मुंबई : शेती व्यवसयात (Drone Farm) ड्रोनचा वापर वाढवण्यासाठी (Central Government) केंद्र सरकारचा प्रयत्न राहिलेला आहे. यासंदर्भात गेल्या काही दिवसांपासून सरकारने यावर लक्ष केंद्रीत केली आहे. यामधून शेती व्यवसाय सुलभ व्हावा हीच भावना केंद्राची राहणार आहे. त्याच अनुशंगाने जागोजागी ड्रोनची प्रात्याक्षिके करुन दाखवली जात आहेत. मागील दोन (Agricultural institution) कृषी संस्थांकडून शेतकऱ्यांमधील रेखांकनाच्या वापरास प्रोत्साहन देण्यासाठी शेतात ड्रोन चाचण्या देखील घेण्यात आल्या आहेत. मात्र, यादरम्यान शेतकऱ्यांनी एक ना अनेक समस्या उपस्थित केल्या आहेत. त्यामुळे ड्रोनच्या वापरात काही महत्वाचे बदलही करावे लागतील. गेल्या काही दिवसांपासून कृषी महाविद्यालयांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना ड्रोन वापराचे धडे दिले जात आहेत.
गेल्या काही दिवसांपासून कृषी संस्थाच्या माध्यमातून ड्रोनच्या चाचण्या घेतल्या जात आहेत. ड्रोन शेती हा उत्तम पर्याय असला तरी यामध्ये काही त्रूटीही असल्याचे कृषी संस्थेचे कमल सिंह यांनी सांगितले आहे. कीटकनाशक नष्ट करण्यासाठी सर्व मोठ्या जाती 200 लिटरचा उपाय करतात. जेव्हा कीटकनाशक चांगले विरघळते आणि जेव्हा ते यंत्रांद्वारे विभागले जाते तेव्हा योग्य दाबाने ते वनस्पतींमध्ये तसेच मातीच्या आत सहज जाते.चाचणीदरम्यान ड्रोनच्या 10 लीटरच्या टाकीवर हे सोल्यूशन टाकण्यात आलं होतं, मात्र ड्रोनने उडताना योग्य दाब नसल्यामुळे बरीच कीटकनाशकं हवेत उडून गेली. त्यावरचा उपायही शेतकऱ्यांकडे नव्हता.त्यामुळे ड्रोनचा प्रत्यक्षात वापर होण्यापूर्वी या सर्व समस्या सोडवाव्या लागणार आहेत.
सर्वा्त महत्वाचे म्हणजे ड्रोनच्या माध्यमातून मोठ्या वनस्पतींवर कीटकनाशकांची फवारणी ही निष्प्रभ ठरत आहे.ड्रोनद्वारे फार कमी प्रमाणात किटकनाशकांची फवारणी होत असल्याने मोठ्या वनस्पती त्याचा फारसा परिणाम होत नाही.वनस्पतीच्या मुळापर्यंत या माध्यमातून केलेल्या फवारणीचा परिणाम होत नाही. अशा परिस्थितीत पानांच्या मागील बाजूस व खोडात जर एक प्रकारचा किडा असेल तर ड्रोनमधून किटकनाशकाच्या फवारणीमुळे त्याचा नायनाट होईल असे नाही.त्यामुळे ड्रोनद्वारे फवारणी करुनही शेतकऱ्यांना पुन्हा हाताने फवारणी करावी लागत आहे.
ड्रोनचा शेती व्यवसयात वापर वाढल्याने शेतकऱ्यांच्या परीश्रमात आणि वेळेत बचत होणार आहे. मात्र, ड्रोनचा वापर करताना काय काळजी घ्यावी लागणार आहे याबाबत योग्य ते मार्गदर्शन करणे गरजेचे आहे. तसा प्रयोग स्थानिक पातळीवर सुरु झाला आहे. पण शेतकरी अशा तंत्रज्ञानापासून अनभिज्ञ आहेत. त्यामुळे ड्रोन वापराबाबत शेतकऱ्यांना योग्य प्रशिक्षण दिल्याशिवाय दुसरा कोणता पर्यायच शिल्लक नाही.
Onion Rate: कांदा दारचा लहरीपणा शेतकऱ्यांच्या मुळावर, 3 एकरावरील उभ्या पिकावर फिरवला नांगर
‘पीएम किसान’ योजनेतील हे बदल माहिती आहेत का?… जाणून घ्या आवश्यक बाबी…
Fertilizer : खरिपाच्या तोंडावर खतांच्या किंमतीमध्ये वाढ, केंद्र सरकारचे धोरण काय?