मुंबई : भारतीय रिझर्व्ह बँकने (RBI) 21 एप्रिल 2022 रोजी क्रेडिट कार्ड आणि डेबिट कार्ड जारी करण्यासाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे लागू केली आहेत. यामध्ये क्रेडिट कार्ड कार्ड बंद करणे, बिल तयार करणे आदींशी संबंधित नवीन नियमांचा समावेश असून, RBI च्या निर्देशांमध्ये समाविष्ट असलेल्या तरतुदी (Provisions) भारतात कार्यरत असलेल्या प्रत्येक शेड्यूल्ड बँकेला आणि सर्व नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपन्यांना लागू होतील. हे नियम 1 जुलै 2022 पासून लागू होतील. बिलिंग सायकल बदलण्याचा पर्याय सर्व क्रेडिट कार्ड पुरवठा करणाऱ्यांसाठी आणि कार्ड देणाऱया प्रत्येक वित्तीय कंपन्यांना देता येतील. त्यासाठी सामान्य बिलिंग सायकल (Billing cycle) पाळण्याची गरज नाही. त्यांच्या अंमलबजावणीमुळे तुमच्या क्रेडिट कार्ड बिलिंगशी संबंधित कोणते बदल असतील त्याबाबत जाणून घ्या महत्वपूर्ण माहिती.
बिलिंग सायकल हा कालावधी असतो ज्या दरम्यान क्रेडिट कार्ड बिल तयार होते. तुमचे ‘क्रेडिट कार्ड’ स्टेटमेंट दर महिन्याच्या 10 तारखेला जनरेट होत असल्यास, तुमचे बिलिंग सायकल मागील महिन्याच्या 11 तारखेला सुरू होईल आणि चालू महिन्याच्या 10 तारखेला संपेल. बिलिंग स्टेटमेंट्समध्ये विलंब होणार नाही कार्ड पुरवठा करणाऱयांनी याची खात्री केली पाहिजे की बिले किंवा स्टेटमेंट त्वरित पाठवले गेले आहेत, ईमेल केले गेले आहेत आणि ग्राहकाकडे पुरेसे दिवस आहेत. यावर व्याज आकारण्यापूर्वी किमान पंधरवडा असावा. ‘आरबीआय’ ने सांगितले की, उशीरा पावत्याबाबत तक्रारी टाळण्यासाठी, कार्ड देणारा बिल देऊ शकतो आणि कार्डधारकाच्या संमतीने इंटरनेट किंवा मोबाइल बँकिंगद्वारे खाते विवरण देऊ शकतो.
कार्ड पुरवठा करणार्याने तक्रारीच्या तारखेपासून 30 दिवसांच्या आत कोणतीही चुकीची बिले दिलेली नाहीत याची पडताळणी करावी. कार्डधारकाने बिलावर आक्षेप घेतल्यास, कार्डधारकाला स्पष्टीकरण द्यावे लागेल आणि आवश्यक असल्यास, तक्रारीच्या तारखेपासून 30 दिवसांच्या आत, कार्डधारकाने कागदपत्रांचा पुरावा देखील सादर करणे आवश्यक आहे. प्रकरणाचे निराकरण होईपर्यंत कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही, ज्या व्यवहारांना कार्डधारक फसवणूक समजत आहे ते निराकरण होईपर्यंत शुल्क आकारले जाणार नाही.
सर्व क्रेडिट कार्ड देणाऱ्यांसाठी, सामान्य बिलिंग सायकल पाळण्याची गरज नाही. या झोनमध्ये, कार्डधारकांना त्यांच्या पसंतीनुसार क्रेडिट कार्डचे बिलिंग चक्र बदलण्याचा एक-वेळ पर्याय दिला जाईल.
7 दिवसांत क्रेडिट कार्ड बंद न केल्यास, बँक दररोज 500 रुपये दंड आकारेल. नवीन नियमानुसार, जर एखाद्या ग्राहकाला त्याचे क्रेडिट कार्ड बंद करायचे असेल, तर तो बंद करण्याची विनंती करेल. क्रेडिट कार्ड कंपनीने सबमिट केल्याच्या तारखेपासून कार्यालयीन कामकाजाच्या सात दिवसांच्या आत विनंती बंद करणे आवश्यक आहे. असे न केल्यास, त्याला दररोज ग्राहकाला दंड म्हणून 500 रुपये द्यावे लागतील. जोपर्यंत कार्ड बंद होत नाही तोपर्यंत दररोज दंड आकारला जाईल.