मुंबई : जागतिक तंबाखू विरोधी दिन दरवर्षी 31 मे रोजी जगभरात साजरा केला जातो. हा दिवस साजरा करण्यामागचा उद्देश तंबाखूच्या धोक्याबद्दल (dangers of tobacco) जनजागृती करणे हा आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, जागतिक तंबाखू विरोधी दिन 2022 ची थीम आहे “तंबाखू पर्यावरणासाठी धोकादायक आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते, तंबाखूच्या सेवनामुळे होणाऱ्या आजारांमुळे दरवर्षी सुमारे 8 लाख लोकांचा मृत्यू होतो. तंबाखूच्या सेवनामुळे हृदयाला त्रास होतो. रोग, पक्षाघात, कर्करोग आणि मधुमेह (Cancer and diabetes). शिवाय, यामुळे टाइप 2 मधुमेह होतो. मधुमेहाचा धोका देखील वाढतो. या दिवसाचा इतिहास आणि त्याचे महत्त्व काय आहे याबाबत 31 मे जागतिक तंबाखु विरोधी दिनानिमित्त (anti-tobacco day) सांगीतले जाते.
तंबाखू सेवनामुळे होणारे आजार आणि मृत्यूच्या वाढत्या आकडेवारीमुळे जागतिक आरोग्य संघटनेने 1987 मध्ये जागतिक तंबाखू विरोधी दिन सुरू केला. हा दिवस 7 एप्रिल 1988 रोजी पहिल्यांदा साजरा करण्यात आला. यानंतर, 31 मे 1988 रोजी WHO 42.19 ठराव पारित झाल्यानंतर, दरवर्षी 31 मे रोजी हा दिवस साजरा केला जाऊ लागला. म्हणूनच हा दिवस साजरा केला जातो, हा दिवस साजरा करण्यामागचा उद्देश लोकांना तंबाखूच्या सेवनामुळे होणारे नुकसान सांगणे हा आहे.
जागतिक तंबाखू विरोधी दिन दरवर्षी कोणत्या ना कोणत्या थीमवर साजरा केला जातो. पर्यावरणाचे रक्षण करा ही यावर्षीची थीम आहे. गेल्या वर्षी जागतिक तंबाखू विरोधी दिनाची थीम कमिट टू क्विट होती. हा खास दिवस साजरा करण्यासाठी दरवर्षी कार्यक्रम आयोजित केले जातात. हे कार्यक्रम या विशिष्ट थीमवर आधारित आहेत. या दरम्यान तंबाखू सेवनामुळे होणारे नुकसान आणि त्याची सवय सोडण्याबाबत सर्व प्रकारची माहिती दिली जाते. या कार्यक्रमांमध्ये तरुणाईचाही सक्रिय सहभाग असतो. त्यांनाही याबाबत समजावून सांगितले आहे. तंबाखूचे सेवन केल्याने कर्करोगासारख्या गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. दरवर्षी लाखो लोकांचा तंबाखू सेवनामुळे मृत्यू होतो. जागतिक तंबाखू विरोधी दिनानिमीत्त, तंबाखूचे नुकसान सांगून लोकांना तंबाखू सोडण्यास प्रवृत्त केले जाते.