लिव्हर खराब झाले की नाही असे ओळखा, ही लक्षणे जाणवत असतील तर लगेच व्हा सावध!
खराब जीवनशैली आणि खाण्यापिण्याच्या चुकीच्या सवयींमुळे यकृताच्या आजाराची प्रकरणे सातत्याने वाढत आहेत.
मुंबई, लिव्हर म्हणजेच यकृत (liver) हा आपल्या शरीराचा महत्त्वाचा भाग आहे. अन्न पचवण्यापासून ते शरीरातील रक्तातील रासायनिक पातळी नियंत्रणात ठेवण्यापर्यंतही हा अवयव काम करतो. यकृतातील थोड्याशा दोषाचा (liver Problem) परिणाम संपूर्ण शरीरावर दिसू लागतो, पण खराब जीवनशैली आणि खाण्यापिण्याच्या चुकीच्या सवयींमुळे यकृताच्या आजाराची प्रकरणे सातत्याने वाढत आहेत. फॅटी, लिव्हर, लिव्हर सिरोसिस सारखे आजार सर्रास झाले आहेत. तरुण वयातही अनेक जण या आजारांना बळी पडत आहेत.
यकृताचे आजार शोधून त्यावर लवकर उपचार केले तर गंभीर स्थिती टाळता येऊ शकते, असे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. ज्येष्ठ फिजिशियन डॉ. अजय कुमार यांनी सांगितले की, यकृताच्या आजाराचे निदान आपली पचन प्रक्रिया आणि भूक यावरून कळते, कारण यकृताच्या आजारामुळे लेप्टिन आणि घरेलीन हार्मोनचे संतुलन बिघडू लागते. हे हार्मोन्स शरीरात भूक लागण्यासाठी जबाबदार असतात. जर अचानक भूक कमी होऊ लागली आणि आहार पूर्वीपेक्षा कमी झाला. तेव्हा हे समजून घ्या की हे काही यकृताच्या आजाराचे प्रारंभिक लक्षण आहे.
बिघडलेली पाचक प्रणाली
खाल्ल्यानंतर लगेच पोटात दुखत असेल आणि वारंवार मल जाण्याची इच्छा होत असेल तर हे देखील यकृताच्या आजाराचे लक्षण आहे. हे सिरोसिसचेही लक्षण असू शकते, सिरोसिस हा यकृताचा धोकादायक आजार आहे, ज्यावर वेळीच उपचार न केल्यास यकृत निकामी होऊ शकते. याशिवाय डोळे किंवा नखे पिवळी राहिल्यास हे देखील यकृताच्या आजाराचे लक्षण आहे. ही सर्व लक्षणे दिसल्यावर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. या प्रकरणात निष्काळजीपणा जीवघेणा ठरू शकतो.
यकृताची काळजी कशी घ्यावी
- नियमित व्यायाम करा
- यकृत निरोगी ठेवण्यासाठी दररोज व्यायाम करा. यामुळे शरीर शारीरिकदृष्ट्या सक्रिय राहते आणि अनेक आजारांपासून संरक्षण होते.
- मद्य सेवन करू नका जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने यकृतामध्ये चरबी जमा होऊ शकते. हे अल्कोहोलिक फॅटी यकृत रोग असू शकते. त्यामुळे दारूचे सेवन न करणे महत्त्वाचे आहे.
- संतुलित आहार घ्या आहारात फळे, भाज्या, बीन्स, दूध घ्या. तसेच फायबर युक्त अन्न खा. यामुळे यकृत चांगले काम करण्यास मदत होईल.
- यकृताची नियमित तपासणी करा. यकृत तपासण्यासाठी यकृत कार्य चाचणी सहज करता येते. दर 6 महिन्यांतून एकदा एलएफटी करा