. मातेचे वरदान मिळाल्यानंतर भगवान राम आणि रावण यांच्यात युद्ध झाले ज्यामध्ये भगवान रामाने रावणाचा वध केला. तो दिवस अश्विन महिन्यातील शुक्ल पक्षातील दशमी तिथी होती. भगवान रामाच्या विजयाचा दिवस दसरा म्हणून साजरा केला जाऊ लागला, याला विजयादशमी असेही म्हणतात.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)