संधिवातावर शस्त्रक्रियेची कधी गरज असते? तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या
तुम्हाला संधिवाताचा त्रास असेल किंवा तशी लक्षणे असतील तर ही बातमी तुमच्यासाठी महत्त्वाची आहे. संधिवातावर उपचार करण्यासाठी प्रत्येक प्रकरणात शस्त्रक्रियेची गरज नसते, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. यासाठी अनेक प्रकारची थेरपी आणि औषधेही आहेत. संधिवाताच्या उपचारासाठी काही लोक औषधे आणि काही शस्त्रक्रियेचा आधार घेतात. पण यापैकी नेमके काय करावे, यासाठी आम्ही खाली विस्तारने माहिती दिली आहे.
तुम्ही संधिवाताने त्रस्त असाल तर ही बातमी संपूर्ण वाचा. कारण, अनेकदा अर्धवट माहितीच्या आधारे देखील आपण योग्य उपचारापासून दूर राहतो. भारतात संधिवात आजाराचे रुग्ण वाढत आहेत. संधिवाताच्या उपचारासाठी काही लोक औषधे आणि काही लोक शस्त्रक्रियेचा आधार घेतात. पण, शस्त्रक्रियेशिवाय कोणत्या रुग्णांवर उपचार केले जाऊ शकतात, हे जाणून घेणे महत्वाचे आहे. तुम्ही म्हणाल हे कसं शक्य आहे. तर याचविषयी आम्ही खाली सविस्तर माहिती देत आहोत.
दिल्लीच्या एलएनजेपी रुग्णालयातील ऑर्थोपेडिक विभागातील डॉ. अविरल कुमार सांगतात की, ‘जीवनशैलीतील बदलांमुळे संधिवाताच्या दुखण्यापासून आराम मिळतो. नियमित व्यायाम, संतुलित आहार आणि धूम्रपान सोडल्यास आरोग्य सुधारू शकते.’
डॉ. अविरल कुमार सांगतात की, ‘काही प्रकरणांमध्ये रुग्णांना गरम पाण्याने आंघोळ किंवा हीटिंग पॅड सारख्या कोहीट थेरपीद्वारे स्नायू देखील मिळतात. या गोष्टींचा फायदा होत नसेल तर इंजेक्शनही मिळतात. कॉर्टिकोस्टेरॉईड इंजेक्शन्स समस्या कमी करू शकतात आणि कित्येक महिन्यांपर्यंत आराम देऊ शकतात.’
18 कोटी लोक संधिवाताने ग्रस्त
भारतात संधिवाताच्या रुग्णांची संख्या दरवर्षी वाढत आहे. ICMR ने 2022 मध्ये जारी केलेल्या अहवालानुसार, देशात सुमारे 18 कोटी लोक संधिवाताने ग्रस्त आहेत. संधिवाताची समस्या आता लहान वयातही होऊ लागली आहे.
शस्त्रक्रिया आवश्यकता आहे का?
काही संधिवात रुग्णांना हाडे निरोगी ठेवण्यासाठी शस्त्रक्रियेचीही आवश्यकता असते. परंतु प्रत्येक रुग्णाचे ऑपरेशन करावे की औषधे काम शकतात? याविषयी जाणून घेऊया.
संधिवातावर उपचार करण्यासाठी प्रत्येक प्रकरणात शस्त्रक्रियेची गरज नसते, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. यासाठी अनेक प्रकारची थेरपी आणि औषधेही आहेत. यामध्ये विविध प्रकारच्या ओव्हर-द-काउंटर वेदनाशामक औषधांचा समावेश आहे. हे प्रभावित सांध्यातील वेदना आणि सूज कमी करण्यास मदत करतात. अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये, रोगाची प्रगती कमी करण्यासाठी आपले डॉक्टर कॉर्टिकोस्टेरॉईड्स किंवा अँटीरुमेटिक ड्रग्स (डीएमएआरडी) सारख्या मजबूत औषधे लिहून देऊ शकतात. या औषधांमुळे हाडांच्या दुखण्यात आराम मिळतो.
फिजिकल थेरपी
संधिवातावर फिजिकल थेरपीनेही उपचार केले जातात. हे आपल्या सांध्याच्या सभोवतालच्या स्नायूंना मजबूत करते, लवचिकता सुधारते. यामध्ये रुग्णाला काही व्यायाम दिले जातात. ज्यामुळे शरीराची गतिशीलता टिकून राहण्यास आणि दैनंदिन कामे सुलभ होण्यास मदत होते.
शस्त्रक्रिया कधी आवश्यक?
लक्षणे गंभीर असल्यास शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते. संधिवातामुळे चालणे, पायऱ्या चढणे किंवा अंथरुणावरून उठणे यासारख्या गोष्टी करण्यास त्रास होत असल्यास शस्त्रक्रियेचा आधार घेतला जातो. त्यासाठी रुग्णाची आर्थ्रोप्लास्टी केली जाते.