Gold Hallmarking: सोने हॉलमार्किंगचा नवा नियम लांबणीवर पडणार? वाचा नेमकं कारण

gold

नवी दिल्ली: सोन्याच्या दागिन्यांवर हॉलमार्किंग (Hallmark) असणे केंद्र सरकारकडून 15 जूनपासून बंधनकारक करण्यात आले होते. खरंतर या नियमाची अंमलबजावणी 1 जूनपासून होणार होती. मात्र, कोरोना परिस्थितीमुळे ही मुदत 15 दिवसांनी वाढवण्यात आली. त्यानुसार आजपासून या नव्या नियमाची अंमलबजावणी करण्यात येणार आहे. मात्र, काही माध्यमांनी दिलेल्या बातम्यानुसार याची हॉलमार्किंग नियमांची अंमलबजावणी पुन्हा एकदा लांबणीवर टाकली जाऊ शकते. कारण केंद्रीय मंत्री पियुष गोयल काही ज्वेलर्ससोबत चर्चा करणार असल्याची माहिती आली आहे. (Central Government maybe roll back its decision on Gold Hallmarking know all details)

हॉलमार्क असल्यास सोने विक्रीला परवानगी

या नियमानुसार, आता 14,18 आणि 22 कॅरेटच्या सोन्याच्या दागिन्यांवर हॉलमार्क (BIS Hallmark) असेल तरच त्यांची विक्री करता येईल. अन्यथा संबंधित सराफा व्यापाऱ्याला दागिन्याच्या किंमतीच्या पाचपट दंड अथवा एक वर्षाचा कारावास होऊ शकतो. हॉलमार्किंगसाठीची नोंदणी प्रक्रिया ऑनलाईन स्वरुपातही उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे. त्यामुळे आता सर्व सराफा व्यापाऱ्यांना आपल्या दागिन्यांवर हॉलमार्किंग लावणे बंधनकारक राहील. यामुळे ग्राहकांची फसवणूक न होता त्यांना शुद्ध सोने मिळेल.

छोटे ज्वेलर्स अडचणीत

केंद्र सरकारनं लागू केलेल्या हॉलमार्किंगच्या नियमामुळे छोटे ज्वेलर्स संकटात सापडले आहेत. छोट्या ज्वेलर्सला अनेक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. छोट्या गावात व्यवसाय करणाऱ्यासंमोर अडचणी निर्माण झाल्या आहेत. ज्वेलर्स असोसिएशनकडून हॉलमार्किंगसाठी पुरेशी व्यवस्था निर्माण झाली नसल्याचं सांगण्यात आलं आहे. मोठ्या शहरात हॉलमार्किंग सुविधा सुरु करण्यात आली आहे. मात्र, ती पुरेशी नसल्याचं ज्वेलर्स असोसिएशनचं मत आहे. हॉलमार्किंग नियमानुसार ज्वेलर्सला डिझाईन बनवून ती वेबसाईटवर अपलोड करावी लागणार आहे. मात्र, डिझाईन चोरी होण्याची भीती देखील ज्वेलर्समध्ये आहे.

हॉलमार्किंग केंद्रांची संख्या वाढवल्याचा सरकारचा दावा

गेल्या पाच वर्षांमध्ये देशातील हॉलमार्किंग केंद्रांची संख्या 25 टक्क्यांनी वाढल्याचा सरकारचा दावा आहे. सध्याच्या घडीला देशातील 40 टक्के सोन्याच्या दागिन्यांवर हॉलमार्क असतो. देशातील एकूण हॉलमार्किंग केंद्रांची संख्या बघता वर्षभरात 14 कोटी दागिन्यांचे हॉलमार्किंग शक्य आहे. भारतात अंदाजे 4 लाख ज्वेलर्स आहेत. यापैकी केवळ 35,879 आस्थापने BIS सर्टिफाइड आहेत.

हॉलमार्किंग म्हणजे नेमकं काय?

सोने, चांदी आणि प्लॅटिनमच्या शुद्धतेचे प्रमाणिकरण करण्याचे एक साधन म्हणजे हॉलमार्किंग. एखाद्या धातूची विश्वासार्हता प्रदान करण्याचे माध्यम म्हणजे हॉलमार्किंग असे म्हटलं जाते. हॉलमार्किंगची संपूर्ण प्रक्रिया देशभरातील हॉलमार्किंग केंद्रांवर केली जाते. त्याचे निरीक्षण भारतीय मानक ब्युरो (BIS) द्वारे केले जाते. जर दागिन्यांवर हॉलमार्क असेल तर ते शुद्ध आहे, असे प्रमाणित केले जाते.

हॉलमार्किंग का गरजेचे

BIS चा हॉलमार्क हा सोन्यासह चांदीच्या शुद्धतेचे प्रमाणिकरण दर्शवतो. कोणत्याही दागिन्यांवर BIS चिन्ह असणे म्हणजे ते भारतीय मानक ब्यूरोच्या मानदंडांवर योग्य असल्याचे समजले जाते. त्यामुळे सोने खरेदी करण्यापूर्वी, दागिन्यांवर BIS चा हॉलमार्क आहे की नाही, याची खात्री करा. जर त्यावर हा हॉलमार्क असेल तर ते सोनं शुद्ध आहे. मात्र अनेकदा काही ज्वेलर्स तपास न करता हॉलमार्किंग करतात. त्यामुळे तो हॉलमार्क खरा आहे की नाही याची तपासणी करणे आवश्यक आहे.

भारतीय मानक ब्युरो (BIS) मूळ हॉलमार्क हे त्रिकोणी आकाराचे आहे. त्यावर हॉलमार्किंग सेंटरच्या लोगोसह सोन्याची शुद्धताही लिहिलेली असते. तसेच त्या दागिन्यांच्या उत्पादनाचे वर्ष आणि निर्मात्याचा लोगो देखील त्यावर असतो.

संबंधित बातम्या:

Gold Hallmarking: सोन्याची खरेदी करताय, आजपासून लागू होतोय ‘हा’ नवा नियम

Gold Price Today: आठवड्याच्या पहिल्याच दिवशी सोने स्वस्त, 10 ग्रॅम सोन्याचे दर जाणून घ्या

(Central Government maybe roll back its decision on Gold Hallmarking know all details)