नवी दिल्लीः कोणतीही पोस्टाची योजना बचतीसाठी फायदेशीर ठरत असते. यामध्ये तुम्ही पैसे जमा करता आणि मुदतपूर्तीची वाट पाहता. कमी पैसे जमा करूनही शेवटी तुम्हाला चांगले पैसे मिळू शकतात. पण कधी कधी असे घडते की, आपत्कालीन परिस्थितीत पैसे काढावे लागतात. अशी वेळ कोणावरही येऊ शकते. पण तुम्ही त्यावर नियंत्रण ठेवू शकता. कारण डिपॉझिट स्कीममधून अकाली पैसे काढण्यात बरेच नुकसान आहे. स्वतंत्रपणे व्याज आणि दंडात मोठी कपात होते. असाच नियम पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिट POTD योजनेतही आहे.
समजा एखाद्या व्यक्तीने 5 वर्षांत पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिट स्कीममध्ये 5 लाख रुपये गुंतवले. ही गुंतवणूक 1 एप्रिल 2021 रोजी करण्यात आली. त्या काळानुसार, जमा रकमेवर व्याजदर 6.7% निश्चित करण्यात आला. या व्यक्तीला त्याच्या जमा रकमेवर दरवर्षी 34,351 रुपये व्याज मिळेल आणि ते 5 वर्षांपर्यंत मिळत राहील. समजा 3 वर्षे योजना चालवल्यानंतर या ठेवीदाराला आपत्कालीन परिस्थितीत पैशांची गरज होती, त्याची तारीख 2 एप्रिल 2024 असू शकते.
आणीबाणीच्या प्रसंगी या ठेवीदाराला त्याची पोस्ट ऑफिस ठेव योजना खंडित करावी लागली. ही योजना 5 वर्षांची होती, परंतु ती केवळ 3 वर्षांनी आपत्कालीन परिस्थितीत खंडित करावी लागली होती, त्यामुळे एक वेळ फक्त 4,50,140 रुपये पोस्ट ऑफिसमधून उपलब्ध होतील. सध्याचा नियम पाहता या ठेवीदाराला व्याजावर 48% तोटा सहन करावा लागला. जर ही योजना आधीच बंद केली गेली तर व्याजाचे नुकसान खूप जास्त होईल. मुदत ठेवीच्या तुलनेत पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिटमध्ये ग्राहकाला अधिक नुकसान सहन करावे लागेल. जर तुम्ही FD अकाली मोडला तर POTD योजनेतील 48% कपातीइतके व्याज कापले जाणार नाही.
याउलट जर पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिट योजना संपूर्ण वर्ष चालवली असती तर परतावा एफडीपेक्षा जास्त झाला असता. परंतु ही योजना अकाली बंद करण्यात आली होती, त्यामुळे एफडीपेक्षा जास्त वजावट होती. पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिट स्कीम ही सरकार समर्थित योजना आहे, ज्यात बँकेच्या FD पेक्षा व्याज जास्त आहे. यामध्ये एक वर्षासाठी 5.5 टक्के, दोन वर्षांच्या योजनेवर 5.5 टक्के, तीन वर्षांच्या योजनेवर 5.5 टक्के आणि 5 वर्षांच्या योजनेवर 6.7 टक्के व्याज उपलब्ध आहे. परंतु FD च्या तुलनेत पैसे अकाली काढले तर POTD वर जास्त नुकसान होते. जर FD मुदतीपूर्वी काढली गेली तर दंड 0.5-1.0 टक्क्यांपर्यंत असतो, तर मुदत ठेव योजनेत दंडाचा दर खूप जास्त असू शकतो.
POTD योजना चार वेगवेगळ्या कालावधीत उपलब्ध आहेत. 1 वर्ष, 2 वर्षे, 3 वर्षे आणि 5 वर्षे. 1 ते 3 वर्षांसाठी 5.5% व्याज उपलब्ध आहे, तर 5 वर्षांच्या योजनांसाठी 6.7% व्याज दिले जाते. येथे हे लक्षात घ्यावे लागेल की, POTD मध्ये अकाली पैसे काढण्याची परवानगी नाही. जर तुम्ही पैसे काढले तर तुम्हाला मोठे नुकसान सहन करावे लागेल. हा नियम 6 महिन्यांचा आहे, त्यापूर्वी पैसे काढता येणार नाहीत. FD मध्ये एक नियम आहे की पैसे जमा केल्याच्या दुसऱ्या दिवशी तुम्ही तो दुसऱ्या दिवशीही तोडू शकता.
POTD अकाली बंद होण्यासाठी किती पैसे मिळतील हे योजनेच्या कामकाजाच्या वर्षावर अवलंबून असते. जर 4 वर्षांनंतर मुदत ठेव बंद केली गेली, तर त्यावर तेवढेच व्याज मिळेल कारण ती योजना 3 वर्षे चालवण्यासाठी उपलब्ध आहे. जर POTD 4 वर्ष आणि काही महिन्यांत बंद झाले, तर त्याला पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीमच्या दराने व्याज मिळेल. त्याचप्रमाणे जर तुम्ही 5 वर्षांची मुदत ठेव 2 वर्षे किंवा 3 वर्षांसाठी बंद केली तर दोघांनाही समान व्याज मिळते.
संबंधित बातम्या
अॅक्सिस बँकेने बदलले FD चे व्याजदर, पटापट तपासा नवे दर
Provident Fund मधून पैसे काढताना ही चूक करू नका, 1 लाख काढले तर 11 लाखांचे नुकसान
Never withdraw money from Post’s potd scheme before maturity, loss of 48% interest