मुंबई : मोठ्या पडद्यासाठी बनवल्या जाणाऱ्या चित्रपटांच्या OTT वर रिलीज होण्यासाठीचे चक्र ‘सरदार उधम’ (Sardar udham) चित्रपटाच्या रिलीजसह पूर्ण होत आहे. हे चक्र शुजितच्या दिग्दर्शित ‘गुलाबो सिताबो’पासून सुरू झाले आणि हे चक्र त्यांच्या ‘सरदार उधम’ चित्रपटाने पूर्ण होईल, अशी अपेक्षा केली पाहिजे. दिग्दर्शक म्हणून ‘पीकू’ च्या अप्रतिम यशानंतर ‘ऑक्टोबर’ चित्रपटाने त्याने सुरू केलेला सिनेमा प्रवास एक चक्रदेखील पूर्ण करत आहे. ‘गुलाबो सिताबो’नंतर ‘सरदार उधम’ हा या चित्रपटाच्या त्रयीचा शेवटचा चित्रपट मानला जाऊ शकतो.
या तीन चित्रपटांचा पोत अगदी तसाच आहे. कथेचा लूप देखील जवळजवळ समान आहेत. शूजित आता त्याच्या मूळ मुद्द्यावर परत येण्यापूर्वी, त्याच्या चाहत्यांची आणि सामान्य प्रेक्षकांच्या संयमाची बरीच परीक्षा देखील घेतो. जर तुम्ही 40-45 मिनिटांच्या आत चित्रपट पाहणे बंद केले नाही, तर तो हा संयम फलदायी देखील ठरतो.
स्टीव्हन स्पीलबर्गने फार पूर्वी ‘सेव्हिंग प्रायव्हेट रायन’ नावाचा चित्रपट बनवला. ‘डंकर्क’ पाहिल्यानंतरही लोक युद्धातील विनाश, त्याची भयानक चित्रे आणि या चित्रांद्वारे प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध करणाऱ्या स्पीलबर्गची निर्मिती विसरले नाहीत. जालियनवाला बागची हृदयद्रावक दृश्ये पुन्हा तयार करण्यासाठी आणि प्रेक्षकांना दृश्यात आणण्यासाठी शुजित सरकार एक लांब, वळणाचा मार्ग आणि कधीकधी फ्लॅशबॅकमध्ये घेऊन जातो. तो एक अप्रतिम दिग्दर्शक आहे. ‘विकी डोनर’, ‘मद्रास कॅफे’ आणि ‘पिकू’, ‘ऑक्टोबर’, ‘गुलाबो सिताबो’ आणि आता ‘सरदार उधम’ या चित्रपटांमध्ये त्याने ज्या प्रकारे त्याच्या कथांची रचना केली, त्यावरून हे सिद्ध होते.
हा चित्रपट स्वातंत्र्य सेनानी सरदार उधम सिंह यांचा बायोपिक आहे. 1919 मध्ये जालियनवाला बागमध्ये जनरल डायरने हजारो नि: शस्त्र लोकांवर गोळीबार केला. ज्यात हजारो लोक मारले गेले. त्या काळात सरदार उधम सिंह यांनी प्रतिज्ञा केली होती की, तो याचा बदला नक्कीच घेईल. आपण सरदार उधम सिंह बद्दल पुस्तकांमध्ये वाचले आहे, पण शूजित सरकार यांनी ते पात्र पडद्यावर आणले आहे. सरदार उधम सिंह यांनी जालियनवाला बाग हत्याकांडात सर्वस्व गमावले होते, त्यानंतर त्यांनी त्याचा बदला घेण्याचा निर्णय घेतला. त्याचे ध्येय जनरल डायरला मारणे होते. तो त्याचा हेतू देखील पूर्ण करतो.
शूजित सरकारच्या कोणत्याही चित्रपटाबद्दल बोला, ते नेहमीच विलक्षण असतात. सरदार उधम हे सुद्धा त्यापैकीच एक. चित्रपटाच्या शेवटच्या तासात शूजित तुम्हाला बांधून ठेवतो. तुम्ही या चित्रपटात इतके गढून जाल की, जेव्हा तो चित्रपट संपेल तेव्हाच तुम्ही जागे व्हाल. शूजितने चित्रपटाच्या सेटवरही खूप बारकाईने काम केले आहे. 1900 ते 1941 पर्यंतचा काळ चांगल्याप्रकारे दाखवण्यात आला आहे. त्याने लघु फ्लॅशबॅकमध्ये चित्रपट दाखवला आहे. विशेष गोष्ट अशी आहे की, तुम्हाला त्यात जोडलेले वाटते, ते कुठेही विचित्र वाटत नाही.
अभिनयाबद्दल बोलायचे झाले, तर सर्व कलाकारांनी उत्तम अभिनय केला आहे. सरदार उधमला विकी कौशलच्या आतापर्यंतच्या कारकिर्दीतील सर्वोत्कृष्ट चित्रपट म्हटले जात आहे. तिने आपल्या अभिनयाने सर्वांची मने जिंकली आहेत. त्याने चित्रपटातील आपल्या अभिनयाने चित्रपटाला चार चांद लावले आहेत. चित्रपटात विकीसोबत अमोल पराशर भगतसिंग यांच्या भूमिकेत दिसत आहेत. जनरल डायर म्हणून शॉन स्कॉट आणि विकीचे वकील म्हणून स्टीफन होगन यांनीही उत्तम अभिनय केला आहे.
‘सरदार उधम’ हा एक चित्रपट आहे, जो तुम्हाला संपूर्ण वेळ खिळवून ठेवेल. चित्रपटाच्या शेवटच्या तासात तुम्ही जनरल डायरचा तिरस्कार करू लागता. कारण, तुम्ही चित्रपटात इतके रमता की, तुम्हाला ती पात्रे जाणवू लागतात. हा एक पिरीयड बायोपिक आहे, जो बॉलिवूडमध्ये बनवलेल्या उर्वरित चित्रपटांपेक्षा खूप वेगळा आहे.
दिग्दर्शक म्हणून शूजित सरकार यांनी ‘सरदार उधम’ वर चित्रपट बनवण्याचे धाडसी काम केले आहे. या व्यक्तिमत्त्वावर चित्रपट बनवण्याचा पहिला प्रयत्न दिग्दर्शक हृषिकेश मुखर्जी यांनी सुमारे 50 वर्षांपूर्वी परीक्षित साहनी यांच्यासोबत केला होता. मग, गुलजार यांनी चित्रपटाच्या एका दृश्यातही अभिनय केला. पण, जर हृषीकेश मुखर्जी यांना आपला चित्रपट पूर्ण करण्याची संधी मिळाली असती, तर प्रेक्षकांनी इतक्या प्रमाणात हे महाकाव्य बघण्याची तसदी घेतली नसती. ‘सरदार उधम’ मध्ये संशोधन, कला दिग्दर्शन, सिनेमॅटोग्राफी सर्व काही चांगले आहे. विकी कौशलने सरदार उधम होण्यासाठी खूप मेहनत केली आहे आणि ती पडद्यावरही दिसून येते.
हेमा मालिनी ते दिया मिर्झा, पाहा बॉलिवूडच्या कोणकोणत्या अभिनेत्रींवर लागलाय ‘सावत्र आई’चा टॅग…