Life Expectancy Report: चिनी लोक भारतीयांपेक्षा 8 वर्षे जास्त जगतात; जाणून घ्या, भारत का मागे राहिलाय?
चीनने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार तेथील लोकांचे सरासरी वय ७७.९ वर्षे झाले आहे. तर, अलीकडेच भारताने दिलेली आकडेवारी दर्शवते की, भारतात सरासरी वय ६९.७ वर्षे आहे. पण या बाबतीत भारत चीनच्या मागे कसा राहिला? जाणून घ्या, सविस्तर माहिती.
भारत आणि चीन. दोन सर्वाधिक लोकसंख्या (The largest population) असलेले देश. जगातील सुमारे 40 टक्के लोकसंख्या या दोन देशांमध्ये राहते. दोघेही शेजारी देश. पण या दोन देशांमध्ये राहणाऱ्या लोकांच्या सरासरी वयात 8 वर्षांपेक्षा जास्त फरक आहे. चीनमधील लोक 77 वर्षांपेक्षा जास्त जगतात, तर भारतीयांचे सरासरी वय (Average age of Indians) 70 वर्षांपेक्षा कमी आहे. चीनच्या राष्ट्रीय आरोग्य आयोगाने (NHC) नुकताच आयुर्मानाचा आकडा जाहीर केला आहे. आयुर्मान दाखवते की त्या देशातील लोकांचे सरासरी वय किती असेल? म्हणजेच माणूस किती दिवस जगू शकतो? NHC ने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, चिनी नागरिकांचे सरासरी वय 77.9 पर्यंत वाढले आहे. म्हणजेच तेथील लोक सरासरी 77 वर्षे 9 महिने जगतात. दरम्यान, भारतीय लोकांच्या आयुर्मानाच्या (lifespan) एका अहवालानुसार, भारतीयांचे सरासरी वय ६९.७ वर्षे वाढल्याचे सांगण्यात आले होते. त्यामुळे चीनमधील लोक भारतीयांपेक्षा आठ वर्षे जास्त जगत असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
पण, चीनने हे कसे केले?
NHC मधील नियोजन विभागाचे संचालक माओ कुनान यांनी स्थानिक माध्यमांना सांगितले की, चीनमधील लोक आरोग्याविषयी अधिक जागृक आहेत, चांगला आहारासोबत ते फिटनेस कार्यक्रमात भाग घेतात आणि त्यांच्या मानसिक आरोग्याकडे लक्ष देत आहेत. माओ यांनी दावा केला आहे की, चीनी नागरिकांमधील आरोग्य साक्षरता पातळी 25.4% पर्यंत वाढली आहे. हृदय आणि मेंदू, कर्करोग आणि मधुमेहाशी संबंधित आजारांवर नियंत्रण मिळवण्यात आल्याचा दावा त्यांनी केला. माओचा दावा आहे की, 2020 मध्ये, 37.2% लोकसंख्येने नियमितपणे शारीरिक व्यायामात भाग घेतला. हा आकडा 2014 च्या तुलनेत 3% जास्त होता. याशिवाय, 2022 मध्ये राष्ट्रीय शारीरिक तंदुरुस्ती चाचणी उत्तीर्ण होण्याचे प्रमाण देखील 90.4% पर्यंत खाली आले आहे. चीनचे सरकारी अधिकारी गाओ युआनी यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, चीनमध्ये व्यायामाच्या सुविधा पूर्वीपेक्षा वाढल्या आहेत. एखाद्या व्यक्तीकडे व्यायामासाठी सुमारे अडीच चौरस मीटर जागा असते.
2025 पर्यंत सरासरी वय 78.3 वर्षे गाठण्याचे लक्ष्य
चीनने 2025 पर्यंत सरासरी वय 78.3 वर्षे करण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. या अंतर्गत, 2025 पर्यंत वृद्धांसाठी नर्सिंग होममध्ये 1 कोटी बेड तयार केले जातील. 2025 पर्यंत सर्व शहरी भागात आणि निवासी समुदायांमध्ये वृद्धांसाठी आरोग्य सुविधा पुरविल्या जातील. यासोबतच ९५ टक्के वृद्धांचा जीवन विमाही केला जाणार आहे. या सर्वांशिवाय प्रत्येक व्यक्तीला क्रीडा सुविधांसाठी २.६ चौरस मीटर जागा उपलब्ध करून देण्याचे उद्दिष्टही ठेवण्यात आले आहे.
भारत मागे कसा राहिला?
डॉक्टरांची कमतरता : भारताच्या लोकसंख्येनुसार डॉक्टरांची संख्या कमी आहे. आरोग्य मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, भारतात दर 10 हजार लोकांमागे 11.7 डॉक्टर आहेत. तर, जागतिक बँकेच्या आकडेवारीनुसार चीनमध्ये दर १० हजार लोकसंख्येमागे २२ पेक्षा जास्त डॉक्टर आहेत.
आरोग्य सुविधांचा अभाव: विज्ञान जर्नल लॅन्सेटचा 2018 चा अभ्यास असे सूचित करतो की, भारतात आरोग्य सुविधांपर्यंत सहज प्रवेश नाही. द लॅन्सेटने हेल्थकेअर ऍक्सेस आणि क्वालिटी इंडेक्समध्ये 195 देशांपैकी भारताला 145 व्या क्रमांकावर ठेवले आहे, तर चीन 48 व्या क्रमांकावर आहे. या यादीत भारत श्रीलंका (71), बांगलादेश (133) आणि भूतान (134) च्या मागे आहे.
आरोग्यावर होणारा खर्च: भारतात आरोग्यावरील सरकारी खर्चही खूपच कमी आहे. आरोग्य भारतात GDP च्या फक्त 2.1% खर्च करते, तर चीन 7% पेक्षा जास्त खर्च करतो. नॅशनल हेल्थ प्रोफाईल 2020 नुसार, 2017-18 मध्ये, एका वर्षात देशातील प्रत्येक व्यक्तीच्या आरोग्यावर सरकारी खर्च फक्त 1,657 रुपये होता. म्हणजेच दररोज 5 रुपये कमी.
आळस: भारतीय लोक चिनी लोकांपेक्षा जास्त आळशी आहेत. 2017 मध्ये स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाचा अभ्यास आला. त्यानुसार भारतीय लोक दररोज सरासरी 4,297 पावले चालतात, तर चिनी लोक दररोज 6,880 पावले चालतात. जास्त वेळ बसणे किंवा कमी चालणे यामुळे हृदयाशी संबंधित आजारांचा धोका वाढतो, ज्यामुळे भारतीयांचा अकाली मृत्यू होतो.
