नवी दिल्लीः नॅशनल पेन्शन सिस्टीम (NPS) ही केंद्र सरकारची योजना आहे, ज्यात सामाजिक सुरक्षिततेची हमी दिली जाते. ही अशी गुंतवणूक योजना आहे, ज्यामध्ये सरकारी, खासगी आणि असंघटित क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांना लाभ दिला जातो. एनपीएस योजनेमध्ये लोक ठराविक कालावधीत पैसे जमा करतात, जे नंतर परिपक्वता झाल्यावर पुन्हा मिळवतात. या योजनेत करमुक्तीचा लाभही उपलब्ध आहे. एका व्यक्तीला आर्थिक वर्षात 2 लाख रुपयांची कर सूट मिळू शकते. आयकर कलम 80 सी अंतर्गत 1.5 लाख रुपये आणि 80 सीसीडी अंतर्गत 50,000 रुपये कर सूट मिळू शकते. या योजनेमध्ये दरमहा पेन्शन व्यतिरिक्त एकरकमी रक्कम देखील शेवटी परिपक्वता म्हणून उपलब्ध असते.
एनपीएस सुरू करताना ग्राहकांना दोन पर्याय दिले जातात. जर ग्राहक NPS सक्रिय मोडमध्ये चालवू इच्छित असेल किंवा दुसरा पर्याय ऑटो मोडचा असेल. या व्यतिरिक्त खातेदाराला एनपीएसच्या परिपक्वतेवर एन्युइटी योजनेत किती रक्कम जमा करायची आहे, याचा पर्याय मिळतो. पेन्शनची रक्कम वार्षिकी योजनेत जमा केलेल्या रकमेद्वारे निश्चित केली जाते. एन्युइटीमध्ये तुम्ही जमा केलेली रक्कम शेवटी तुम्हाला त्यानुसार पेन्शन मिळेल. यात एक प्रश्न देखील आहे की, जर तुम्हाला म्हातारपणात 1 लाख रुपये पेन्शन हवी असेल, तर NPS मध्ये दरमहा किती पैसे जमा करावेत.
तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की, जेव्हा एनपीएस परिपक्व होतो, तेव्हा त्याच्या एकूण पैशांपैकी 40% वार्षिक जमा केले पाहिजे. जर ठेवीदाराला अधिक पेन्शन हवे असेल तर त्याने एन्युइटीमध्ये जमा केलेली रक्कम आणखी वाढवावी. एनपीएसमध्ये एक नियम आहे की, परिपक्वता मिळवलेल्या पैशांपैकी किमान 40 टक्के रक्कम वार्षिकीमध्ये जमा करावी लागते. ठेवीदाराला हवे असल्यास तो त्यापेक्षा जास्त पैसे जमा करू शकतो. ठेवीची रक्कम किती असेल, ती पूर्णपणे ठेवीदाराच्या इच्छेवर अवलंबून असते, परंतु परिपक्वतापासून 40 टक्क्यांपेक्षा कमी वार्षिक रक्कम जमा करता येत नाही. जर कोणी इच्छित असेल तर, एनपीएसची संपूर्ण परिपक्वता वार्षिकीमध्ये ठेवू शकते.
अधिक पेन्शन मिळवण्यासाठी तज्ज्ञ म्हणतात की, ठेवीदाराने 60 टक्के वार्षिकी आणि उर्वरित 40 टक्के रक्कम स्वतःकडे ठेवावी. जर हातात पैसा असेल तर तो आणीबाणीच्या वेळी उपयोगी पडेल. जर अचानक पैशांची गरज भासली तर कोणाकडे मागण्याऐवजी स्वतःच्या पैशाने काम करता येते. समजा एखाद्या व्यक्तीने NPS मध्ये 30 वर्षे गुंतवणूक केली. शेवटी परिपक्वतेपैकी 60 टक्के रक्कम इक्विटीमध्ये आणि 40 टक्के डेट फंडांमध्ये टाकली जाते, त्याला व्याज म्हणून किती पैसे मिळतील हा प्रश्न आहे.
ट्रान्ससेंड कन्सल्टंट्समधील वेल्थ मॅनेजमेंटचे कार्तिक झावेरी मिंटला सांगतात, ठेवीदार इक्विटीमध्ये 12 टक्के व्याज आणि डेट फंडांमध्ये 3 टक्के व्याज अपेक्षित आहे. या दोघांना एकत्र करून NPS मधील ठेवीदार दीर्घ मुदतीच्या ठेवींवर सहजपणे 10-11 टक्के परतावा मिळवू शकतो. हे केवळ तेव्हाच होईल जेव्हा परिपक्वतेपैकी 60% रक्कम इक्विटीमध्ये आणि 40% डेट फंडांमध्ये गुंतविली जाईल. त्यानुसार जर एखाद्या व्यक्तीने दरमहा 15,000 रुपये NPS मध्ये जमा केले आणि एन्युइटीमध्ये जमा केलेल्या रकमेवर 6% दराने व्याज मिळाले, तर त्याला काढण्याची रक्कम म्हणून 1,36,75,952 रुपये मिळतील. या ठेवीदाराला मासिक पेन्शन म्हणून 1,02,5070 रुपये मिळत राहतील.
जर एखाद्या व्यक्तीला सेवानिवृत्तीच्या वेळी दरमहा 1 लाख रुपये पेन्शन हवे असेल तर तो NPS मध्ये दरमहा 15,000 रुपये जमा करू शकतो. शेवटी परिपक्वता रक्कम एन्युइटीमध्ये अनुक्रमे 60 आणि 40 टक्के दराने जोडली जाईल. येथे 60 टक्के वार्षिकीमध्ये आणि उर्वरित 40 टक्के कर्ज फंडात जमा करावे लागतील.
संबंधित बातम्या
BPCL नंतर आता मोदी सरकार ‘या’ दोन सरकारी खत कंपन्या विकणार; 1,200 कोटी कमावणार
सरकार शेतकऱ्यांना दरमहा 3000 रुपये देणार, फक्त एवढे छोटे काम करा
1 lakh pension per month on saving Rs 15,000, know special government scheme