पुणे | 1 ऑगस्ट 2023 : ‘लोकमान्य टिळक राष्ट्रीय पुरस्कार’ यंदा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना जाहीर झाला आहे. लोकमान्य टिळक स्मारक ट्रस्टच्या वतीने हा पुरस्कार दिला जातो. पंतप्रधान मोदी यांच्यामुळे देश, विदेशात भारताची प्रतिमा उंचवलेली आहे. तसेच आत्मनिर्भर भारत योजना राबवून त्यांनी देशाला स्वावलंबी केले. यामुळे त्यांची या पुरस्कारासाठी निवड झाल्याची माहिती लोकमान्य टिळक स्मारक ट्रस्टचे अध्यक्ष जयंत टिळक यांनी दिली. यापूर्वी ४० जणांचा लोकमान्य टिळक पुरस्कार देऊन गौरव केला गेला आहे.
लोकमान्य टिळक राष्ट्रीय पुरस्काराची सुरुवात १ ऑगस्ट १९८३ मध्ये झाली. लोकमान्य टिळक यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त १ ऑगस्ट रोजी हा पुरस्कार देण्यात येतो. पहिला पुरस्कार ज्येष्ठ समाजवादी नेते एस. एम. जोशी यांना दिला गेला. आतापर्यंत माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी (Indira Gandhi), डॉ मनमोहन सिंग (Dr Manmohan Singh), अटल बिहारी वाजपेयी (Atal Bihari Vajpayee) यांनाही हा पुरस्कार दिला गेला आहे. तसेच माजी राष्ट्रपती प्रणब मुखर्जी (Pranab Mukherjee) आणि शंकर दयाळ शर्मा यांचाही हा पुसस्कार देऊन गौरव केला गेला आहे. माजी निवडणूक आयुक्त टी. एन. शेषन यांना हा पुरस्कार दिला आहे. खान अब्दुल गफार खान यांना मरणोत्तर हा पुरस्कार दिला गेला आहे. पांडुरंगशास्त्री आठवले यांच्यासोबत डॉ. विकास आमटे आणि डॉ. प्रकाश आमटे यांनाही हा पुरस्कार दिला आहे.
प्रा. एम. एस. स्वामिनाथन यांनी केलेल्या हरित क्रांतीमुळे तर दुग्ध क्रांतीचे जनक डॉ. वर्गीस कुरियन यांना मिळाला आहे. रेल्वे मॅन डॉ. ई. श्रीधरन यांचाही या पुरस्कारने गौरव झाला आहे. संगणक क्षेत्रात केलेल्या कमगिरीमुळे डॉ. विजय भटकर, सॅम पित्रोदा यांचा गौरव झाला आहे. उद्योगात राहुल बजाज, एन. आर. नारायण मूर्ती, डॉ. सायरस पूनावाला, बाबा कल्याणी यांनी बजावलेल्या कामगिरीचा गौरव केला.
शरद पवार, डॉ. आर. चिदम्बरम यांचाही या पुरस्कारने गौरव झाला आहे. त्याचबरोबर गोदावरी परुळेकर, श्रीपाद अमृत डांगे, अच्युतराव पटवर्धन, सुधाताई जोशी, मधु लिमये, बाळासाहेब देवरस, डॉ. रा. ना. दांडेकर, रामोजी राव, जी. माधवन नायर, डॉ. ए. सिवाथानू पिल्लई, मॉन्टेकसिंग अहलुवालिया, प्रणब मुखर्जी, शीला दीक्षित, डॉ. कोटा हरिनारायण, डॉ. अविनाश चंदेर, सुबय्या अरुणन, शरद पवार, आचार्य बाळकृष्ण, डॉ. के. सिवन, , सोनम वांगचूक, आणि डॉ. टेस्सी थॉमस यांना हा पुरस्कार दिला गेला आहे.