मुंबई : व्यस्त जीवन आणि बिघडलेल्या जीवनशैलीमुळे (impaired lifestyle) शरीराला अनेक प्रकारचे नुकसान सहन करावे लागते. या कारणामुळे बहुतेक लोक मधुमेह, उच्च रक्तदाब यांसारख्या गंभीर आजारांनी ग्रस्त (Suffering from serious illnesses) आहेत. या समस्येमागे तणाव हे एक महत्त्वाचे कारण मानले जाते. मानसिक ताण कमी करण्यासाठी लोक अनेक पद्धती किंवा युक्त्या वापरतात. काही जण मानसिक आरोग्य थेरपी घेतात, तर काही योगाद्वारे स्वत:ला निरोगी आणि तंदुरुस्त ठेवण्याचा प्रयत्न करतात. यापैकी एक म्हणजे ध्यानधारणा, ज्याचा इतिहास खूप जुना आहे. भारत आणि त्याच्या शेजारील देशांमध्ये, लोक प्राचीन काळापासून ध्यान करतात, ज्याला मेडीटेशन म्हणतात. यासाठी कोणतीही योग्य अशी पद्धती सांगीतली जात नाही आणि म्हणूनच लोक आपापल्या पद्धतीने ध्यानधारणा (Meditation) करतात.
धानधारणा म्हणजेच मेडीटेशन हृदयापासून ते मनाच्या आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर मानली जाते. जर लोकांचा मूड खराब असेल तर ते कोणत्याही प्रकारे ध्यान करून त्यात सुधारणा करू शकतात. तर नैराश्याचे बळी ठरलेल्या लोकांसाठी ते रामबाण उपायाची भूमिका बजावते. ध्यानाचे अनेक फायदे असूनही, लोक ते करण्यात आळस दाखवितात. अनेकांची व्यस्त जीवनशैली, वेळेचा अभाव हे देखील एक कारण आहे. परंतु, काही सोप्या गोष्टी लक्षात ठेवून ध्यानधारणेसाठी प्रयत्न केला तर, निश्चीतच त्याचा तुम्हाला फायदा होऊ शकतो.
लोकांना असे वाटते की योगाप्रमाणे ध्यानाला देखील एक निश्चित स्थान आवश्यक आहे, परंतु असे काहीही नाही. तुम्ही ही हेल्थ टीप कुठेही फॉलो करू शकता. तुम्ही टेरेसवर जाऊन आकाशाकडे पाहून ध्यानही करू शकता. तज्ज्ञांच्या मते, तुम्ही ध्यानात स्वत:साठी वेळ देणे महत्त्वाचे आहे, त्यासाठी योग्य तयारी न करता.
फेरफटका मारणे, तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही १० मिनिटे चालून ध्यान करू शकता. या काळात तुम्हाला फक्त स्वतःचा विचार करावा लागेल. घर आणि कुटुंबाचा ताण बाजूला ठेवून या काळात फक्त स्वतःचा विचार करा. असे केल्याने तुम्ही तुमचे मन शांत करू शकाल आणि मग तुम्ही कामावर लक्ष केंद्रित करू शकाल.
ध्यान करण्यासाठी कोणतेही विशेष तंत्र नाही. तुम्ही ते कोणत्याही प्रकारे करू शकता. जर तुम्हाला याला रुटीनचा भाग बनवायचा असेल, पण आळशीपणा तुम्हाला तसे करण्यापासून रोखत असेल, तर या स्थितीत तुमचा कम्फर्ट झोन शोधा. तुमचे मन शांत करणाऱ्या गोष्टी शोधा. ज्या गोष्टीत तुम्हाला सोयीस्कर वाटेल तेच करा आणि मग त्याचा सराव करा.
बर्याच वेळा लोक निरोगी पद्धती वापरणे टाळतात कारण ते त्यात योग्य आणि अयोग्य शोधू लागतात. या भानगडीत पडू नका आणि तुम्हाला जे काही करायचे आहे ते ध्यानधारणेत करा.