निरोगी आयुष्यासाठी शांत झोप (Sound Sleep) अतिशय गरजेची असते. ज्यादिवशी आपली झोप नीट होत नाही, आपला तो पूर्ण दिवस चिडचिड करण्यात जातो, कशातच लक्ष लागत नाही. तुम्ही कोणत्या पोझिशनमध्ये झोपता (Sleeping position) हेही महत्वाचे असते. पोझिशन योग्य असेल तर शांत आणि गाढ झोप लागते. आणि सकाळी उठल्यावर छान, फ्रेश वाटते. बरेच जण सांगतात की झोपताना कधीही पोटावर झोपू नये. त्याने खूप अस्वस्थ (Uneasy)वाटते. तसेच पोटभर खाऊन लगेच आडवं होऊ नये. जेवण आणि झोप यामध्ये किमान दोन तासांचे तरी अंतर असावे, झोपण्यापूर्वी शतपावली करावी, असे अनेक सल्ले दिले जातात. मग झोपण्यासाठी नक्की चांगली पोझिशन कोणती? काय केले म्हणजे शांत झोप लागते? हे जाणून घेऊया.
भरपेट जेवल्यावर कधीही झोपू नका. विशेषत: रात्रीचे जेवण करताना दोन घास कमीच जेवा. जेवण झाल्यावर थोडा वेळ फेऱ्या माराव्यात. त्याने जेवण पचायला मदत होते. सैलसर कपडे घालून झोपा. झोपण्यापूर्वी काही काळ तरी मोबाईल, टीव्ही बघू नका. शांत मनाने झोपायला जा. मुख्य म्हणजे, कधीही पोटावर झोपू नका, त्याने पोटावर दाब येतो व अस्वस्थ वाटू शकते. झोपताना सरळ (पाठीवर) किंवा डाव्या कुशीवर वळून झोपावे. झोपण्यासाठी ही सगळ्यात उत्तम पोझिशन आहे. यामध्ये पोट वरच्या बाजूला राहते, ते दाबले जात नाही. फ्री मूव्हमेंट राहते. त्यामुळे ही पोझिशन झोपण्यासाठी सर्वोत्तम ठरते.
तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार, उजव्या कुशीवर वळून झोपणे टाळले पाहिजे. याला राइट लॅटरल पोझिशन म्हणतात, मात्र त्यावर झोपू नये. जेव्हा आपण उजव्या कुशीवर वळून झोपतो, तेव्हा फूड पाइपचा खालचा भाग किंवा पोटाचा वरचा भाग, ज्याला GE जंक्शन म्हटले जाते. तिथे अन्न एकत्रित होते. ते वरच्या बाजूस येऊ शकते. उजव्या कुशीवर वळून झोपल्यामुळे अन्न, पाणी किंवा हवा वर येऊ शकते. आणि आपण झोपेत असताना ते आपल्या नाकातून अथवा तोडांतून बाहेर येऊ शकते. अथवा त्याचे काही कण फुप्फुसांमध्येही जमा होऊ शकतात. हे न्यूमोनियासाठी कारणीभूत ठरू शकते. त्यामुळे साधारणत: उजव्या कुशीवर वळून झोपणे टाळले पाहिजे.
तसेच पोटावर झोपणेही टाळावे, असा सल्ला तज्ज्ञ देतात. पोटावर झोपल्यास आपला डायफ्रॅम दाबला जातो. आतड्यांची हालचालही नीटपणे होत नाही. पोट फुलून येते, ज्यामुळे आपल्याला अस्वस्थ वाटत राहते आणि आपल्या झोपेतही अडथळा येत राहतो. शांत झोप न झाल्यास त्याचा परिणाम आरोग्यावर होता. म्हणून पोटावर झोपणे टाळले पाहिजे.