मुंबई : फी वाढीवरून (Fee Hike) विद्यार्थी आणि संशोधक अभ्यासकांकडून सुरू असलेल्या आंदोलनानंतर आणि उपोषणानंतर (IIT Bombay Student’s Hunger Strike) इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी-बॉम्बेने (IIT Bombay) रविवारी एक निवेदन जारी करून आपल्या भूमिकेचे समर्थन केले. संस्थेच्या उपसंचालकांनी (वित्त व परराष्ट्र व्यवहार) विद्यार्थ्यांसमोर सादरीकरण करून फी कुठे खर्च केली जात आहे, आयआयटीच्या खर्चातील कोणता अंश फीमध्ये समाविष्ट केला जातो, याची माहिती दिली. सुमारे 15 दिवसांच्या विरोधानंतर, विद्यार्थ्यांना थोडासा दिलासा मिळाला कारण या आठवड्याच्या सुरूवातीस प्रशासनाने शुल्क संरचनेच्या सेमिस्टर मेस अॅडव्हान्स घटकातून 1,800 रुपये कमी केले. मात्र, शुल्कवाढ पूर्णपणे मागे घेण्याच्या मागणीसाठी विद्यार्थ्यांनी शनिवारपासून रिले उपोषण सुरूच ठेवले.
आयआयटी-मुंबईच्या एम-टेक आणि पीएच.डी.च्या विद्यार्थ्यांनी यावर्षी 35-45% फी वाढीवरून केलेल्या रिले उपोषणाच्या दुसऱ्या दिवशी, संस्थेच्या अधिकाऱ्यांनी एक अधिकृत निवेदन प्रसिद्ध केले ज्यात विद्यार्थ्यांच्या चिंता कशा प्रकारे सोडवल्या जातील याची माहिती देण्यात आली. 4 विद्यार्थ्यांची निवड करण्यात अली, निवड झालेल्या विद्यार्थी संघटनेतील चार सदस्यांचा फी समितीत कायमस्वरुपी समावेश करण्यात येणार आहे, अशी माहिती आयआयटी-बीने दिली. वसतिगृहांना देण्यात येणाऱ्या सेमिस्टर मेस अॅडव्हान्सच्या रकमेतून वसतिगृह सुविधांचा निधी कमी करण्याचा निर्णयही घेण्यात आला. आर्थिक अडचणी असलेल्या विद्यार्थ्यांना, ज्यांच्या स्टायपेंडला उशीर झाला आहे, अशा विद्यार्थ्यांना फी डिफरल्स मिळू शकते.
आर्थिक अडचणी असलेल्या मास्टर्सच्या विद्यार्थ्यांच्या शिष्यवृत्तीकडेही आयआयटी-बी लक्ष देणार आहे; सेमिस्टरच्या सुरूवातीस मोठा आर्थिक बोजा टाळण्यासाठी विद्यार्थी सेमिस्टर मेस आगाऊ रक्कम दोन हप्त्यांमध्ये भरू शकतात. फी वाढीवर चर्चा करण्यासाठी आयआयटी-मुंबई प्रशासनाने 26 जुलै रोजी विद्यार्थ्यांसोबत ओपन हाऊस घेतले. आयआयटी-बीच्या निधीपैकी काही टक्के निधी सरकारकडून मिळतो; हे आयआयटी-बीच्या महसुलाच्या 8% आहे. ‘शिक्षण शुल्कात एकूण खर्च येत नसला, तरी वसतिगृहाशी संबंधित शुल्क किमान वसतिगृहाशी संबंधित खर्चाशी तुलना करता येईल, अशी अपेक्षा आहे. हा परिचालन खर्च आम्ही आधी गोळा करत असलेल्या वसतिगृहाच्या फीपेक्षा खूप जास्त आहे आणि वाढीव फी असतानाही, ऑपरेशनल खर्च गोळा केलेल्या शुल्कापेक्षा जास्त आहे आणि यामुळे वसतिगृहांच्या बांधकामाचा भांडवली खर्चही मोजला जात नाही,” असे आयआयटी-बीने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे.
विद्यार्थी मात्र जोपर्यंत प्रशासनाकडून त्यांच्या मागण्या मान्य होत नाहीत तोपर्यंत उपोषण ठेवणार असल्याचे त्यांनी सांगितले. “आयआयटी-बीच्या विद्यार्थ्यांनी फी हाइकविरोधात काल (रविवारी) काही विद्यार्थ्यांशी संवाद साधला ज्यांनी सांगितले की त्यांच्या एमटेक ऑफरची पुष्टी करण्यासाठी त्यांना सुमारे 97,000 रुपयांची फी भरण्यासाठी केवळ दोन दिवसांची मुदत देण्यात आली होती. प्रशासनाने एमटेकच्या विद्यार्थ्यांच्या स्टायपेंडची तुलना त्यांना द्याव्या लागणाऱ्या फीशी केली आहे. खरं तर, नवीन शुल्क रचनेनुसार शुल्क भरण्यासाठीही स्टायपेंड पुरेसे नाही,” असे निषेध करणार् या उमेदवारांनी सांगितले.