IT क्षेत्रात नव्या संकटाची चिन्हे? Elon Musk यांच्यामुळे भारतात डोकेदुखी वाढली?
इलॉन मस्क यांना डोसची कमांड मिळाल्याने भारतीय आयटी कंपन्यांना फटका बसला आहे. एक्सेंचरच्या अहवालात मागणी घटली असून IT कंपन्यांच्या खर्चात घट झाल्याचे निदर्शनास आले आहे. त्याचबरोबर अनेक विश्लेषक याकडे मोठ्या संकटाची हाक म्हणून पाहत आहेत.
इलॉन मस्क यांच्यामुळे सध्या अमेरिकेसह जगभरात खळबळ उडाली आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दुसऱ्यांदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष झाल्यानंतर टेस्ला प्रमुखांकडे डीओजीईची कमान सोपवली. शासनाचा कारभार सुधारणे आणि त्याचा खर्च कमी करणे, हे या नव्याने स्थापन झालेल्या विभागाचे काम आहे. मात्र, मस्क यांनी डोझ उपक्रमांतर्गत उचललेली पावले भारतीय IT कंपन्यांसाठी तणावाचे कारण ठरली आहेत. तर काही विश्लेषक याकडे IT क्षेत्रातील मंदी म्हणूनही पाहत आहेत.
भारतीय IT कंपन्यांसाठी हे वर्ष आधीच आव्हानात्मक ठरले आहे आणि आता विश्लेषकांचा असा विश्वास आहे की आर्थिक वर्ष 2026 मध्ये उद्योगाला अपेक्षित पुनर्प्राप्ती मिळणार नाही.
रॉयटर्सच्या वृत्तानुसार, IT क्षेत्रातील दिग्गज अ‍ॅक्सेंचरच्या ताज्या तिमाही अहवालात मागणीतील कमकुवतपणा आणि विवेकाधीन खर्चात घट अधोरेखित करण्यात आली आहे.
भारतीय IT निर्देशांक या वर्षी आतापर्यंत 15.3 टक्क्यांनी घसरला असून जून 2022 नंतरची ही सर्वात वाईट तिमाही ठरणार आहे. टीसीएस, विप्रो, इन्फोसिस आणि एचसीएल टेक या प्रमुख आयटी कंपन्यांचे समभाग 11.2 टक्क्यांवरून 18.1 टक्क्यांपर्यंत घसरले आहेत.
IT सेवा क्षेत्रातील जागतिक अग्रेसर
भारतीय आयटी उद्योगाचे सूचक एक्सेंचरने आपल्या अहवालात म्हटले आहे की, ग्राहक नवीन प्रकल्पांवर खर्च करणे टाळत आहेत आणि त्यांच्या बजेटमध्ये कोणतीही लक्षणीय वाढ झालेली नाही.
या मंदीचे एक कारण म्हणून अमेरिकन प्रशासनाची धोरणे सांगितली. आपल्या जागतिक उत्पन्नात फेडरल क्षेत्राचा वाटा सुमारे 8 टक्के आणि अमेरिकेच्या एकूण उत्पन्नात 16 टक्के आहे. नवे सरकार कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी सरकारी खर्चात कपात करत असल्याने नव्या प्रकल्पांचा वेग मंदावला आहे.
अहवालानुसार अमेरिकेच्या वाढत्या शुल्कामुळे व्यापार तणाव वाढला आहे, ज्यामुळे अमेरिकन बाजारात मंदीची भीती निर्माण झाली आहे. अमेरिका ही भारतीय IT कंपन्यांची सर्वात मोठी बाजारपेठ असून तेथील अनिश्चिततेचा थेट परिणाम भारताच्या IT क्षेत्रावर होत आहे.
गेल्या दोन महिन्यांत जे काही घडले आहे, त्यामुळे आर्थिक वर्ष 2026 च्या पहिल्या सहामाहीतील अनिश्चिततेत भर पडली आहे. यामुळे आयटी क्षेत्राची वसुली आणखी मंदावण्याची शक्यता आहे.
कोटक इन्स्टिट्यूशनल इक्विटीजच्या
विश्लेषकांच्या मते, आर्थिक वर्ष 2025 मध्ये मोठ्या व्यवहारांचा वेग कमकुवत राहील, ज्यामुळे IT कंपन्यांना आर्थिक वर्ष 2026 मध्ये अतिरिक्त महसुलात घट होऊ शकते. शिवाय, सुरुवातीच्या टप्प्यात जेन AI ची सुरुवात देखील भारतीय IT कंपन्यांसाठी एक आव्हान बनू शकते.
