मुंबई : सकस आहाराच्या कमतरतेमुळे शरीराला अनेक त्रासांचा सामना करावा लागतो. शरीराला योग्य प्रमाणात प्रथिने (Protein), फायबर, जीवनसत्वे आदींची आवश्यकता असते. अनेकदा त्यांच्या कमतरतेमुळे आपल्याला कृत्रिमरित्या त्यांची कमी भरुन काढावी लागते. प्रोटीनचे शरीरासाठी खूप महत्व आहे. शरीरातील अनेक कार्यांसाठी प्रोटीन आवश्यक असते. त्यामुळे प्रत्येक व्यक्तीने पुरेशा प्रमाणात प्रोटीनचे सेवन केले पाहिजे. प्रोटीनयुक्त आहार वजन कमी (weight loss) करण्यास मदत करतो. शरीराला बळकटी (muscle gain) देतो तसेच हाडांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यास मदत करते. मांसाहारी लोकांना प्रोटीन पुरेशा प्रमाणात मिळत असते. परंतु शाकाहारी लोकांना प्रोटीनची कमी भरुन काढण्यासाठी प्रोटीनयुक्त हिरव्या भाज्यांवर अवलंबून रहावे लागत असते.
पालक
हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये पालक हा प्रोटीनचा एक चांगला स्रोत आहे. 1 कप म्हणजे 180 ग्रॅम पालकामध्ये 5.3 ग्रॅम प्रोटीन, 41 कॅलरीज आणि 4.3 ग्रॅम फायबर असते हे व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन के आणि व्हिटॅमिन सी सारख्या पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे, जे रोगप्रतिकारक शक्तीसाठी आवश्यक आहे. यामध्ये असलेले फायबर भूक कमी करून वजन कमी करण्यात मदत करते.
वाटणादेखील प्रोटीनने भरपूर असतो. अनेकांच्या आहारात वाटाणा असतोच. 1 कप (160 ग्रॅम) वाटाण्याच्या दाण्यामध्ये 134 कॅलरीज, 8.6 ग्रॅम प्रोटीन आणि 8.8 ग्रॅम फायबर असते. त्यात सोडियम, कॅल्शियम, लोह, पोटॅशियम देखील खूप जास्त आहे. वाटाणे हिवाळ्यात पिकतात, पण बरेच लोक ते सोलून साठवतात व बाराही महिने त्याचा वापर करतात.
ब्रोकोली ही फुलकोबीच्याच आकाराची असते. परंतु ती पांढरी नसून तिचा रंग गडद हिरवा असतो. एक कप म्हणजे 156 ग्रॅम बोकलीत 55 कॅलरीज, 3.7 ग्रॅम प्रोटीन, 5.1 ग्रॅम फायबर 1 आढळतात. याशिवाय त्यात व्हिटॅमिन सी, लोह, पोटॅशियम, फॉस्फरस, कॅल्शियमचे प्रमाणही जास्त असते. यामुळे वजन कमी करण्यास मदत होते.
मोड आलेल्या अल्फल्फामध्ये खूप कमी कॅलरीज आढळतात आणि त्यामध्ये पोषक तत्वे खूप जास्त प्रमाणात आढळतात. 100 ग्रॅम अल्फल्फा स्प्राउट्समध्ये केवळ 23 कॅलरीज आणि 4 ग्रॅम प्रोटीन आढळतात. यासोबतच व्हिटॅमिन के, व्हिटॅमिन सी, फोलेट, आयरन, मॅग्नेशियम, झिंक आणि कॉपर देखील यामध्ये जास्त प्रमाणात आढळतात. यांच्या सेवनामुळे कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास मदत होते.
लिमा बीन्सना मराठीत पावटा असेही म्हणतात. 1 कप म्हणजे 170 ग्रॅम बीन्समध्ये 12 ग्रॅम प्रोटीन, 9 ग्रॅम फायबर असते. हे रक्तातील साखर कमी करण्यास मदत करते तसेच हृदयाचे आरोग्य चांगले ठेवते. यामुळे वजनदेखील कमी होत असते. त्यात लोह, मॅंगनीज, पोटॅशियम, थायामिन, व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन बी 6 यांसारख्या जीवनसत्त्वे आणि खनिजे देखील जास्त असतात.
ब्रोकोलीप्रमाणेच फुलकोबीमध्येही भरपूर प्रोटीन असते. 1 कप म्हणजे 107 ग्रॅम फुलकोबीमध्ये 2 ग्रॅम प्रोटीन आढळते. याशिवाय, हे व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन केचा एक चांगला स्रोत आहे.
‘या’ पदार्थांच्या सेवनामुळे तुमचे डोळे राहतील निरोगी, दृष्टी देखील सुधारेल
आहारात ‘या’ पदार्थांचा करा समावेश; रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास होईल मदत
हो खरयं… आता वेळ आलीयं ‘मास्क फ्री’ जगण्याची… काय आहे नेमका दावा…