Pitru Paksha 2023 : उद्यापासून होणार पितृपक्षाला सुरूवात, नियम आणि श्राद्ध तिथी
धार्मिक मान्यतांनुसार पूर्वजांच्या नाराजीमुळे घराच्या प्रगतीत अडथळे निर्माण होतात. त्यामुळे पितरांना प्रसन्न करण्यासाठी आणि आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी पितृ पक्षात श्राद्ध केले जाते.
मुंबई : पितृपक्षात पितरांचे स्मरण करण्याची आणि दान करण्याची परंपरा आहे. हिंदू धर्मात या दिवसांचे विशेष महत्त्व आहे. पितृपक्षात (Pitru Paksha 2023) पितरांच्या उद्धारासाठी विधी केले जातात. धार्मिक मान्यतांनुसार पूर्वजांच्या नाराजीमुळे घराच्या प्रगतीत अडथळे निर्माण होतात. त्यामुळे पितरांना प्रसन्न करण्यासाठी आणि आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी पितृ पक्षात श्राद्ध केले जाते. अश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या प्रतिपदा तिथीपासून पितृ पक्ष सुरू होतो. हे अमावस्या तिथीपर्यंत चालते. यावेळी पितृ पक्ष 29 सप्टेंबरपासून सुरू होत असून 14 ऑक्टोबर रोजी समाप्त होणार आहे. पितृपक्षात श्राद्ध आणि तर्पण केल्याने पितर प्रसन्न होऊन आशीर्वाद देतात असे मानले जाते. त्याच्या कृपेने जीवनातील अनेक प्रकारचे अडथळे दूर होतात. व्यक्तीला अनेक प्रकारच्या समस्यांपासून मुक्ती मिळते.
पितृ पक्ष 2023 तारीख
प्रतिपदा तिथी प्रारंभ – 29 सप्टेंबर 2023 दुपारी 03:26 पासून
प्रतिपदा समाप्त होईल – 30 सप्टेंबर 2023 रोजी दुपारी 12:21 वाजता
पितृ पक्षाच्या विधींच्या वेळा
- कुतुप मुहूर्त- २९ सप्टेंबर रात्री ११:४७ ते १२:३५, कालावधी- ४८ मिनिटे
- रोहीन मुहूर्त – 29 सप्टेंबर दुपारी 12:45 ते 01:23, कालावधी – 48 मिनिटे
- दुपारची वेळ – 29 सप्टेंबर रोजी दुपारी 01:23 PM ते 03:46 PM, कालावधी – 02 तास 23 मिनिटे
पितृ पक्षातील श्राद्धाच्या तारखा
29 सप्टेंबर 2023, शुक्रवार पौर्णिमा श्राद्ध
30 सप्टेंबर 2023, शनिवार द्वितीया श्राद्ध
01 ऑक्टोबर 2023, रविवार तृतीया श्राद्ध
०२ ऑक्टोबर २०२३, सोमवार चतुर्थी श्राद्ध
03 ऑक्टोबर 2023, मंगळवार पंचमी श्राद्ध
04 ऑक्टोबर 2023, बुधवार षष्ठी श्राद्ध
05 ऑक्टोबर 2023, गुरुवार सप्तमी श्राद्ध
06 ऑक्टोबर 2023, शुक्रवार अष्टमी श्राद्ध
07 ऑक्टोबर 2023, शनिवार नवमी श्राद्ध
08 ऑक्टोबर 2023, रविवार दशमी श्राद्ध
09 ऑक्टोबर 2023, सोमवार एकादशी श्राद्ध
10 ऑक्टोबर 2023, मंगळवार माघ श्राद्ध
11 ऑक्टोबर 2023, बुधवार द्वादशी श्राद्ध
12 ऑक्टोबर 2023, गुरुवार त्रयोदशी श्राद्ध
13 ऑक्टोबर 2023, शुक्रवार चतुर्दशी श्राद्ध
14 ऑक्टोबर 2023, शनिवार, पितृ अमावस्या
पितृ पक्षात या चुका करू नका
1. हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये कांदा आणि लसूण ‘तामसिक’ मानले गेले आहेत, जे आपल्या इंद्रियांवर परिणाम करतात. पितृ पक्षाच्या काळात जेवणात कांदा-लसूण वापरणे टाळावे.
2. पितृ पक्षादरम्यान कोणताही उत्सव किंवा सण साजरा करू नये किंवा त्यात सहभागी होऊ नये. या कालावधीत कोणत्याही प्रकारचे उत्सव आपल्या पूर्वजांच्या श्रद्धेवर परिणाम करतात.
3. पितृ पक्षाचा कालावधी अशुभ मानला जातो, त्यामुळे या काळात नवीन काहीही सुरू करू नये असा सल्ला दिला जातो. या काळात कुटुंबातील सदस्यांनी कोणतीही नवीन खरेदी करू नये.
4. पितृ पक्षाचा काळ हा पितरांना समर्पित असतो, त्यामुळे या काळात मद्यपान किंवा मांसाहार टाळावा.
5. पितृ पक्षात नखे कापणे, केस कापणे आणि मुंडण करणे टाळावे.
पितृपक्षात पितरांचे स्मरण कसे करावे
पितृ पक्षामध्ये आपण आपल्या पितरांना नियमित जल अर्पण केले पाहिजे. हे पाणी दुपारी दक्षिण दिशेला तोंड करून दिले जाते. काळे तीळ पाण्यात मिसळून कुश हातात ठेवतात. पूर्वजांच्या मृत्यूच्या दिवशी अन्न आणि वस्त्रांचे दान केले जाते. त्याच दिवशी गरीब व्यक्तीला अन्नदानही केले जाते. यानंतर पितृ पक्षाचे कार्य संपते.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)