मुंबई : हिंदू कॅलेंडरनुसार, वैशाख पौर्णिमा (Vaishakh Purnima 2023) वैशाख महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेला साजरी केली जाते. भगवान बुद्धांची जयंतीही (Buddha Jayanti 2023) याच दिवशी साजरी केली जाते. यावेळी वैशाख पौर्णिमा 5 मे रोजी येत आहे. वर्षातील पहिले चंद्रग्रहणही याच दिवशी होत आहे. 130 वर्षांनंतर वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशीही चंद्रग्रहण होत असताना असा योगायोग घडला आहे. या योगायोगामुळे वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी स्नान, दान, पूजा आदींचे महत्त्व अधिकच वाढले आहे. यासोबतच चंद्रग्रहणामुळे वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी स्नान आणि दान करण्याची योग्य वेळ याबाबत लोकांच्या मनात संभ्रमाची स्थिती निर्माण झाली आहे.
पंचांगानुसार, वैशाख पौर्णिमा तिथी 4 मे रोजी रात्री 11.34 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी 5 मे रोजी रात्री 11.03 वाजता समाप्त होईल. वैशाख पौर्णिमा व्रतामध्ये चंद्राची पूजा केली जात असल्याने चंद्राच्या उदयानुसार पौर्णिमेची तारीख निश्चित केली जाते. त्यानुसार वैशाख पौर्णिमेचा चंद्रोदय 5 मे रोजी होत असल्याने वैशाख पौर्णिमा 5 मे रोजी साजरी होणार आहे.
वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्रग्रहण असल्याने स्नान आणि दानाच्या शुभ मुहूर्तावर लोकांमध्ये संभ्रम आहे. वास्तविक, हे चंद्रग्रहण भारतात दिसणार नाही, त्यामुळे त्याचा सुतक कालावधी वैध ठरणार नाही. त्यामुळे चंद्रग्रहणामुळे वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी स्नान-दान, पूजा इत्यादीच्या शुभ मुहूर्तावर कोणताही परिणाम होणार नाही.
पंचांगानुसार वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी 5 मे रोजी सकाळी सूर्योदयापासून स्नान आणि दानाचा शुभ मुहूर्त सुरू होईल. त्याचवेळी चंद्राला अर्घ्य अर्पण करण्याची वेळ संध्याकाळी 5.58 पासून सुरू होईल. यावेळी वैशाख पौर्णिमेला चंद्रोदयाची वेळ 5.58 मिनिटे आहे. त्याच वेळी, वर्षातील पहिले चंद्रग्रहण 5 मे रोजी वैशाख पौर्णिमेच्या रात्री 08:45 वाजता सुरू होईल आणि मध्यरात्री 01:00 वाजता समाप्त होईल. या चंद्रग्रहणाचा एकूण कालावधी 4 तास 15 मिनिटे असेल.
वैशाख पौर्णिमेच्या सकाळपासून रात्री 09:17 पर्यंत सिद्धी योग असेल आणि त्यानंतर व्यतिपात योग असेल. सिद्धी योग शुभ कार्यासाठी चांगला मानला जातो. याशिवाय वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी स्वाती आणि विशाखा नक्षत्र राहतील, त्यांनाही धार्मिक ज्योतिषशास्त्रात शुभ मानले जाते. दुसरीकडे, वैशाख पौर्णिमेला भाद्र काल संध्याकाळी 05.01 ते 11.27 पर्यंत असेल. परंतु या भद्राचा पाताळ लोकात निवास असल्यामुळे त्याचा प्रभाव पृथ्वीवर विचारात घेतला जाणार नाही आणि शुभ कार्यात कोणताही अडथळा येणार नाही.
(वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे.याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)