नवी दिल्लीः निवृत्तीवेतनधारकासाठी दरवर्षी त्यांचा हयातीचा दाखला सादर करणे हे मोठे काम आहे. दरवर्षी 1 नोव्हेंबर ते 30 नोव्हेंबरदरम्यान हयातीचा दाखला सादर करणे आवश्यक असते. जर हे प्रमाणपत्र सादर केले नाही, तर पेन्शन थांबू शकते. 80 वर्षांवरील पेन्शनधारकांना 1 ऑक्टोबरनंतर हयातीचा दाखला सादर करण्याची सुविधा मिळाली. अशा प्रकारे अशा पेन्शनर्सला ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबरच्या स्वरूपात प्रमाणपत्र सादर करण्यासाठी दोन महिने मिळतात. सरकारने पूर्वीच्या तुलनेत अनेक प्रकारे हयातीचा दाखला सादर करण्याची सुविधा दिली. आता पेन्शनरला यासाठी जास्त टेन्शन घेण्याची गरज नाही. निवृत्तीवेतनधारक त्यांचा हयातीचा दाखला सादर करू शकतील, अशा 5 मार्गांबद्दल जाणून घेऊया.
निवृत्तीवेतनधारक हयातीचा दाखला पोर्टलद्वारे ऑनलाईन प्रमाणपत्र सादर करू शकतात. यासाठी jeevanpramaan.gov.in वर जावे लागेल. यासाठी पेन्शनधारकाला पोर्टलवरून जीवनप्रमाण अॅप डाऊनलोड करावे लागेल. यानंतर, आधार प्रमाणपत्रात दिलेल्या फिंगरप्रिंटद्वारे हयातीचा दाखला सादर केला जाईल. जीवन मोबाईल अॅप ज्या मोबाईलमध्ये डाउनलोड केला जातो, तो OTG केबलने जोडलेला असतो. यासाठी पेन्शनधारकाला एक उपकरण खरेदी करावे लागेल जे मोबाईलशी जोडलेले असेल आणि त्याचे फिंगरप्रिंट द्यावे लागेल. निवृत्तीवेतनधारकाचा आधार क्रमांक, मोबाईल क्रमांक आणि ईमेल आयडीद्वारे प्रमाणपत्र सादर केले जाईल.
पेन्शन येते त्या बँकेच्या शाखेत जाऊन हयातीचा दाखला सादर करणे हा सर्वात सोपा मार्ग आहे. लाइफ सर्टिफिकेट फॉर्म बँक काउंटरवर उपलब्ध आहे, जो भरावा आणि सबमिट करावा लागेल.
आजकाल बँकांनी डोअरस्टेप बँकिंगची सुविधा सुरू केली. याअंतर्गत काही रुपयांचे शुल्क भरून बँक संबंधित काम घरी करता येते. ज्या बँकेत तुमचे खाते आहे त्या बँकेचा कर्मचारी पेन्शनरच्या घरी येईल आणि हयातीच्या दाखल्याचा फॉर्म सबमिट करेल. डोअरस्टेप बँकिंगमध्ये सध्या ग्राहकांना घरी सेवा देणाऱ्या 12 बँकांचा समावेश आहे. यासाठी बँकेकडून ऑनलाईन सेवा घ्यावी लागेल, त्यानंतर डोअरस्टेप बँकिंग एजंट किंवा डीएसबी घरी येतील आणि पेन्शनशी संबंधित कामावर जातील.
पोस्टमन लाईफ सर्टिफिकेट सादर करण्याची सुविधाही देत आहेत. इलेक्ट्रॉनिक आणि माहिती तंत्रज्ञान विभागाच्या सहकार्याने भारतीय टपाल विभागाने डिजिटल लाईफ सर्टिफिकेट घरीच सादर करण्याची सुविधा सुरू केली आहे. यासाठी निवृत्तीवेतनधारकाला त्याच्या मोबाईल फोनवर पोस्टइन्फो अॅप डाउनलोड करावे लागेल आणि त्यापासून दरवाजाच्या सुविधेची विनंती करावी लागेल.
लाइफ सर्टिफिकेटच्या कॉपीवर ‘नियुक्त अधिकारी’ ने स्वाक्षरी केली असेल तर पेन्शनरला ती जमा करण्यासाठी वैयक्तिकरित्या बँकेला भेट देण्याची गरज भासणार नाही. अशी स्वाक्षरी केलेली प्रत पेन्शनरच्या बदल्यात कोणत्याही व्यक्तीद्वारे बँकेत जमा केली जाऊ शकते. सीपीएओच्या पुस्तिकेत त्या अधिकार्यांचा उल्लेख करण्यात आला आहे ज्यांच्या स्वाक्षरीने बँकेत हयातीचा दाखला सबमिट करता येतो.
संबंधित बातम्या
नोकरी न सोडता जास्तीत जास्त पीएफचे पैसे कसे काढायचे, जाणून घ्या