नवी दिल्ली : येत्या 17 सप्टेंबर रोजी केंद्र सरकार कारागिरांना मोठी भेट देणार आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या वाढदिवस आणि विश्वकर्मा जयंतीच्या दिवशी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी लोककल्याणासाठी एका नवीन योजनेची घोषणा करणार आहेत. पीएम विश्वकर्मा असे या योजनेचे नाव असणार आहे. 17 सप्टेंबर रोजी सकाळी 11 वाजता पंतप्रधान दिल्लीतील द्वारका येथील इंडिया इंटरनॅशनल कन्व्हेन्शन आणि एक्स्पो सेंटरमध्ये या योजनेचा शुभारंभ करतील.
केंद्रीय अर्थसंकल्प 2023-24 मध्ये पंतप्रधान विश्वकर्मा योजनेची घोषणा करण्यात आली होती. त्याची देशभरात अंमलबजावणी होणार आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, या योजनेचा सर्व खर्च केंद्र सरकार करणार आहे. पारंपारिक कलाकुसरीत गुंतलेल्या कारागिरांना मदत करण्यासाठी या योजनेचे बजेट 13,000 कोटी रुपये ठेवण्यात आले आहे. याद्वारे समाजातील प्रत्येक क्षेत्रात पारंपारिक कामांशी निगडित कारागिरांना प्रोत्साहन देण्याचा उद्देश आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या या उपक्रमाचा उद्देश कारागिरांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे हा आहे. प्राचीन परंपरा, संस्कृती आणि स्थानिक उत्पादने, कला आणि हस्तकला यांचा वैविध्यपूर्ण वारसा जिवंत आणि समृद्ध ठेवायचा आहे. या योजनेत बायोमेट्रिक आधारित पीएम विश्वकर्मा पोर्टलवर मोफत नोंदणी केली जाईल. याद्वारे कारागिरांना पीएम विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्र दिले जातील. कारागिरांच्या आधुनिक प्रशिक्षण आणि कौशल्य विकासासाठी आर्थिक मदतीचीही तरतूद आहे.
लाभार्थ्यांना 15,000 रुपयांचे टूलकिट प्रोत्साहन मिळेल. तसेच 1 लाख रुपये (पहिला हप्ता) आणि 2 लाख रुपये (दुसरा हप्ता) कर्ज 5 टक्के सवलतीच्या व्याजासह प्रदान केले जाईल.
या योजनेचा आणखी एक उद्देश म्हणजे गुरु-शिष्य परंपरा मजबूत करणे आणि हाताने किंवा साधनाने काम करणाऱ्या विश्वकर्मांना प्रोत्साहन देणे. याशिवाय ज्या कुटुंबांची कलाकुसर पिढ्यानपिढ्या चालत आली आहे, त्यांना आर्थिक सुरक्षा आणि आधार मिळणार आहे.
उत्पादनांचा आणि सार्वजनिक सेवांचा दर्जा यामुळे सुधारण्यात मदत होणार आहे. यामुळे त्यांनाही पुढे जाण्याची संधी मिळणार आहे.
PM विश्वकर्मा योजनेचे उद्दिष्ट देशभरातील ग्रामीण आणि शहरी भागातील कारागीर आणि कारागीरांना सहाय्य प्रदान करणे आहे. या योजनेत अठरा भागातील पारंपरिक कामांचा समावेश करण्यात येणार आहे. उदा.- (१) सुतार, (२) बोट बांधणारे, (३) चिलखत, (४) लोहार, (५) हातोडा आणि टूल किट बनवणारे, (६) टाळा बनवणारे (७) सोनार, (८) कुंभार, (९) ) शिल्पकार किंवा दगड तोडणारे, (१०) चप्पल बनवणारे. (११) गवंडी, (१२) बास्केट/चटई विणणारे, (१३) बाहुल्या आणि खेळणी बनवणारे, (१४) न्हावी, (१५) माळा बनवणारे, (१६) धोबी (१७) शिंपी आणि (१८) मासेमारीचे जाळे बनवणारे.